Havaalanı Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Yap-İşlet-Devret (YİD) modeli ülkemizde ilk olarak Antalya’da uygulanmıştır. Antalya Havalimanı’nda çok hızlı artan yolcu talebini karşılayabilmek için terminal binasının YİD modeliyle yeniden yapılması gündeme gelmiş ve 1991 yılında 5 milyon yolcu/yıl kapasitesi bulunan terminal projesi, Antalya Havalimanı Uluslararası Terminal İşletmeciliği A.Ş tarafından üstlenilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İngiltere'deki özelleştirmenin temel amaçları; - Verimliliğin arttırılması - Sübvansiyonların azaltılması - Kamu üzerindeki finansman yükünün azaltılması - Özel teşebbüsün yatırımlara teşvik edilmesi - Ticari işletim ve yönetim anlayışının elde edilmesidir. Havacılık ücretlerinin düşük tutulması Federal Havaalanları İşletmesi'nin kuruluş amaçlarından biridir.

Yanıt Açıklaması: Paydaş Teorisi, bir işletmenin kararlarından etkilenen ve kararlarını etkileyebilen tüm tarafları işletmenin paydaşları olarak kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Bir işletmenin gelecekteki rol ve hedefleriyle ilgili resim, vizyon kavramı ile ifade edilir. Bu ifade de vizyonu temsil etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Havaalanının tamamı ya da bir bölümü ticari bir ortağa ya da yatırımcılar konsorsiyumuna satılması yöntemi blok satıştır. Bir kamu varlığının halka arzı sırasında devlette ya da devlete ait bir kuruluşta bırakılan ve diğer paylar üzerinde karar üstünlüğüne sahip hisse miktarına altın pay adı verilir. İmtiyaz, havaalanı işleticisinin havaalanında faaliyet gösterme hakkını bedeli karşılığında başka işletmecilere vermesidir. Ortak girişim, bir havaalanı yatırımının kamu ve özel sektör iş birliği ile kurulan bir ortak girişim şirketi tarafından gerçekleştirilmesidir. Yönetim sözleşmeleri ise mülkiyet kamuda kalmak üzere havaalanı günlük operasyonlarının yönetiminin sözleşme karşılığı uzman şirketlere devredilmesidir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu başlık altında devlet, ulusal ve uluslararası otoriteler ile ilgili kuruluşları ele alabiliriz: Devlet: Her türlü işletmenin temel paydaşlarından biri olan devlet, havaalanları açısından da hem genel çevreye hem de sektörel çevreye etkileri açısından önemlidir. Devletin işletmelerden beklentileri, onların hukuki, ahlaki ve etik düzenlemelerle uyumlu, verimli faaliyetler gerçekleştirmesi ve kamu çıkar ve refahının yükselmesine katkıda bulunmalarıdır. Devletler ve devletlerin kararlarını etkileyen Avrupa Birliği gibi ulusüstü oluşumlar, havacılık sektörünün her alanında olduğu gibi havaalanları üzerinde de derin etkiye sahiptir. Politik kararlar, örneğin gece uçuş yasakları ya da maksimum gürültü seviyesi talepleri gibi uygulamalar havaalanı operasyon ve stratejileri üzerinde muazzam bir etkiye sahip olabilir. Ulusal ve Uluslararası Düzenleyici Otoriteler: Bunlar havaalanlarının diğer önemli bir paydaş grubudur. Otoriteler kural koyma ve denetleme hakkına sahiptirler ki bu da havaalanlarının uyması gereken bir dizi kuralları gerektirmektedir. Bu kuralların başında emniyet ve güvenlik kuralları gelmektedir. Havaalanları, kural koyucu ve düzenleyici otoriteler tarafından bu konularda sürekli denetlenmektedir. Aynı zamanda özellikle emniyet ve güvenlik konularında konulan kurallara uymak havaalanlarının faaliyetleri gereği lüzumludur. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO-International Civil Aviation Organization) ve Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA-The European Aviation Safety Agency) gibi uluslararası kuruluşlar ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü gibi ulusal sivil havacılık otoriteleri düzenleyici ve denetleyici paydaş grubudur. Havaalanı yönetsel kararlarını ve faaliyetlerini belki de en çok yönlendiren paydaş grubu budur. Uyulması gereken kurallar havaalanlarını her zaman zor duruma düşüren, kârlılığını azaltan faktörler olmamaktadır. Bu kurallar ve gereklilikler çoğunlukla yol gösterici ve havaalanı faaliyetlerinin sağlıklı olabilmesi açısından önemli ve gerekli kurallardır. İlgili Kuruluşlar: Otoritelerin yanında hava taşımacılığı sisteminin işleyişinde düzenleyici ve belirleyici rol oynayan uluslararası ve ulusal kuruluşları da burada ilgili kuruluşlar olarak ele alabiliriz. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA-International Air Transportation Association), Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI-Airport Council International), Uluslararası Havayolu Pilotları Birliği (IALPA-International Airline Pilot Association) gibi kuruluşlar ile havacılık sendikaları bunlara örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt C.

