Medyada Eleştirel Yaklaşımlar

Yanıt Açıklaması: Bir olgunun, bir durumun ya da nesnenin, onu o yapan özgün niteliklerinin, belli bir ölçüt esas alınarak saptanması ve ortaya konmasına eleştiri denir.

Yanıt Açıklaması: Devlet, Gramsci’ye göre iktidarda gücünü artırmış ve sivil toplumu kuşatmıştır. Bu nedenle kilise, sendikalar gibi bağımsız kuruluşların devletin kontrolüne girdiğini savunan Gramsci, devletin sermaye ve burjuvazinin çıkarlarını temsil ettiğini ve bu çıkarları korumak için sivil alanı da yönettiğini savunmuştur. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Maddelerde verilen ifadelerin hepsi doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Le Bon, ‘Kitleler Psikolojisi’ adlı kitabında insanların kitleleştiklerinde son derece acımasız, vahşi ve dizginsiz bir tavır takınabileceklerini ve bu özellikleri nedeniyle tehlikeli olabileceklerini ifade etmiştir. Le Bon’a göre kitle bilinçsiz bir kalabalıktır. Kitle içine giren bireye kitlenin duygu ve düşünceleri sirayet eder. Le Bon, kızgınlık, muhakeme yeteneksizlikleri, hüküm verme ve eleştiri yeteneksizliği, duygularda mübalağa gibi karakteristik özellikler gösteren kitlelerin özellikle şan, şeref, din ve vatan duygularına hitap edilerek, birkaç cümle, bir iki resim ile kolaylıkla kışkırtılıp harekete geçirilebileceğini; bu özellikleri çocuklarda ve vahşilerde de görmenin mümkün olduğunu vurgulamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Modernite kavramı her ne kadar modern-modernlik ve modernizm kavramlarıyla ilişkili olsa ve ortak bir baglama dayansa da, modern ve modenizmden farklı, kendine özgü anlamı olan bir kavramdır. Eski ile bir karşıtlığı ve geleneksel olandan kopuşu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: A,B,C ve D şıkkı kamu toplumunun özelliklerini ifade etmektedir. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Scrunity hareketini kuran Frank Raymond Leavis’tir.

Yanıt Açıklaması: Arapça kökenli bir sözcük olan muaheze ayıplama, kınama, azarlama-paylama anlamını taşır. baş- ka bir deyişle, muaheze sözcüğü ele aldığı konuya, nesneye, şeye yalnızca o şeyin “olumsuz” yanını öne çıkararak, vurgulayarak yaklaşmak demektir. Muaheze gibi, “tenkid” de de Arapça kökenli, Osmanlıca bir sözcüktür ve kelime kökeninde “nakd” bulunur. Nakd, değer (kıymet) anlamını taşır ve tenkid de bir şeyin değerini bulmayı ya da değer-değeri bakımından gözden geçirmeyi, ele almayı ifade eder. Münekkid ise tenkid eden kişi (eleştiren) demektir. Meşrutiyet dönemleri arasında yaygınlaşan ise Fransızca kökenli “critique” sözcüğünü karşılayan “kritik” sözcüğüdür. Kritik; sanat, edebiyat ve bilim alanındaki yapıtları inceleyerek, onlar hakkında bir hükme-yargıya varma, değerlendirme sanatı” olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Kültürel Çalışmalar, 60’lı yılların ortasında kültür ve medya alanında benzer yaklaşımlara sahip olan bir grup akademisye nin birlikte ya da birbirlerinden habersiz meydana getirdiği bir sosyal bilim ekolüdür.

Yanıt Açıklaması: Modernizmin toplumsal ve felsefi temelleri eleştirel akıl ve eleştirel bakış üzerine kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Descartes ve Kant ile birlikte, modernizm, insanın kendi aklını kullanma cesaretini göstermesi, hatta bununla da yetinmeyip, aklın kendi kendisini eleştirebilmesi ve sınırlarını keşfetmesi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Walter Benjamin

