Hava Hukuku

Yanıt Açıklaması: Paris Konvansiyonu’ndan farkları şunlardır: Bütün üye devletler arasında eşitlik esasını kabul etmiş ve CIANA da her devlete ikişer temsilci bulundurmak hakkını tanımıştır. Ancak her devletin yalnız bir oyu vardır. CIANA Birleşmiş Milletler’e bağlanmamıştır. Konvansiyonun yorum ve uygulamasından çıkacak ihtilafların çözülmesi her defa oluşturulacak bir hakem heyetine bırakılmıştır. Konvansiyon üye devletlere ait hava araçlarına anlaşmaya dahil devletlerin hava ülkelerinden zararsız geçiş hakkı tanımıştır. Hava araçlarının tescili, haczi ve uçuş ekibi ile ilgili farklılıklar vardır. Bunun dışında Paris Konvansiyonunun aynıdır.

Yanıt Açıklaması: Kısaca tanımlanırsa hava hukuku, havada seyrüseferle ilgili işlemleri düzenlemek için özel olarak konmuş hukuk kurallarının bütünüdür. Cevap:A

Yanıt Açıklaması: Profesör Charles de Visscher’e göre “Hava hukuku, hava çevresi ile onun kullanılmasını düzenleyen kuralların bütünüdür.” Cevap:A

Yanıt Açıklaması: TSHK’nın 106. maddesine göre, hava yolu ile yurt içinde yapılacak taşımalarda, Türk Sivil Havacılık Kanununda hüküm bulunmuyorsa Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmaların hükümleri ve bu anlaşmalarda da hüküm bulunmadığı hâllerde Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri uygulanır.

Yanıt Açıklaması: Varşova Konvansiyonu’nun uygulanma şartları bir taşıma sözleşmesinin varlığı, uluslararası taşımacılık yapılması, taşımanın hava aracı ile yapılması, yolcu, bagaj veya yük taşımasının söz konusu olması ve taşımanın ücret karşılığında yapılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: 26 Mart 2011 tarihine kadar iç hat taşımalarına; Türkiye’nin 3 Aralık 1977 tarihinde, sonraki katılma yolu ile taraf olduğu Varşova Konvansiyonu hükümleri uygulanmıştır. Ancak 26 Mart 2011 tarihinde, Montreal Konvansiyonu’nun (1999 Tarihli Havayolu İle Uluslararası Taşımalarda Bazı Kuralların Birleştirilmesi Hakkında Sözleşme) Türk Hukuku bakımından yürürlüğe girmesiyle Türk Sivil Havacılık Kanunu’nda hüküm olmayan hâllerde artık Varşova Konvansiyonu yerine Montreal Konvansiyonu hükümleri uygulanmaya başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcının belirli hâllerde sorumluluktan kurtulması mümkündür. Bu hâller aşağıda açıklanmaktadır: İspat kültefinin yerine getirilmesi Müterafik (Ortak) kusur Belli sürelerde hasar ihbarında bulunulmaması Belli bir süre içinde dava açılmaması Sorumsuzluk kayıtları

Yanıt Açıklaması: Varşova Konvansiyonu’nun 23. maddesine 1955 tarihli Lahey Protokolü ile eklenen ikinci fıkra uyarınca sözleşmede buna ilişkin kayıt bulunması durumunda taşıyıcı taşıma konusu yükün niteliğinden veya kendinde bulunan özür ve gizli ayıplardan kaynaklanan zararlardan sorumlu tutulmayacaktır. Böylece taşıma sözleşmesi hükmü ile taşıyıcı lehine sorumluluktan kurtulma sebebi yaratılmış olmaktadır. Söz konusu imkân sadece yük taşımaları bakımından söz konusudur, bagaj bu kapsamda yer almamaktadır. Belirtilen kayıt dışında sorumluluk doğuran olayın gerçekleşmesinden önce taşıyıcının sorumluluğunu azaltan veya kaldıran kayıtlar konulması mümkün değildir.

