Medyada Eleştirel Yaklaşımlar

Yanıt Açıklaması: Hegemoni kavramı, kültürel çalışmalar kapsamında üzerine en çok vurgu yapılan kavramdır ve diğer tüm kavramların bir adım önünde konumlanmaktadır. Gramsci’nin geliştirdiği hegemonya, medya ve kültürel çalışmalarda hâkim sınıfın kitleler üzerinde nasıl fark ettirmeden kültürel, sosyal ve ekonomik bir tahakküm kurduğunu ortaya çıkaran merkezi bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: İngiliz Kültürel Çalışmalar ekolünün en önemli isimlerinden biri olarak kabul edilen Hall; Hoggart ve Williams’ın aksine; edebiyata biraz daha mesafeli ama sosyal ve politik olaylarla daha yakından ilgilidir. Sınıfsal, ideolojik ve ırksal kökeni; onu toplumsalı yorumlarken daha da duyarlı olmasına yol açmış ve Merkez’in orta vadede giderek politikleşmesinde de etkin bir aktör olarak rol oynamasına neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: ABD’de gelişen eleştirel ekonomi politik yaklaşım, genellikle araçsalcı ekonomi politik olarak anılır. Önde gelenleri arasında Dallas Smyte, Herbert Schiller, Edward S. Herman ve Noam Chomsky gibi Marksist kuramcıların bulunduğu bu yaklaşımın temeli Ortodoks Marksizm’dir. Araçsalcı (instrumentalist) nitelemesi, bu ekonomi politik yaklaşımın medyayı kapitalist sınıfın aracı olarak ele alması ve araştırmalarını bu yönde yapması nedeniyle kullanılmaktadır. Golding ve Murdock ise Avrupa’daki ekonomi politik yaklaşım mensuplarıdır ve araçlar yerine sistemin bütününe ve bütünün medyayı da içerecek şekilde nasıl işlediğine odaklanmışlardır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Raymond Williams’ın kültürün sıradan olduğunu vurgulayarak hem bir süreliğine içinde yer aldığı seçkinci Scrunity hareketini, hem de kültürel indirgemeyi reddettiği eseri Kültür ve Toplum’dur.

Yanıt Açıklaması: Medya kuruluşlarının mülkiyet yapısı, haber üreten kuruluşların örgütlenme biçimi piyasanın ve siyasal iktidarın koyduğu sınırlamalar, medya içeriğinin güçlüler aleyhinde olmasına kesinlikle izin vermez. Doğrudan sansür yerine oto sansür uygulanır. Muhabirden üst düzey yöneticilere kadar medya çalışanları, mülk sahipleri, piyasa ve hükümet tarafından belirlenen sınırlamaları kendiliklerinden uygularlar. Çünkü bu sınırlamaları zaten içselleştirmiş durumdadırlar.

Yanıt Açıklaması: Dijital temsil; içeriğin matematiksel bir fonksiyon olarak tanımlanabilmesi anlamına gelir; yeni medyanın kodsal yapısı tamamen matematik tabanlıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşayan bireyi ve bu bireyin hazır bulduğu ve eylemleri ile yarattığı maddi koşulları işaret eden materyalist tarih anlayışının temel bakış açısı, bireyin kendi varlığını sürdürebilmesi için üretebilmesine dayanır. Bu bağlamda “emek”, doğadan ürünler elde etmek adına, sistemli bir şekilde çalışmak olarak tanımlanır ve insan varlığının doğal koşulu olarak belirtilir.

Yanıt Açıklaması: Medyanın holdingleşmesi, daha fazla yoğunlaşmasını da teşvik eder.

Yanıt Açıklaması: Dallas Smyhte, Avrupalı Marksistlerin ideoloji yönündeki eğilimine tepkilidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Değişkendir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi politik, ilk kez 1615 yılında Fransız iktisatçı Antoine de Montchrestien tarafından, ülkenin zenginliğini arttırmak için devlet ekonomisinin işletilmesi üzerine önerileri içeren Ekonomi Politik Broşüründe kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Herbert Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayalıdır. Zihin Yönlendirme adlı kitabında, temel amacın, insanları kendi çıkarlarına ters düşen yönde oy kullanmaya ikna etmek olduğunu belirtir.Yönlendirme süreci çok yetenekli, zeki, seçilmiş bir topluluk tarafından yürütülür. Yönlendirmenin en önemli yöntemlerinden biri haber akışını denetim altında tutmaktır. Bu amaçla haber üreten kuruluşların sahipliği, sistemi sürdürmek isteyen ekonomik ve politik güç sahipleri tarafından üstlenilir ya da kontrol edilir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Herman ve Chomsky’nin belirlediği 24 medya şirketinin her birinin mal varlığı, 1986 yılı veri - lerine göre 1 milyar doların üzerindedir. Bu veri ler, medya şirketlerinin çok büyük ve kâr amaçlı endüstriler olduğunu ortaya koymaktadır. Büyük medya şirketleri piyasayla tam anlamıyla bütünleş mişler, medya dışı sermaye ile iç içe geçmişlerdir. Bu büyüklükteki şirketler hükümetlere giderek daha bağımlı hale gelmektedir. Çünkü vergiler, fa izler, çalışma yasaları, tekellere ilişkin düzenlemeler gibi genel ekonomik politikalar, büyük medya ku ruluşlarını önemli oranda etkilemektedir. Diğer yandan Amerikan medyasındaki bu ya - pının, 1980’li yıllardan sonra Avrupa’ya ve ardın - dan dünyanın büyük bölümüne de yayıldığı dik kate alındığında, ABD için verilen örneklerin en azından Avrupa için de benzer olduğunu söylemek mümkündür. Bugün gelişmiş ülkelerdeki medya şirketleri çok büyük yatırımlarla kurulan büyük işletmelerdir. Mülk sahipleri ile piyasanın ve kâr peşindeki güçlerin kısıtlamaları altında faaliyet gösteren çok zengin kişi veya yöneticiler tarafın dan kontrol edilirler. Medya şirketleri diğer büyük şirketler, finans kuruluşları ve hükümetlerle yakın ilişki içinde, hepsinin ortak çıkarlarını koruyacak biçimde haber üretirler.

