Hava Trafik Kontrol Hizmetleri

Yanıt Açıklaması: Hava trafik sistemi, hava trafik hizmetlerinin sağlanması ve böylece hava trafik akışının düzenlenmesi amacıyla oluşturulan bir yapıdır. Bu yapı bir hizmet üretim sistemidir. Hava trafik sistemlerinde mal değil, hizmet üretilir. Bu nedenle, hava trafik sistemleri hizmet üreten sistemlerin tipik özelliklerine sahiptir. Hava trafik sistemlerinin ürünü olan hava trafik hizmetleri bir nesne olmayıp başarım ya da hareketler olduğu için elle tutulamaz, dokunulamaz. Bu nedenle hava trafik hizmetleri stoklanamaz. Üretimi ve tüketimi eş zamanlıdır. Dolayısıyla, bir hava trafik sisteminde talepteki dalgalanmaların yönetilmesi oldukça zordur. Örneğin, özellikle turizm bölgeleri için yaz aylarında hava trafik talebi önemli bir artış gösterirken kışın bu talep azalır. Ancak bir hava trafik sisteminin kapasitesi yani hizmet verebileceği trafik sayısı yıl boyunca aynıdır. Hava trafik hizmetleri türdeş değildir. Yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1930’lu yıllarda kullanılan uçaklar saatte 100 mil (185.2 km.) hız yapabiliyorlardı. 1936-1937 yıllarında DC-3 uçaklarının üretilmesiyle saatte hız 200 mile (370.4 km.) ulaştı. 1947-1949 yıllarında DC-6 gibi uçakların üretilmesiyle de hava ulaşımında hız, saatte 300 mile (555.6 km.) çıktı. Günümüzde modern jet uçakları saatte 600 mil (1111.2 km.) hıza ulaşmış durumdadır.

Yanıt Açıklaması: İki tip ATIS yayını vardır: 1. Sesli ATIS (Voice-ATIS), (V-ATIS) 2. Veri hatlı ATIS (Data link-ATIS) (Digital ATIS) (D-ATIS) Sesli ATIS’te sürekli ve tekrarlanan şekilde ses yayını yapılır. Veri hatlı ATIS’te ise bilgiler veri hattı üzerinden gönderilir.

Yanıt Açıklaması: Sesli ATIS yayınları mümkünse 30 saniyeyi aşmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir IFR uçağın kalkışına izin veren ünite saha kontrol merkezîdir. Bu işlem saha kontrol merkezî ve ilgili meydan kontrol kulesi arasındaki koordinasyon ile gerçekleştirilir.

Yanıt Açıklaması: Serbest balonlar, genellikle meteorlojik ölçümler için kullanılır. Meteorolojik olarak çeşitli yüksekliklerdeki nem, sıcaklık, basınç, rüzgâr hızı gibi atmosferik özellikleri ölçmek için balonlara çeşitli meteoroloji aletleri yerleştirilir. Bilgiler radyo vericisiyle yere gönderilir veya grafik olarak kaydedilir. Aletlerin yere çarpıp parçalanmasını önlemek için de paraşüt kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Altı tip derece vardır. Bunlar: 1. Görerek Meydan Kontrol Derecesi, 2. Aletli Meydan Kontrol Derecesi, 3. Radarsız Yaklaşma Kontrol Derecesi, 4. Radarlı Yaklaşma Kontrol Derecesi, 5. Radarsız Saha Kontrol Derecesi ve 6. Radarlı Saha Kontrol Derecesi’dir Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk Hava Sahası sadece iki FIR’dan oluşmaktadır. Bunlar, İstanbul Saha Kontrol Merkezi (ACC) ve Ankara Saha Kontrol Merkezinin (ACC) bulunduğu İstanbul FIR ve Ankara FIR olarak adlandırılırlar. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Meydan Kontrol Hizmeti (Aerodrome Control Service) (TWR: Tower) meydan kontrol kulesi tarafından verilir. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: VMC-VFR ve IMC-IFR arasındaki temel ilişki, bir uçağın Aletli Meteorolojik Şartlarda (IMC’de) Görerek Uçuş Kurallarına göre uçuş (VFR uçuş) yapamaması, fakat Görerek Meteorolojik Şartlarda (VMC’de) Görerek Uçuş Kurallarına göre uçuş (VFR uçuş) yapabileceği gibi Aletli Uçuş Kurallarına göre de uçuş (IFR uçuş) yapabilmesidir. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Prosedür kısıtlayıcıları hava sahasının kullanımını belirleyen temel faktördür. Uçakların birbirine göre emniyetli uçuşunu sağlamak amacı ile aralarında bırakılan ayırma mesafeleri tüm hava sahası ve hava alanı sisteminin kapasitesini belirlemektedir.

Yanıt Açıklaması: Uyarı hizmeti (Alerting Service), arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçaklar hakkında ilgili kuruluşları haberdar etmek ve gerektiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak amacıyla sağlanan bir hizmettir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde, sivil havacılıkta kullanılan radyo seyrüsefer cihazlarından en yaygın olanları VOR, DME, NDB ve ILS’tir.

Yanıt Açıklaması: Hava trafik yönetiminin bileşenleri hava trafik hizmetleri, hava sahası yönetimi (ASM-Airspace Management) ve hava trafik akış ve kapasite yönetimidir (ATFM veya ATFCM-Air Traffic Flow and Capacity Management).

Yanıt Açıklaması: Hava trafik sisteminin girdileri: 1. Hava sahası, 2. Hava alanı, 3. Teknik donanım, 4. Hava araçları ve 5. İnsan gücüdür. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1950 yılının sonlarına doğru ilk sivil radar tesisinin kurulması yaklaşma ve saha kontrol hizmetlerinde uçuş emniyetini artırırken, o günlere kadar kullanılan zaman esasına dayalı olarak uçakların ayrılması prensibini değiştirdi.

Yanıt Açıklaması: 1990-2000’li yıllarda da kapasite yetersizliği sorunu güncelliğini korumaya devam etmiştir. Bu dönemde hava sahası kapasitesini arttırmaya yönelik olarak 2002 yılında “Azaltılmış Dikey Ayırma Miniması (RVSM: Reduced Vertical Seperation Minima)” uygulamasına geçilmiştir. Bu uygulamayla FL 290 üzerinde karşılıklı rotalarda uçan uçaklar arasında daha önce 2000 feet (610 m.) olarak uygulanan dikey ayırma, FL 290 ile FL 410 arasında 1000 feete (305 m.) düşürülmüştür. Böylece 6 seviye daha kazanılarak kapasitede artış sağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Havayolu ulaştırma sisteminin gelişimi, hava trafik sisteminin gelişimiyle doğrudan ilgilidir. Havayolu ulaştırma sisteminin gelişebilmesi için, hava trafik sisteminin kapasitesi artan trafik talebini karşılayabilmelidir. Dolayısıyla, hava trafik sistemi havayolu ulaştırmasının gelişimine paralel bir gelişme göstermelidir.

Yanıt Açıklaması: UTC (Coordinated Universal Time-Koordine Edilmiş Evrensel Zaman), havacılıkta zamanda uyum sağlamak amacıyla kullanılan uluslararası saattir. UTC zaman sistemi Zulu zaman ya da GMT (Greenwich Mean Time) olarak da bilinir.

Yanıt Açıklaması: AIRMET: FIR içerisinde meydana gelen veya meydana gelmesi beklenen ve alçak seviyedeki uçuşların emniyetini etkileyebilecek önemli meteorolojik olayların raporlanmasıdır.