Medyada Eleştirel Yaklaşımlar

Yanıt Açıklaması: Devlet kapitalizmi üretirken baskı aygıtları ve ideolojik aygıtlardan oluşan ikili yapı kullanılır. Devletin baskı aygıtları, polis, asker, cezaevi gibi zor kullanan kurumlardan oluşur. Bu aygıtlar gerektiğinde güç kullanarak muhalif görüşleri ortadan kaldırır. Devletin ideolojik aygıtları ise, din, okullar, hukuk kurumları, kültürel yapılar gibi kurumlardan oluşur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ordodoks Marksist çevreler, Frankfurt Okulu'nun ilk kuşağı gibi Habermas'ı da Marksist olarak görmezler. Frankfurt Okulu'nun ikinci kuşağının en önemli ismi Jürgen Habermas'dır. Habermas ilk kuşak üyelerden bazı farklı görüşlere sahip olsa da temelde Marx'ın kapitalizm ve tarihe ilişkin görüşlerinin yeniden yorumlanması, dönüşen kapitalist sisteme, devrimci yapısını yitiren işçi sınıfının yeni rolüne ilişkin yaklaşımlar ortaya koyması bakımından aynı çizgiyi sürdürmektedir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kitle kültürüne yönelik belki de en kapsamlı analizi ismi eleştirel kuramla özdeşleşen Frankfurt Okulu teorisyenleri yapmıştır. Kitle kültürünü açıklama adına kullanılan “Kültür Endüstrisi” terimi ilk kez Theodor Adorno ve Max Horkheimer'ın ortak kitabı olan “Aydınlanmanın Diyalektiği” (1944) eserinde kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransız yazar Albert Camus’a (1913-1960) göre XIX. yüzyıl psikolojinin çağı olarak adlandırlımlıştır. Doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Althusser'e göre devletin ideolojik aygıtlarının ( DİA ) özel ya da devlete ait olmalarının önemli olmadığıdır. Özel DİA'larında da tıpkı devlet kurumu gibi çalışabilmekte olduğunu savunmaktadır. DİA'ların devletin baskı aygıtlarından ( DBA ) farkı, zor kullanmak yerine ideolojiyi kullanarak işlemleridir. Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Stuart Hall’un sınıfsal, ideolojik ve ırksal kökeni; toplumsal olaylara karşı onu daha duyarlı hale getirmiş sosyalist hareketin içinde yer alarak Merkez’in orta vadede giderek politikleşmesinde de etkin bir aktör olarak rol oynamasına neden olmuştur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: DİA’ların devletin baskı aygıtlarından (DBA) farkı, zor kullanmak yerine ideoloji kullanarak işlemeleridir. Bu aygıtlar, insanların, gerçek varlık koşullarıyla hayali ilişkiler kurmasını sağlayan ve aslında toplumsal olarak belirlendikleri halde kendilerini bağımsız özneler olarak algılamalarını sağlayan ideolojileri üretirler. Kilise, okullar, aile, hukuk sistemi, siyasi sistem, sendikalar, kitle iletişim araçları ve edebiyat, güzel sanatlar, spor gibi kültürel ideolojik aygıtların büyük bölümü devlet alanında değil özel alanda bulunur. Devletin ideolojik aygıtları bu özelliğiyle baskı aygıtlarından ayrılır.