Yanıt Açıklaması: Kent kültürünün temel taşını oluşturan cemaatler değil, atomize bireyler olduklarını düşünen kitlelerdir.

Yanıt Açıklaması: Enformasyon öyle bir hammaddedir ki, endüstri devrimini ortaya çı- karan enerji ve yenilikler kadar önemlidir. Siyah altın (petrol) artık eski hammadde/enerjidir. Dünya üzerinde yaşanacak bir ekonomik savaşta, kültürel enformasyon kadar, mali, bilimsel, teknik ya da her tip enformasyon sanayileşmiş büyük ülkelerde krizden çıkışın en iyi siyasal ve ekonomik yolu olacaktır. Bu hammadde aynı zamanda gelecek için ulusal bağımsızlığın da garantisi olabilecektir.

Yanıt Açıklaması: Propaganda Modelindeki beşinci ve son haber süzgeci anti-komünizmdir . Herman ve Chomsky’ye göre anti-komünizm Amerika için bir ulusal bir din ve denetim mekanizması haline gelmiştir. Tüm kötülüklerin sebebi olarak sunulur. Anti-komü nist denetim mekanizması, sistem aracılığıyla kitle iletişim araçları üzerinde esaslı bir etki sağlar. İşçi sınıfının ve sol-sosyal demokrat çevrelerin zayıf latılmasında da antikomünizm bir yöntem olarak kullanılmıştır. Komünizm yanlısı olmak Amerika’da önemli bir suç olarak gösterilir. Özellikle soğuk sa - vaş döneminin bitmesinden önce, iki kutuplu dün - yada, ABD medyasında antikomünizm önemli bir haber süzgeci olmuştur. Dış haberlerde komünist ülkelerle ilgili yaklaşım, anti-komünist ülkelerle aynı değildir. Örneğin aynı dönemde Polonya’daki anti-komünist sendikacılara yapılan baskılar ABD basınında sürekli işlenirken, Türkiye’deki askeri yönetimin komünist sendikal hareketlere yönelik baskıları haber olmamıştı.

Yanıt Açıklaması: Kitle iletişimi ağırlıklı olarak kitle iletişim araçlarıyla dolayımlanmış iletişim edimine karşılık gelmektedir. Ancak kitle iletişim araçları kullanılmadan da kitlesel düzeyde iletişim mümkün olabilmektedir. Mitingler ve stadyumlarda gerçekleşen etkinlikler bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Araçsalcılar, kapitalistelerin piyasadaki ekonomik güçlerini kullanma şekillerine odaklanır. Onlara göre özel mülkiyet alanındaki iletişim araçları, kapitalist sınıfın araçlarıdır ve medya, belli bir sınıf (çoğunluğu yönetici sınıf) tarafından kontrol edilir. Araçsalcılara göre medya, egemen sınıfın toplumun geri kalanı üzerinde hâkimiyet kurmak ve onların rızasını alarak kendi düşüncelerini meşrulaştırmak için kullandıkları bir araç konumundadır. Medyaya eleştirel yaklaşan diğer bir grubu oluşturan yapısalcılar ise ideolojiler ve onun kültürel temsillerini temel alırlar. İdeoloji, kültür ve kültürel örgütleri içeren üst yapıya vurgu yaparlar. Althusser’in ideoloji tanımı ve ideolojinin yeniden üretiminde etkin bir rol üstlendiğini belirttiği Devletin İdeolojik Aygıtları (DİA) sınıflandırması, yapısalcılığın temel çıkış noktasıdır. Althuserci yapısalcıların temel ilgisi, ideolojini nasıl çalıştığı ve özneyi (insanı) nasıl yaptığı (inşa ettiği) üzerindedir.

Yanıt Açıklaması: Yeni orta sınıfın medyayı kontrol ettiği söylenemez. Doğru cevap E' dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni medya dünyasında her ögenin hem kendi başına hem de diğerleri ile birlikte anlamlı bir yapı oluşturma özelliğine modülerlik (modularity) adı verilmektedir. Doğru cevap B'dir.