İletişim Araştırmaları

Yanıt Açıklaması: İletişim araştırmalarının tarihini değerlendirirken temel alınabilecek ölçütlerden biri, iletişim teknolojilerinin evrimi olabilir çünkü iletişimin tarihi büyük ölçüde iletişime aracılık eden ortamların tarihidir. İletişim araştırmalarının tarihi, iletişimin temel bileşenleri açısından da irdelenebilir. İletişimin özünde içerik ve ilişki olmak üzere başlıca iki boyut bulunmaktadır. İletişim araştırmalarını değerlendirirken yararlanılabilecek başka bir ölçüt de araştırmaların temel aldığı ideolojik paradigmalar olabilir. Buna göre iletişim araştırmaları ya yerleşik/egemen paradigma ya da alternatif/eleştirel paradigma altında sınıflandırılmaktadır. İletişim çalışmaları süreç ve gösterge bilim temelinde de sınıflandırılmaktadır. Süreç yaklaşımlarında genelde ileti aktarımı amaçlanmaktadır. Göstergebilim yaklaşımında ise anlamların üretimi ve değişiminin anlaşılması amaçlanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmalarda tekrarlı sınamalar sonucunda aynı verinin elde edilmesi o çalışmanın güvenilirliğini gösterir. Güvenilir olması gerekenin gerçekte ne olduğu konusunda farklı yaklaşımlar vardır. Güvenilirliği ölçme aracının bir niteliği olarak gören yaklaşımlar olmakla birlikte, aynı ölçme aracıyla yapılan tekrarlı ölçümlerde aynı bulgulara ulaşmak olarak değerlendiren yaklaşımlar da vardır. Başka bir ifadeyle, güvenilirlik bilimsel bilginin evrenselliği yani genel geçerliliğiyle ilgilidir. Geçerlilik ise bilimsel bulguların doğru olması, gerçeği göstermesidir. Geçerli olması gerekenin gerçekte ne olması gerektiği konusunda da farklı yaklaşımlar vardır. Geçerlilik genellikle ölçme aracının bir niteliği olarak görülür. Diğer yandan geçerlilik niteliği atfedilen; araştırma tasarımı, ölçme aracı veya bulgular olarak değerlendirilebilmektedir. Olgusallık, mantıksallık ve nesnellik bilime ait özellikler olup, tanımı karşılamamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Eğer medyanın bireyleri ya da toplulukları resmetme, biçimlendirmelerini ya da eğilimlerini belirlemek gibi bir amacımız varsa içerik çözümlemesi bize yardımcı olacaktır. Bu örnekte de yabancı ve Türk kökenli markaların ürün reklamlarındaki bir durum resmedilmeye çalışılmaktadır. Bu nedenle doğru seçenek A, cevap İçerik çözümlemesidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt D seçeneğidir. Çünkü, ön-test araştırmalarının faydaları şunlardır: Ürünün ya da materyalin yayın öncesinde hedef kitle üzerinde yarattığı etkinin görülebilmesi (beğenme/beğenmeme, ikna olma/olmama, farklı bulma/bulmama vb.) Gerekiyorsa ürünün ya da materyalin revize edilmesi Tüketicinin ürünü satın almasında etkin rol oynayıp oynamayacağı Satın alma eğiliminin ne derece değiştirilebileceği etkisini belirleme Marka imajına etkisi Ürün ya da reklam bütçesini tekrar gözden geçirme

Yanıt Açıklaması: Bağımsız değişken olan yeme miktarıyla, bağımlı değişken olan kilo miktarı arasındaki ilişkinin yapısında değişime neden olan mediatör değişkenlere örnek olarak; yemeğin lezzetine yönelik algı, yemeğe başlarkenki açlık düzeyi gösterilebilir. Aynı ilişkisel yapıda değişime neden olan moderatör değişkenlere örnek olarak, cinsiyet, yemeğin kalori değerleri gösterilebilir. Bu iki değişken arasındaki ilişkiye anne baskısı mediatör, hormon düzensizliği moderatör değişken olarak etki edebilir. Elbette bu öngörüleri analizlerle sınamak gerekir.