Yanıt Açıklaması: Hava yolu ve yer hizmeti şirketlerinin üye olabildiği kuruluş ICAO değil IATA'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu genel tanımın aksine, Türk Sivil Havacılık Kanunu’nun 118 ve 119. maddeleri, kira ve çarter sözleşmelerine ayrılmış; ancak Kanunda sözleşmelerin tanımı yapılmamıştır. Uygulamada, uçağın kapasitesinin farklı farklı kişilere tahsisine dair sözleşmelere “çarter sözleşmesi”; bu şekilde tahsis olunan uçağın, tarifeli seferler dışında (non-scheduled) gerçekleştirilen operasyonuna ise, “çarter uçuşu” (charter flight) denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: 1913 yılında Almanya ve Fransa arasında karşılıklı hava seferleri için bir hava anlaşması yapılmış (15.08.1913 tarihinde yürürlüğe girmiştir) ve her iki ülkede de genel hava seyrüsefer kanunu hazırlıkları başlamıştır

Yanıt Açıklaması: Batıda hava hukukuna dair ilk düzenleme, Montgolfier balonları hakkındaki 1784 tarihli emirnamedir. Paris polis müdürü Lenoir tarafından 1784’te çıkarılan bu emirname, önceden izin almadan balonla havalanmaları yasak etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mütemmim Cüz: Tamamlayıcı parça, bir nesnenin esaslı unsuru olan, o nesne yok edilmedikçe veya parçalanmadıkça yahut niteliği bozulmadıkça ondan ayrılmasına olanak bulunmayan parçalar.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcının adamları, taşıyıcıya bağımlı olarak çalışan, taşıyıcının tabiyetinde bulunan kişiler ile taşıma işinin ifasında kullanılan, taşıyıcı tarafından kendilerine bir iş tevdi edilen, hizmetlerinden yararlanılan kişilerdir. Taşıyıcının tabiyetinde bulunan kişiler, taşıyıcı ile aralarında kurulan hizmet sözleşmesi uyarınca taşıyıcıya bağlı ve sürekli olarak çalışan kişilerdir. Örneğin, yer hizmetleri, depo işletmesi, yük kabul bürosu, uçağa yakıt dolduran, onu temizleyen, yiyecek maddeleri ve su dağıtımı yapan işletmeler taşıyıcının adamı olarak kabul edilmektedir. Alt taşıyıcının adamları da asıl taşıyıcının adamı sayılmalıdır. Buna karşılık kamu görevlileri tarafından yerine getirilen hizmetleri ifa edenler taşıyıcının adamı sayılmazlar. Örneğin, uçuş güvenliği için kamu görevlileri tarafından yerine getirilen kamu hizmetleri, meteoroloji hizmetleri vb. gibi.

Yanıt Açıklaması: Uluslararası kaynaklar: Uluslararası düzeyde havacılıkla ilgili hukuki ilişkileri düzenleyen hükümleri içeren kaynaklardır. Bunlar; • Çok taraflı havacılık sözleşmeleri • İkili hava ulaştırma anlaşmaları • Bölgesel havacılık organizasyon ve anlaşmaları • Uluslararası hukukun genel prensipleridir

Yanıt Açıklaması: Fransa’ da 15 Haziran 1923 tarihinde hava ulaştırıcısının sorumluluğu ile ilgili bir kanun tasarısı sunulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hava hukukunun politik özelliğinden dolayı S¸ikago Sözleşmesinde bir devlete ülkesinde hava yollarını kendi gösterme ve gerekli gördüğünde bazı bölgelerden uçmayı yasak etme ve hatta tamamen kapatma yetkisi verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Askerî Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu, Türk hava hukukunun ulusal kaynakları arasında yer alır; diğer sayılanlar ise uluslararası kaynaklardır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye, İsviçre, İzlanda ve Norveç gibi Avrupa Birliği üyesi olmayan devletlerin EASA’ya katılmasında Avrupa Birliği Komisyonu ile ikili veya çok taraflı veya özel bir anlaşma yapılması ve bu kapsamda belirlenmesi bazı ön şartların yerine getirilmesi ile mümkün olmaktadır. Hollanda için böyle bir durum söz konusu değildir.

Yanıt Açıklaması: Hava hukukunun politik özelliğinden dolayı Şikago Sözleşmesinde bir devlete ülkesinde hava yollarını kendi gösterme ve gerekli gördüğünde bazı bölgelerden uçmayı yasak etme ve hatta tamamen kapatma yetkisi verilmiştir.