Yanıt Açıklaması: Tablo 3.5'e göre doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), havacılıkta uluslararası düzenleyici otoritelerden biridir ve havaalanı yönetiminin paydaş gruplarından biridir. Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ulusal sivil havacılık otoriteleridir. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA) ve Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI), hava taşımacılığı sisteminin işleyişinde düzenleyici ve belirleyici rol oynayan kuruluşlardır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bir malın veya hizmetin üretimi bir birim arttırıldığında toplam maliyette meydana gelen değişiklikler marjinal maliyet olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Havaalanı mülkiyetinin kamuda kalarak, yolculara yönelik ikram(kafeteryalar), araç kiralama, otopark hizmetleri gibi uygulamalar ile kamu dışındaki işletmecilere açılmasına ticarileşme denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Herzberg’in Çift Etmen Teorisine göre ihtiyaçlar hiyerarşisinin alt basamağında bulunan etmenler (fizyolojik, güvenlik ve bir kısım sosyal ihtiyaçlar) hijyen etmenlerdir ve bu etmenlerin varlığı güdüleme üzerinde herhangi bir etkide bulunmazken yokluğu doyumsuzluk yaratmaktadır. Üst basamaktaki etmenler (üst düzey sosyal, saygınlık ve kendini tamamlama ihtiyaçları) de güdüleyici etmenlerdir. Bu etmenler tam aksine varlığı bireyi güdülerken yokluğu bireyin doyumu üzerinde herhangi bir etki yapmamaktadır. Buna göre insanların motive edilmesi güdüleyici etmenlere bağlıdır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ürün, mal ve hizmetleri kapsayan bir sözcüktür. İş yaşantısında bu mal ve hizmetler ürün olarak adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Görüldüğü üzere, havaalanı özelleştirmeler bir yandan etkinlik ve verimlilik artışı, kamuya finansal rahatlık getirme, modernizasyon ve ticari gelir artışı faydalarını sağlarken; diğer yandan havacılık ücretlerinin yükselmesi, yatırımın optimal seviyede gerçekleşmemesi, hizmet kalitesinde düşme ve paydaşlar arasında çatışma gibi problemlere neden olabilmektedir. Bu olumsuz etkileri azaltabilmek üzere devletler kısmı ya da tam özelleştirilen işletmeleri denetlemek üzere aşağıda açıklayacağımız üzere regülasyon yan düzenleme mekanizmaları oluşturmaktadırlar.

Yanıt Açıklaması: Havaalanına ulaşımın geliştirilmesi Havaalanı Geliştirme Programı aracılığıyla sağlanan fonlardan faydalanılan dört genel amaçtan biri değildir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Hissedarların havaalanı yönetiminden beklentisi, diğer tüm işletmelerde olduğu gibi havaalanı hizmetlerinin kârlı bir şekilde sürmesinin yanında, kanun ve kurallara da uyulmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Orta düzey yöneticiler daha çok stratejik kararları destekler nitelikte olan taktik kararları veren birim yöneticileridir. Taktik yönetim adı da verilen orta kademede bulunan yöneticiler, terminaller, hava tarafı ve ticari işyerleri gibi havaalanı bölümleri ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi ve denetimine ilişkin orta vadeli kararları almaktan sorumludurlar. Doğru yanıt C.

Yanıt Açıklaması: İşletmelerin gelecekleri ile bugünleri arasında bir ilişki kuran vizyonun doğru tarif edilmesi misyon ve hedeflerini de olumlu yönde etkileyecektir. Misyon ise bir işletmenin ne yapmak ve hangi amaçları yapmak üzere kurulduğunu ve varlık nedeninin ne olduğunu ifade eder. Misyon, işletme amaçlarının en büyüğüdür. Bu nedenle, misyon cümlesi bir işletmenin istikametini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Demografik çevre: Dünya nüfusundaki artış hava taşımacılığı için potansiyel yolcu sayısında da artış demektir. Göç ve aile yapısının değişimi de insanların özel amaçlı seyahatlerini artırmaktadır. Yaşlanan nüfusun seyahat gereksinimindeki artış, hava taşımacılığı talebini artırmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Belirli hedefleri gerçekleştirmek üzere kendisinin emrine beşeri ve maddi kaynakların verildiği kişiye yönetici denir.

Yanıt Açıklaması: Havaalanı yönetimi açısından paydaşlar şu şekilde sıralanabilir: yolcular ve ziyaretçiler, çalışanlar, havayolları ve diğer havacılık işletmeleri, diğer havaalanları, diğer hizmet sağlayıcılar, çevre sakinleri, düzenleyici ve denetleyici kurumlar.