Yanıt Açıklaması: Tüketim Kültürü, Ağırlıklı olarak 1980 sonrası yaygınlaşan ve özünde tüketimi, bireyselliği ve hazcılığı körükleyen meta odaklı kültürdür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Raymond Williams’ın “akış teorisi” televizyonda yer alan farklı programların aynı bütünün bir parçası olduklarını ve süregelen bir akış içerisinde yer aldıkları nı ifade eder. Buna göre, t elevizyonda yer alan farklı programlar, esasta bu bütünsel ve süreğen yapı içerisinde yer alan tek bir metnin parçalarıdır. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Amerikan kültürel çalışmalar, İngiliz kültürel çalışmaların politik yanını ve kapitalizme karşı olan eleştirilerini nötrleştirip Amerikan tarzı bir kültürel incelemeler yaratmıştır. Klasik "aktif izleyici" tanımının yerine aynı anlama gelen fakat kapitalist sistemle bütünleşmiş "çoğulcu alımlama" söylemi getirilmiştir. Böylece kapitalist pazar sisteminin egemen materyal üretim ve ilişki gerçeğini ikinci planda bırakan ideolojik yeni bir çerçeve kurulmuştur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir eleştiri için şu üç koşulun birarada, aynı anda bulunması gerekir: Bir olgu, bir durum ya da bir nesne Doğruluğu, geçerliliği denenmiş, sınanmış bir ölçüt O şeyin (olgu, durum, nesne) niteliklerinibulup çıkarabilen, bir ölçütü tanıyıp kullanabilen ve bulgularını ifade edebilen bir özne (eleştiren-eleştirmen) Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Adorno ve Horkheimer “Aydınlanmanın Diyalektiği” adlı ortak eserlerinde (1996) kitle toplumunu eleştirirler.

Yanıt Açıklaması: Marx’ın meta fetişizmi kavramı da kitle kültürünün temelini oluşturan metaların kullanım değerlerinin değişim değerler tarafından örtülmesi ve metalara olduklarından çok daha farklı kültürel anl amlar verilmesini anlatır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Zola’nın kimliğinde aydın olmanın gerektirdiği sorumluluk, eylem, özerk duruş ve eleştirel bakış, eleştirel düşünce varlık kazanmış ve yalnızca Fransa’ya değil, tüm dünyaya örnek olmuştur. Emile Zola, hazır-verili değer yargılarıyla değil ırkına, rengine, milliyetine bakmadan yalnızca insan olduğu için, “insanın değeri”ni ölçüt alarak bu davaya bakmış; yurtseverlik, hainlik ya da vatan hainliği gibi olumlu-olumsuz değerlerin istenildiğinde nasıl sömürülebileceğini, gerçeğin-hakikatin üzerini örtmek için nasıl kullanılabileceğini görmüş ve tüm bir toplumun kendisine karşı çıkacağını, suçlayacağını, cezalandırmaya çalışacağını bile bile düşündüğünü, değerli-doğru bildiğini söylemekten çekinmemiş, korkmamış ve tüm baskılara, engellemelere rağmen sesini duyurarak, hem bir sanatçı hem de bir aydın olarak toplumun önünü açmayı, yol gösterici olmayı başarmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kitle iletişim araçlarının alıcısı olan izlerkitle çeşitli toplumsal kümelerden ge­len ve çeşitli niteliklere sahip insanlardan oluşan ayrı türden bir topluluktur. Homojen bir yapıdan söz edilemez.

Yanıt Açıklaması: Üretim araçlarından ve üretim tarzından oluşan bir ekonomik temel vardır.

Yanıt Açıklaması: Gramsci, cezaevinde kaldığı yıllar boyunca, Marksizm konusundaki görüşlerini ve yorumlarını 30’u aşkın deftere el yazması olarak geçiren Gramsci’nin notları Hapishane Defterleri adı verilerek 1947’de yayımlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Jürgen Habermas Frankfurt Okulu'nun ikinci döneminin önde temsilcileri arasında kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bizim dilimizde eleştiri kavramını karşılayan sözcük, tarihsel süreç içerisinde önce “muaheze”, sonra “tenkid”, daha sonra “kritik” ve en son “eleştiri”dir. Doğru seçenek E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kültürel Çalışmalar Ekolünün üyeleri, kitlelerin “atomlaşmış” bireylerden oluşan, edilgin bir topluluk olduğunu varsayan kitle toplumu kuramının doğruluğunu sorgulamış ve bunu mutlak gerçek olarak kabul etmeyerek, sistem içinde tüketicilerin direnme olanaklarına işaret etmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.