Havayolu Yönetimi

Yanıt Açıklaması: Havayolu pazarının liberalleşmesi, olumlu sonuçlarının yanı sıra, olumsuz sonuçlar da yaratmaktadır. Yazında en çok vurgulanan olumsuzluklar; adil olmayan rekabet ortamının oluşması, giderek daha az sayıda işletmenin daha çok trafik taşıması, buna bağlı olarak monopolleşmenin geri gelmesi ve sektörün kararsız bir yapıya dönüşmesidir.

Yanıt Açıklaması: İşletmenin amaçlarını gerçekleştirmeye çalışan bir yöneticinin en önemli işlevi yönetim işlevleri kapsamında yürüttüğü tüm bu faaliyetlerde kararlar almaktır. Karar almak ise nitelikli veri ve bilgiyi gerektirir. Maliyet, işletmelerin etkin bir şekilde yönetilebilmesi için ihtiyaç duyulan en önemli bilgilerin başında gelir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Havayolu Pazar Bölümlendirmesinde Yolcuların Gereksinimleri; Uçuş sıklığı ve zamanlama, Havaalanının konumu ve havaalanına ulaşım, Esnek uçuş olanakları, Sık uçan yolcu programları, Havaalanında sunulan hizmet ve Uçuş esnasında verilen hizmetlerdir.

Yanıt Açıklaması: ABD’de havayolu işletmeleri, Ulaştırma Bakanlığı (Department of Transportation-DOT) tarafından havayolu işletmelerinin yıllık gelirleri temel alınarak sınıflandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Havayolu işletmelerinin faaliyet maliyetlerinde tek başına en yüksek oran işgücü maliyetlerine aittir. İşgücü maliyetlerini etkileyen faktörler; çalışan sayısı, maaşlar, sosyal haklar, toplu iş sözleşmelerinin koşulları, tecrübe, eğitim ve dış kaynaklara başvurma politikasından oluşur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Varoluş nedenleri teknik düzenlemelerin oluşturulması, düzenlemelere uyumun denetlenmesi ve yaptırım uygulanması olan sivil havacılık otoriteleri aynı zamanda ekonomik düzenlemelerin tasarlanması, politika önerilerinin geliştirilmesi, yönetmelik ve talimat taslaklarının hazırlanması faaliyetlerini de yürütürler. C şıkkı havayolu taşımacılığındaki düzenlemelerin amaçlarından biridir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Onaylama yöntemlerine ilişkin seçenekler aşağıda verilmektedir: • Çift taraflı onaylama yöntemi • Başlangıç ülkesi yöntemi • Esnek fiyatlama aralıkları yöntemi • Çift taraflı itiraz yöntemi • Tayin eden ülke itirazı yöntemi • Serbest fiyatlama yöntemi Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sabit Maliyetler: Sigorta giderleri Uçak amortisman ve kiralama giderleri Uçuş personeline, uçuş saatine bağlı olmaksızın, ödenen sabit maaşlar, uçuş personeli yönetim giderleri, uçuş personeli kiralama giderleri Uçak kullanımından bağımsız olarak ortaya çıkan, uçak bakım personeline ödenen ücretler ve bakım yönetim giderleri Uçak kullanımından bağımsız olarak ortaya çıkan yer hizmetleri personel giderleri, binalar, yer ekipmanları ve ulaşım giderleri Kabin personeline, uçuş saatine bağlı olmaksızın, ödenen sabit maaşlar ve kabin personeli yönetim giderleri Koltuk sigortası Yolcu sayısından bağımsız satış ve promosyon giderleri Yönetim giderleri ve genel giderler

Yanıt Açıklaması: Havayolu taşımacılığı açısından önemli ve geniş kapsamlı sınıflandırmaları bağlamında ele alınabilecek en önemli kuruluş ise Uluslararası Sivil Havacılık O¨rgütüdür