Yanıt Açıklaması: Frankfurt okulu; 1923’te Almanya’da kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Rönesans’tan itibaren, yaklaşık 19. yüzyıla kadar Avrupa’da entelektüeller, aralarında başta filozof ve bilim insanları olmak üzere, yüksek kültür ürünlerini ve değerlerini yaratan, tarihin akışını değiştirebilen saygın insanlar olarak görülmüştür. Ancak özellikle 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kitle kültürünün yükselişiyle birlikte entelektüellerin toplum içindeki saygın konumu sarsılmaya başlamıştır. 20. yüzyıla geçildiğinde entelektüeller toplumun kültürel gelişimine öncülük eden, düşünceleriyle, yapıtlarıyla topluma değer katan insanlar olmaktan çıkarak kamusal alanın veya yönetim kurumlarının maaşlı çalışanları haline gelmiş ya da getirilmişlerdir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal bağlamda ya da boyutta eleştiri; eleştirel düşünme, düşünebilme ortamının yaratılması, korunması ve bireyin en doğal hakkı olan eleştiri hakkını sonuna kadar, özgürce kullanabilmesi anlamında modern-modernlik-modernite-modernizm kavramıyla doğrudan bağlantılı olarak görülebilir. Modernite kavramı ise he ne kadar modern- modernlik ve modernizm kavramlarıyla ilişkili olsa ve ortak bir bağlama dayansa da, modern ve modernizmden farklı, kendine özgü anlamı olan bir kavramdır. Modernite de eski ile bir karşıtlığı ve geleneksel olandan kopuşu ifade eder ancak bu karşıtlık ve kopuş bireysel, toplumsal ve politik yaşam alanlarının tamamındaki köklü değişim ve dönüşümü kapsar. Dahası, söz konusu bu köklü değişim ve dönüşümün temelinde odağa insanı alan bir akılcılık (rasyonalite) vardır. Modernite, bireyi olduğu kadar toplumu ve tüm toplumsal kurumları aklın ve akılcılığın araçlarıyla düzenleyerek örgütler.

Yanıt Açıklaması: Fransız yazar, filozof Jean Paul Sartre’a göreaydın, kendisini ilgilendirmeyen şeylere burnunu sokan, küresel insan ve toplum kavramı adına kabullenilmiş gerçeklerin ve bundan kaynaklanan davranışların tümünü sorgulama iddiasında olan kişidir. Başka bir deyişle aydın, üzerine vazife olmayan şeylere karışan birisidir. Bu tanımda aydın kimliğini belirleyen en önemli şey, aydının özerk (bağımsız) duruşu ve ele aldığı konuyu eleştirel düşünceden kaynaklanan bir bakışla sorgulaması ve değerlendirmesidir. Emre Kongar’a göre, aydının bağımsızlığı sadece mevcut toplumsal, ekonomik veya siyasal iktidardan değil, aynı zamanda toplumun egemen ideolojisinden de bağımsızlık biçi- minde algılanmalıdır. Böylece aydın, içinde yaşadığı toplumu, bağımsız bir görüş açısıyla sorgulayan kişi olarak tanımlanabilir. Bu tanımdan yola çıkarak, aydın kimliğini belirleyen niteliklerden birisi onun “muhalif” duruşu ise öbürü de ayırt etmeyi “bilerek” değerlendirme yapabilmesidir. Başka bir deyişle, eleştirisinin temelinde akıldan-akılcılıktan kaynaklanan bir ayırt etme (iyiyi kötüden, doğruyu eğriden, güzeli çirkinden, olumluyu olumsuzdan vb.) yetisi ve bu yetiyi “bilgi” ile besleme, yoğurmaçabası vardır. Ahmet Cemal’e göre “ayırt edebilen”demek olan aydın, bu ayırt etme eylemini yalnız- ca ve yalnızca bilgi temelinde gerçekleştirmek, bu bağlamda - sürekli bilgiyle beslenen - kendi aklının dışında bir süzgece öncelik tanımamak zorundadır. Aydın kimliğinin ayrılmaz bir parçası olan muhalif duruş ise kendi yararı-çıkarı için değil, hiçbir karşılık gözetmeden tüm bir toplumun, tüm bir insanlığın yararı-çıkarı için çalışmak, düşünce üretmek ve kanaatini yine kimseden korkmadan, çekinmeden topluma, halka duyurabilmek demektir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel Çalışmalar, 60’lı yılların ortasında kültür ve medya alanında benzer yaklaşımlara sahip olan bir grup akademisyenin birlikte ya da birbirlerinden habersiz meydana getirdiği bir sosyal bilim ekolüdür. Kültürel Çalışmalar adını 1964 yılında Birmingham Üniversitesi’nde “kültürel biçimler, görenekler ve kurumlar ve onların toplumla ve toplumsal değişmeyle ilişkileri“ konusunda doktora çalışmaları merkezi olan, Centre Contemporary Cultural Studies (CCCS- Çağdaş Kültürel Araştırmalar Merkezi)’den alır. Richard Hoggar bu merkezin ilk yöneticisidir.

Yanıt Açıklaması: Kapitalist toplumlarda ekonominin yaşamı ve kitleleri dönüştürmesinde kentleşme en önemli mihenk taşıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Frankfurt Okulu

Yanıt Açıklaması: Geçerli bir kurala, kurama (teori), norma, çoğu zaman da moda olan genel geçer bir ilkeye, ölçüte dayanarak o şeyi nitelendirmek, değer biçmektir.