Medyada Eleştirel Yaklaşımlar

Yanıt Açıklaması: Schiller’e göre Amerikan sistemi zihin yönlendirme temeline dayalıdır. Bu ismi taşıyan kitabında, temel amacın, insanları kendi çıkarlarına ters düşen yönde oy kullanmaya ikna etmek olduğunu belirtir. Yönlendirme süreci çok yetenekli, zeki, seçilmiş bir topluluk tarafından yürütülür. Yönlendirmenin en önemli yöntemlerinden biri haber akışını denetim altında tutmaktır. Bu amaçla haber üreten kuruluşların sahipliği, sistemi sürdürmek isteyen ekonomik ve politik güç sahipleri tarafından üstlenilir ya da kontrol edilir. Schiller’e göre, çekici yöntemlerle hedef kitleyi etkileyebilen Amerikan iletişim sistemi ve Kuzey Amerika kültürü, diğer dünya ülkelerine de ihraç edildiği için benzer yapıların tüm dünyada ortaya çıkması kaçınılmazdır.

Yanıt Açıklaması: Medya sektöründe 1970’lerin sonlarından beri özel şirketlerin egemenliği söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: Gramsci, bir hegemonik bloktan söz eder. Hegemonik blok toplumdaki egemen güçlerin bloğudur. Bu blokta sanayiciler, aristokratlar, küçük burjuva yer alır. Hegemonik blok sınıfsal konumların üzerini örtmek için milliyetçi ve ortak düşünüşün görünümlerini birleştiren ideoloji yayar. Dolayısıyla doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Modernite de eski ile bir karşıtlığı ve geleneksel olandan kopuşu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: İletişim geri döndürülemezcesine tek yönlüdür ve izlerkitlenin anında yanıt verme olasılığını fiilen dışlamaktadır, böylelikle iletişim sisteminde göndericiyle alıcı arasında keskin bir kutuplaşma söz konusudur. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel ekonomi politik, ekonominin kültür endüstrisi ve anlam inşası boyutuna yoğunlaşır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel kuram, insanların maddi çevreleriyle etkileşimine odaklanır ve maddi kaynaklar üzerindeki eşit olmayan yapıyla da yakından ilgilenir.

Yanıt Açıklaması: Dallas Smythe, Avrupalı ekonomi politik görüşün kültürün ve ideolojinin önemini kabul etme eğilimine tepki göstererek maddi temelin belirleyici gerçeklerini göremediklerini ileri sürmüştür. Bu anlamda Avrupa’daki Marksistleri körlükle suçlayan Smythe, Amerika’daki kapitalist iletişim düzenini incelemiş ve bu sistemi görmezden gelen Avrupalı Marksistlerin de yakında aynı düzenle karşı karşıya kalacaklarını belirtmiştir. Avrupalı Marksistlerin kitle iletişimini materyalist bir yaklaşımla ele almadığını ve izleyicilerin tekelci kapitalizm içinde işleyen ve reklamla finanse edilen medyanın meta işlevi görmesini gözden kaçırdıklarını ileri sürmüştür. Smythe'ye göre kapitalist sistemde zamanı iş zamanı ve boş zaman olarak ikiye ayırmakta ve izleyicilerin boş zamanının reklamcılara satılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap B'dir. Çalışanların bireysel gelişimidir.

Yanıt Açıklaması: Smythe, ortaya koyduğu ve tarihsel materyalist olarak değerlendirdiği yaklaşıma göre izleyiciler 3 tür hizmet görürler. Birincisi tüketici mal ve hizmetlerini kendilerine pazarlarlar. İkincisi çeşitli siyasal adaylara oy vermeyi öğrenirler. Üçüncüsü içinde bulundukları siyasi ve ekonomik sistemin doğruluğuna inanmayı ve onaylamayı öğrenirler.

Yanıt Açıklaması: Richard Hoggart’ın The Use of Literacy -Edebiyatın Kullanımı-; 1957, Raymond Williams’ın Culture and Society -Kültür ve Toplum-; 1958, Stuart Hall’un Pady Whannel ile Popular Arts -Popüler Sanat-; 1964 ve tarihçi E.P. Thompson’un The Making of the English Working Class -İngiliz İşçi Sını- fını Anlamak-;1968 isimli kitapları Kültürelciler’in bir araya gelmesine neden olan ve özünde kültürü, özellikle de sıradan insanın kültürünü sorgulayan temel kitaplar olmuştur.

