Medyada Eleştirel Yaklaşımlar

Yanıt Açıklaması: Louis Althusser 1918 yılında Cezayir'de doğmuştur. Paris'te iyi okullarda felsefe eğitimi almıştır. 1948'de Fransız komünist partisine girmiştir. Önemli bir akademisyen, düşünür ve Marksizm'e getirdiği yorumlar ile 1960 sonrasının düşünce ortamını etkileyen biri olmuştur. Althusser 1960'larda, Marksizm üzerine yazdığı eserlerde ve verdiği konferanslarda Marx'ın tamamen yanlış anlaşıldığı, yeterince değerlendirilmediği iddiası ile ortaya çıkmıştır. Althusser'e göre Marx kendi içinde epistemolojik bir kopuş yaşamıştır. Marx, erken dönem yazılarında felsefenin düşük ve olgunlaşmamış bir boyutunu ortaya koyar. Bu nedenle Marx'ın sonraki dönem çalışmalarına odaklanır. Özellikle daha materyalist bir görüşün olduğuna inandığı          ' kapital 'i temel alır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Propaganda Modelindeki ikinci haber süzgeci ise reklamverenlerin etkisidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dünya edebiyatının önemli yazarlarından biri olan Stefan Zweig ise eleştirinin önemini, eleştirmenin taşıması gereken nitelikleri şu sözlerle aktarır: “Büyük bir eleştirmen hem sanatçıdır, hem de değildir. Sanatçıdır, çünkü sanatın nasıl oluştuğunu, yaratıcılığın çırpınışlarını, biçimlendirmenin gücünü çok iyi tanır bilir. Ne var ki, sanatçının kendini düş gücünün büyüsüne kaptıran tek yönlülüğü uzaktır ondan. Yargısında bütünüyle özgürdür. Ondan beklenen hem coşkudur, hem akılcılık, hem sevgidir, hem tarafsızlık, hem sanattır hem bilim, hem sanata duyulan saygıdır, hem yargılama gücü.” Dolayısıyla cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İnternet doğası gereği, geleneksel kitle iletişim model indeki ‘kaynak-mesaj-alıcı’ rolünü tek başına üstlenmektedir. Bu doğrultuda, sözü edilen işlevi bazen geleneksel yayıncılık şablonuyla yerine getirmekte; bazen de kaynak-mesaj-alıcı ögeleriyle; yeni iletişim modelleri konfigüre etmektedir. Bu durum, bir tür iletişim ‘dönencesi’ olarak da adlandırılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bireysel bağlamda da toplumsal bağlamda da eleştirinin, eleştirel düşüncenin temelinde “akıl” ve “akılcılık” olduğu söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Garnham’a göre kapitalist bir toplumda ekonomik sisteme (alt yapıya) sıkı sıkıya bağımlı olan üst yapı bağımsız veya özerk bir biçimde toplumda var olamaz. Kitle iletişimi ekonomi politik olarak analiz edilmesi gereken bir olgudur. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Nesnel dünyaya ve bu dünyada yer alan olgulara ilişkin yansız gözlem ve sistemli deneye dayalı nedensel ilişkileri araştıran zihinsel etkinliklerin ortak adına “bilim” diyebiliriz. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Medyanın eleştirel ekonomi politiğine yine ‘eleştirel’ bakış açısıyla farklı katkılarda bulunan iki gruptan söz etmek mümkündür: Araçsalcılar ve yapısalcılar. Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır. Onlara göre özel mülkiyet alanındaki iletişim araçları, kapitalist sınıfın araçlarıdır ve medya, belli bir sınıf tarafından kontrol edilir. Araçsalcılara göre medya, egemen sınıfın toplumun geri kalanı üzerinde hâkimiyet kurmak ve onların rızasını alarak kendi düşüncelerini meşrulaştırmak için kullandıkları bir araç konumundadır. İdeoloji, kültür ve kültürel örgütleri içeren üst yapıya vurgu yapanlar ise yapısalcılardır. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eleştirilen şeyi değerlendirme uğraşı, eylem olarak eleştiri boyutudur.

Yanıt Açıklaması: İnsan doğasının değişmeyeceği mitine göre insan davranışının saldırgan yanları değişmez. Kapitalist sistemde ortaya çıkan toplumsal ve bireysel çatışmalar, sistem sorunu olarak görülmez ve insan davranışının değişmeyeceği iddiasıyla açıklanır. Çatışmalar ve sorunlar insan doğasının kusurlarından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla sistemin bu sorunlarla bir ilgisi bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yeni medya aşırı enformasyon, reklam ve siyasi manipülasyonla adeta iletişim ortamını terörize ederek çok daha ideolojik bir alana dönüştürmüştür.

