Havaalanı Sistemi

Yanıt Açıklaması: AB Mekânsal Planlama Enstitüsü (The Institute of Spatial Planning –IRPUD) 581 uluslararası havaalanını ulaşım sistemindeki rollerini dikkate alarak sınıflandırmıştır. Avrupa Komisyonunun yayınlamış olduğu yönetmelik ile IRPUD, havaalanlarını temel işlevlerine göre 4 gruba ayırmıştır: • Uluslararası havaalanları, • Bölgesel havaalanları, • Yerel havaalanları, • Diğer havaalanları.

Yanıt Açıklaması: Havaalanlarının karayolu taşımacılığı ile bağlantısını sağlayan; havaalanına erişim imkânları, yolcu terminal binaları, kargo tesislerinin bulunduğu bölümdür. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Arazi Değerlendirmede Kullanılan Kriterler Havaalanı yapımı için uygun arazinin seçiminde, aşağıda açıklanacak olan kriterlerin herbir aday arazi için ayrıntılı olarak analiz edilmesi gerekir. Şimdi bu kriterleri sırası ile inceleyelim: • Meteorolojik şartlar: Uçağın kalkış ve iniş hareketlerini, dolayısıyla havaalanının kullanım kapasitesini doğrudan etkileyen arazideki etkin rüzgâr yönü, sisli, yağmurlu, karlı ve buzlu gün sayıları ile sıcaklığın mevsimlere göre değişiminin her bir aday arazi için analiz edilmesi gerekir. Özellikle yüksek sıcaklıkların görüldüğü yaz aylarında kalkış için gerekli pist uzunluğu artış gösterir. Buna bağlı olarak da inşa edilmesi gerekli pistin yapım maliyetleri artar. Aynı şekilde sağanak yağışlar, kar ve buzlanma da pist kullanımını önemli ölçüde etkiler. Özellikle iniş safhasında görüşün düşmesi, pistin kaygan olması birer tehlike unsurudur. • Var olan hava sahası ile uyum: Aday arazilerin etrafındaki hava sahası incelenerek yeni kurulacak havaalanının doğurabileceği problemler ve hava sahasının yeni havaalanı üzerine etkileri belirlenebilir. Aday arazinin etrafındaki hava sahasının birbirinden bağımsız varış ve kalkış yolları oluşturmaya elverişli olması, komşu havaalanlarının trafiği ile karışmaması ve herhangi bir yasaklı bölge içinde olmaması istenir. • İniş ve kalkış yolu üzerindeki yükseltiler: Kalkış veya iniş yolu üzerindeki doğal ve yapay yükseltilerin ayrı ayrı incelenmesi gerekir. Yükseltiler ile ilgili yapılacak bir ön çalışma, daha önceden belirlenen bazı arazilerin daha baştan inceleme dışı bırakılmasını gerektirebilir. Kalkış veya iniş yolu üzerindeki yükseltilerin boyu arttıkça, gerekli kalkış veya alçalma eğimi buna bağlı olarak artacak ve belirli sınırlamalar getirerek havaalanı kapasitesini düşürecektir.

Yanıt Açıklaması: Meteoroloji istasyonları hava tarafında bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir pistin genişliğinde; • Uçağın inişte tekerlek koyduğu noktanın merkezden uzak kalması, • Yan rüzgâr koşulları, • Yağmur, kar, buzlanma gibi pist yüzey koşulları, • Pist üzerindeki lastik tortusu, • Uçak yaklaşma hızları, • Pist görüş mesafesi ve • İnsan faktörü gibi birçok faktör belirleyici rol oynamaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Havaalanı Sistem Planı: Bölge veya ülke çapında şimdiki ve gelecekteki ihtiyaçları karşılamak üzere, gerekli havaalanı tesislerinin birbirleri ile etkileşimli olarak tanımlandığı uzun vadeli stratejik planlardır.