Yanıt Açıklaması: Havayolu işletmelerinde maliyet bilgisinin hangi amaçlarla kullanıldığı ve neden gerekli olduğu şu şekilde özetlenebilir: • Havayolu işletmeleri öncelikle muhasebe düzenlemeleri nedeniyle maliyetlerini ölçerek sınıflandırmak ve kayıt altına almak durumundadır. Örneğin, havayolu işletmelerinin vergilendirmeye esas olan kâr ya da zararını belirleyebilmeleri için maliyet bilgisine ihtiyaç vardır. Ülkelerin muhasebe düzenlemeleri maliyetlerin nasıl sınıflandırılacağı konusunda önemli bir belirleyicidir. • Havayolu işletmelerinin etkin bir şekilde yönetilebilmeleri için maliyetlerin zaman içindeki değişim eğiliminin ve işlevsel bölümlerin maliyet etkinliklerinin bilinmesi gerekir. Örneğin, hava aracı bakımı ya da yolcu hizmetleri gibi alt işlevsel bölümlerin maliyet açısından ne kadar etkin olduklarını bilmek yönetimin kontrol işlevi açısından gereklidir. İşlevsel bölümlerde maliyet etkinliğinin ölçülebilmesi için mevcut durumun maliyet amaçlarıyla karşılaştırılması gerekir. Ayrıca, maliyetlerin sektör ortalamaları ya da rakip havayolu işletmeleri ile kıyaslanabilmesi için uluslararası standart ölçütlere göre sınıflandırılması, ölçülmesi ve kayıt altına alınmasında fayda vardır. • Yatırım kararlarının etkili bir şekilde alınması için nitelikli maliyet bilgilerine ihtiyaç duyulur. Hangi uçak tipinden kaç adet satın alınacağı ya da hangi uçak tipinin filodan çıkartılacağı kararını vermek söz konusu uçakların işletilmesine yönelik maliyet bilgilerini gerektirir. Diğer önemli bir yatırım kararı ise yeni bir hattın uçuş ağına eklenmesi ya da mevcut bir hattın kapatılması kararlarıdır. Bu noktada hattın belirli bir uçak kullanılarak işletilmesine yönelik değişken ve sabit maliyetlerin bilinmesi gerekir. • Hangi noktalara hangi uçak tipleri ile uçuş düzenleneceği ve uçuş sıklığı gibi operasyonel kararların alınması maliyet bilgisini gerektirir. • Maliyet, yolcu bilet fiyatları ve kargo taşıma ücretlerinin belirlenmesinde kullanılan temel bilgidir.

Yanıt Açıklaması: Uçuş Faaliyet Giderleri: • Uçuş personel giderleri • Yakıt ve yağ giderleri • Sigorta giderleri • Uçak ve uçuş personeli kiralama giderleridir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: İstasyon giderleri; havaalanı iniş ücretleri dışında kalan ve bir havaalanında havayolu işletmesinin uçak, yolcu ve kargoya vermesi gereken yer hizmetleri faaliyetleri kapsamında ortaya çıkan giderlerden oluşmaktadır. Bu gider grubunun önemli bir bölümünü, uçağın karşılanması, uçuşa verilmesi, yolcular, bagajlar ve kargo ile ilgili yer hizmetleri faaliyetlerinin yürütülmesi için havaalanında (istasyonda) çalıştırılan personelin giderleri oluşturmaktadır. Yukarıda açıklanan hizmetlerin yürütülebilmesi için gerekli olan donanımların, bina, büro, depo gibi kolaylıkların kullanılmasından kaynaklanan giderler bu grup altında yer alırlar. Bunların bakımları ve sigorta giderleri de aynı kapsamdadır. İstasyonun haberleşme giderleri ve personelin havaalanı ile yerleşim yerleri arasındaki ulaşımından kaynaklanan giderler de bu grup altında yer alır. Havayolu işletmelerinin yolcu terminallerinde işlettikleri Sık Uçan Yolcu Programlarının (SUYP) ve iş amaçlı yolcuların kullanımına sunulan özel salonların yarattığı giderler de istasyon giderleri arasındadır

Yanıt Açıklaması: Genel havacılık taşımacılığı, kişisel ve sportif amaçlı, iş amaçlı, kamu kurumları tarafından yapılan, uçuş eğitimi amaçlı taşımacılık ve ticari ve endüstriyel amaçlı taşımacılık faaliyetlerini kapsar.

Yanıt Açıklaması: Pazarlama Faaliyetleri: Havayolu Hizmet Sunumunun Özellikleri Satış ve Promosyon Faaliyetleri

Yanıt Açıklaması: Günübirlik (Commuter) Havayolu İşletmesi: Besleyici ve/veya bölgesel hizmet sunan, genellikle noktadan noktaya 30 koltuktan az uçaklarla hizmet veren işletmelerdir

Yanıt Açıklaması: ICAO’nun havayolu işletmelerini sınıflandırması, yayımlamış olduğu “Doc 9626 Manual on the Regulation of International Air Transport” adlı yayına dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcının kendi ülkesinde başlayan veya biten bir seferle ikinci bir ülkesine yolcu, yük ve posta taşıma hakkı 5. trafik hakkı maddesidir.

Yanıt Açıklaması: Taşıyıcının kendi ülkesi dışında bir ülkenin iç hatlarında yolcu, yük ve posta taşıma hakkı (Kabotaj Hakkı) 8. trafik hakkı maddesidir.

Yanıt Açıklaması: ICAO’ya göre, havayolu işletmelerini ilgilendiren ekonomik düzenleme kapsamındaki unsurlar; pazara erişim, pazara giriş, sahiplik ve kontrol, kapasite, fiyat, havayolu işbirlikleri, kod paylaşımı, franchising, yolcu hakları, slot tahsisi, kur dönüşümleri, kazancın transferi, yabancı personel çalıştırma, dağıtım kanalları, e-ticaret uygulamaları ve hava araçlarının (leasing) kiralanmasıdır (ICAO, 2004). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Havayolu taşımacılığı Uçuş Sonrası hizmet Süreci şu şekilde yapılır; Uçaktan ayrılma işlemi tamamlanır, Dış hat ise pasaport kontrolünden geçer, Yolcu (varsa) bagajları teslim alır ve Havalimanından ayrılma işlemi gerçekleşir.