Yanıt Açıklaması: “Postmodernizm ve Popüler Kültür”, “Feminizm ve Gençlik Kültürü” çalışmalar Kültürel Çalışmalar'a İngiltere'den katkı sağlayan Angela McRobbie'ye aittir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel ekonomi politik, klasik iktisattan farklı olarak toplumsal eşitsizliğin aslında bir sınıf eşitsizliği ve tarihin de bir sınıf mücadeleleri tarihi olduğunu vurgular. Verimlilik gibi teknik olguların ötesine geçerek adalet, eşitlik, kamu yararı gibi temel ahlaki sorunlarla ilgilenir. Buna karşın, bu yaklaşımda ekonomi, diğer disiplinlerden bağımsız bir alan olarak görülmez; aksine onlarla bütünleşmesi gereken bir çözümlemeye olanak tanır. Bu sebeple doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Modernizmin toplumsal ve felsefi temelleri eleştirel akıl ve eleştirel bakış üzerine kurulmuştur. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: “Ekonomi politik” Yunanca politikos (devlet, toplumsal), oikos (ev ya da onun yönetimi) ve nomos (kural ya da yasa) sözcüklerinden türemiştir. “Devlet yönetimin yasaları” anlamına gelen ekonomi politik, ilk kez 1615 yılında Fransız iktisatçı Antoine de Montchrestien tarafından, ülkenin zenginliğini arttırmak için devlet ekonomisinin işletilmesi üzerine önerileri içeren Ekonomi Politik Broşüründe kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kapitalizm eleştirisinde medyayı merkeze koyan Golding ve Murdock, haber üretiminin (bir anlamda ideolojinin) gerçek bir çözümlemesinin medya denetiminin ekonomik bağlamı ve aynı zamanda sınıfsal temeli üzerinde yoğunlaşılmasıyla mümkün olduğunu öne sürer.

Yanıt Açıklaması: Medya sistemlerinin nasıl oluştuğunu, nasıl güçlendiğini ve meydan okuduğunu ya da var olan sınıfsal ve toplumsal ilişkileri nasıl etkilediğini çözümlemeye çalışan yaklaşım, ayrıca reklam gibi destekleyici bazı mekanizmaların, mülkiyet ve hükümet politikalarının medya faaliyetlerini ve içeriğini nasıl etkilediğiyle ilgilenir. Dolayısıyla, yapısal faktörler ile medyanın üretim, dağıtım ve tüketimindeki emek sürecine vurgu yapar.

Yanıt Açıklaması: Gündelik dilde “eleştiri” sözcük anlamıyla kullanılır ve kötülemek, yermek, küçümsemek, en hafif haliyle “kusur bulmak” gibi anlamlar taşır. Eleştiri sözcüğünü günlük dilde tek başına kullandığımız gibi, bazen de “eleştirel bakış”, “eleştirel yaklaşım” ya da “eleştirel düşünce” gibi tamlamalar şeklinde de çok sık kullanırız ya da yine kullanıldığına tanık oluruz, duyarız. Bu tamlamalarda da eleştiriyi “sorgulama”, “fikir yürütme” ya da “yorum”la eş anlamlıymış gibi kullanırız. Oysaki kavram olarak eleştiri; bir olgunun, bir durumun ya da nesnenin, onu o yapan özgün niteliklerinin, belli bir ölçüt esas alınarak saptanması ve ortaya konması demektir.

Yanıt Açıklaması: Louis Althusser, 1960’larda, Marksizm üzerine yazdığı eserlerde ve verdiği konferanslarda, Marx’ın tamamen yanlış anlaşıldığı, yeterince değerlendirilmediği gibi bir radikal iddia ile ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeni iletişim ortamı endüstrinin sürece hâkim olduğu, medya kuruluşlarının holdingleşerek büyük şirketlerin eline geçtiği, reklamcıların etkilerinin doğal sınırları zorlayarak maksimuma ulaştığı ve kamusal endişenin unutulduğu bir görünüm sergilemektedir. Tüm dünyayı etkisi altına alan yeni iletişim ortamları kısa sürede önemli bir yayılım göstermiş ve tam da Marshal McLuhan’ın ifade ettiği gibi “dünya küresel bir köye dönüştürülmüştür. Doğru cevap B'dir.