Yanıt Açıklaması: Kalkış pisti için gerekli yüzey, kalkış tırmanma yüzeyidir. Konik yüzey, iç yatay yüzey, yaklaşma ve geçiş yüzeyleri aletsiz pist, hassas olmayan yaklaşma pisti ve hassas yaklaşma pistlerinin hepsi için zorunludur. İç yaklaşma yüzeyi, iç geçiş yüzeyi ve zorunlu olarak vazgeçilen iniş yüzeyi; Kategori 1 aletli hassas yaklaşma pisti için tavsiye edilirken, Kategori 2 ve 3 aletli hassas yaklaşma pistleri için ise zorunludur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Havaalanının denizden yüksekliği arttıkça iniş ve kalkış için ihtiyaç duyulan pist mesafesi artmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karar hızı, kalkış için pistte harekete başladıktan sonra uçağın durabilmesi için ve kalkış yapabilmesi için gereken mesafeleri etkilemektedir. Uçak karar hızına ulaştığında tek mo- torda arıza meydana gelirse, yerden teker kesip 10,7 metre yüksekliğe kadar tırmanabilmesi için gereken mesafe “TOD”, durabilmesi için gereken mesafe “ASD” olmak üzere, bu iki değerin aynı olduğu durumda pist başından bu noktaya kadar (yani uçağın 10,7 metre yüksekliğe ulaştığı andaki pozisyonunun yatay iz düşümü) olan mesafe, “dengeli saha uzunluğu” olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Genel olarak yolcu terminali planlamasında ve bir terminal konseptinin seçilmesinde etkili olan faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz: • Havaalanı Master Planları • Arazi kullanımı ve uygunluğu • Bina alt sistemleri • Modülerlik ve genişletilebilirlik • Şehir ulaşım sisteminin ve havaalanı yer ulaşımının koordinasyon durumu • Güvenlik ve emniyet gereklilikleri • Terminal kolaylıkları • Bilgi ve iletişim kolaylıkları • Çevresel faktörler ve sürdürülebilirlik • İşletme planları ve iş modeli • Uçak karakteristikleri • Yolcu hacmi • Yolcu karması • Uygun maliyetli tasarım çözümleri • Yolcu akışı kesişmeleri • Asgari seviye değişiklikleri • Yol bulma ve yolcu yönelimi

Yanıt Açıklaması: Bir havaalanı sistem planı aşağıdaki amaçlara hizmet eder: • Ülke çapındaki büyümeyi sağlayacak, var olan ve gelecekteki havacılık taleplerini karşılayabilecek havaalanı sistemini oluşturmak, • Tüm taşımacılık türlerini içeren ulaştırma sistemi içerisinde hava taşımacılığının üstleneceği yükü karşılayabilecek şekilde havaalanlarının gelişimini sağlamak, • Var olan bir havaalanı genişletilirken veya yeni bir havaalanı inşa edilirken çevreyi ve ekolojik sistemi korumak, • Hava sahası ve arazi kullanımını en iyi duruma getirecek kullanım planlarının hazırlanmasına yardımcı olmak, • Uzun vadeli yatırım planları geliştirerek havaalanı finansmanı için öncelikleri belirlemektir E seçeneği ise havalanı sistem planlarının hazırlanma aşamalarındandır. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B şıkkıdır. Diğer seçenekler konuyu kapsamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Pistle bağlantıları da pistin tek veya her iki ucundan dik açılı pist bağlantı taksiyollarıyla veya ara noktalardan dar açılı hızlı çıkış taksiyolları ile sağlanır. Bu tip taksiyolları daha yoğun trafiğe sahip hava alanlarında uçak rotalarının çakışmasını engelleyerek trafik akış hızının artmasını sağlar. Bu taksiyollarının işlevi uçakların inişleri ardından pist sonuna kadar gitmeye gerek duymadan pisti kısa sürede terk etmelerini sağlamaktır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mevcut kalkış koşusu mesafesi (TORA): Kalkmak üzere olan bir uçağın pist üzerindeki hareketi için mevcut ve uygun olduğu ilan edilen pist uzunluğudur.Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir apronun boyutları belirlenirken uçak boyutları ve manevra kabiliyetleri, apronu kullanacak uçak sayısı, uçaklar için yer hizmeti ihtiyaçları ve yaksiyolları ve servis yollarına dikkat edilmelidir. Mania sınırlama yüzeylerinin apron büyüklüklerine etkisi yoktur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Eğer bir pist D veya E sınıfı ve pist genişliği 60 metreden daha az ise; pistin her iki kenarına kaplamalı veya kaplamasız olarak, pist merkez hattından itibaren en az 60 metre sonra sonlanan bir alanın oluşturulması tavsiye edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: AB içerisinde yapılacak istatistik çalışmaları için yolcu kapasitelerine göre havaalanları 4 kategoriye ayrılmıştır: • Kategori 0: Yıllık 15.000 yolcuya kadar hizmet veren havaalanları, • Kategori 1: Yıllık 15.000 - 150.000 arası yolcuya hizmet veren havaalanları, • Kategori 2: Yıllık 150.000 - 1.500.000 arası yolcuya hizmet veren havaalanları, • Kategori 3: Yıllık 1.500.000’dan fazla yolcuya hizmet veren havaalanları şeklindedir ayrılmıştır

Yanıt Açıklaması: İstanbul Havalimanının ICAO kodu “LTFM”dir. L → Havaalanının Avrupa Bölgesinde olduğunu • T → Havaalanın Türkiye’de olduğunu • FM → İstanbul Havalimanını ifade etmektedir. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Havaalanı işletmesinin eksik bilgi ve belgeleri tamamlamasının ardından inceleme komisyonu toplanmakta ve karar almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: “Karada veya suda, içerisindeki bina, tesis ve teçhizat dâhil olmak üzere kısmen veya tamamıyla uçağın iniş, kalkış ve yer hareketini yapması için belirlenmiş alanlar havaalanlarıdır.''