Yanıt Açıklaması: 80’li yıllarda hukuki, ekonomik ve teknolojik değişimlerin karmaşık etkileşimi sonucu medya sanayilerinde muazzam karışıklıklar meydana gelmiş ve yeni medya düzeni diye adlandırılan bir düzenin esası oluşmuştur. Vatandaş merkezli iletişimden, müşteri merkezli iletişime geçilmiştir. Çok uluslu medyanın hedef kitlesi sadece ulus devletin vatandaşları değildir; dünyanın her köşesindeki insanlar, bu medya gruplarının muhtemel hedef kitlesi haline gelmiştir. Bu süreçte, medya şirketleri ve holdingleri herhangi bir kamu felsefesi taşımadıkları ya da kamusal bir sorumluluk duygusuyla sınırlandırılmadıkları için artık sadece tüketici taleplerine cevap vermeleri ve tüketicinin seçme talebini azami kılmaları istenmektedir.  Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bireyi olduğu kadar toplumu ve tüm toplumsal kurumları aklın ve akılcılığın araçlarıyla düzenleyerek örgütleyen modernitenin felsefi temeli XVIII. yüzyıl Aydınlanma Felsefesine bağlanırken, politik olarak Fransız Devrimine ve ekonomik olarak da Sanayi Devrimi ile kapitalizme bağlanır.

Yanıt Açıklaması: Sahiplik yapılarına göre şirketler kamu, özel ve karma olarak üç grupta incelenir. Kamu şirketlerinde sermayenin tamamı veya büyük kısmı kamu tüzel kişilerine aittir. Özel şirketlerde, sermayenin tamamı veya bir bölümü özel kişilere aitken, karma şirketlerde ise sermayenin bir bölümü özel, bir bölümü kamuya aittir (Atılgan, 1999: 26).

Yanıt Açıklaması: Gramsci’nin geliştirdiği hegemonya, medya ve kültürel çalışmalarda hâkim sınıfın kitleler üzerinde nasıl fark ettirmeden kültürel, sosyal ve ekonomik bir tahakküm kurduğunu ortaya çıkaran merkezi bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: Medyanın endüstrileşmesi sürecini inceleyen Murdock ve Golding, 1970’li yıllarda ekonomi politik yaklaşımı medya ve kitle iletişim çalışmalarına uyarlamışlardır. Golding, iletişime uygulanan modernleşme kuramlarının köktenci bir eleştirisini yapmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Marksist materyalist tarih anlayışının özü, gerçek ve üretim halinde bulunan birey ve onun üretimini gerçekleştirdiği maddi dünyadır ve “fikirlerin, anlayışların ve bilincin üretimi, doğrudan doğruya insanların maddi faaliyetine ve karşılıklı maddi ilişkilerine bağlıdır. Diğer bir ifadeyle, materyalist tarih anlayışına göre insanların varlığını belirleyen şey, bilinçleri değil, onların bilinçlerini belirleyen şey toplumsal varlıklarıdır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sholle’e göre, eleştirel yaklaşımlar ideolojiyi yanlış düşüncelerden oluşan bir gövde, biçim veya yanlış bir öznelliğin üreticisi olarak görmüşler ve bilim/ideoloji karşıtlığına saplanıp kalmışlardır (1993, s.227). Oysa Foucault’ya göre ideoloji, bilgi ve hakikat üretir. İdeoloji “yanlışlığın egemenliği” olarak olumsuz ya da baskı altında tutulan bir şey olarak görülmek yerine “hakikat rejimi” olarak olumlu görülmelidir (Sholle, 1993, s.227). Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir. Armand Mattelart'dır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi-politik araçsalcı yaklaşımının en bi linen temsilcileri Herman ve Chomsky’dir. 1988 yılında ortaya attıkları Kitle İletişimin Propaganda Modeli ile Amerikan medyasını incelemişlerdir. Modele göre, medya, devlet ve özel sektörün çıkar larına, mevcut iktidara hizmet eder. Haber, tekel leşmiş kuruluşlar tarafından üretilir. Haber endüst risi kâr edebilmek için reklama, haber hammaddesi için hükümete bağımlıdır. Ayrıca güçlü baskı grup - ları tarafından sürekli denetim altında tutulur. Bu anlamda bağımsız gibi görünmekle birlikte, Ameri - kan basının Sovyet dönemindeki Pravda’dan hiçbir farkı yoktur.