Yanıt Açıklaması: Türk iletişim araştırmaları açısından ilk çalışmalardan birisi Ahmet Emin Yalman’ın 1914 yılında ABD’de Columbia Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’nde yaptığı ve basındaki bilgilere dayalı olarak modern Türkiye’nin gelişimini inceleyen (Özgün adı: The Development of Modern Turkey as Measured by its Press) doktora tezidir (Tokgöz, 2006). Öztürk (2008) “Türkiye’de İletişim Düşüncesinin Kökenleri” isimli çalışmasında iletişimin çok disiplinli yapısı gereği, Fuat Köprülü, Pertev Naili Boratav, İlhan Başgöz, Nermin Abadan-Unat, Sabri İlgener, Doğan Avcıoğlu ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın çalışmalarını iletişim açısından irdelemiştir. Fuat Köprülü, “Türk Edebiyat Tarihi” (1926) kitabını yazmıştır. Toplumsal yaşamın, değerlerin ve düşünce tarzının edebi eserlerle çözümlenebileceğini düşünen Köprülü, anlamın üretilmesinde İngiliz Kültürel Araştırmalar Yaklaşımının kurucusu Hoggart ile aynı noktada buluşmaktadır. Bu çalışmada halk kitapları, âşık tarzı ve meddah hikâyeleri popüler kültür ürünleri olarak ele alınarak çözümlemeler yapılmıştır (aktaran: Öztürk, 2008). Pertev Naili Boratav (1969) halkbilim araştırmaları yoluyla, başka bir deyişle masal, destan, türkü, halk fıkraları gibi sözlü/yazılı halk ürünleri çözümlemesiyle tarihsel dönüşümleri ve toplum ilişkilerini anlamlandırmayı amaçlamıştır. Örneğin, 1931 yılında derlediği Köroğlu Destanı iletişim açısından dönemin özelliklerini ve baskın iletişim yapılarını kavramak için farklı biçimde okunabilmektedir. Bu yaklaşımın, iletişime yalnızca iletişim teknolojileri açısından bakmaması ve doğrusal etki araştırmalarıyla sınırlı kalmaması dikkat çekicidir. Anlamların nasıl üretildiğine odaklanması ve alanı kuramsal olarak zenginleştiren bütüncül bir toplumsal ve kültürel bakış açısını ortaya koyması bakımından yenilikçi bir bakış açısına sahiptir. İlhan Başgöz de, halkbilim alanında çalışmasına karşın iletişimin disiplinlerarası doğası gereği alana katkısı olmuş ve iletişim süreçlerinin toplumsal bir gösterim olduğunu ileri sürerek savunarak yalnızca metne ya da içeriğe değil toplumsal bağlama de önem verilmesi gereğini savunmuştur (aktaran: Öztürk, 2008). Nermin Abadan-Unat,1950’li ve 1960’lı yıllarda göç, kadın sorunları ve seçmen davranışları üzerinde çalışmıştır. İletişim bilimlerine en büyük katkılarından birisi görgül (empirik) yöntemin uygulanmasında öncü olmasıdır. 1959 yılında öğrencilerin serbest zaman kullanımlarına ilişkin araştırması, 1963 yılında da ilk radyo dinleyicisi araştırmasını yapması bu öncü rolüne örnek olarak verilebilir. 1966’da siyasal parti programlarının içerik ve metin çözümlemesiyle siyasal iletişim çalışmalarını başlatarak hem alanın gelişimine hem de yöntemsel zenginlik kazanmasına katkı sağlamıştır. 1972 yılında yaptığı incelemelere dayanan “Batı Avrupa ve Türkiye’de Basın-Yayın Öğretimi” isimli çalışma içinde iletişim eğitimine ilişkin öneriler bulunmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İhtiyacın tanımlanması, ürün ismi araştırmasında yapılması gereken bir işlemdir. II, III, IV ve V numaralı açıklamalardaki belirlemeler ise ön test aşamasındadır. İlave olarak bu aşamada ürünün ya da materyalin yayın öncesinde hedef kitle üzerinde yarattığı etkinin görülebilmesi ve ürün ya da reklam bütçesini tekrar gözden geçirme de ön test araştırmasının faydaları arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi ise, bireylerin sınırsız tüketim arzu, istek ve ihtiyaçlarının sınırlı kaynaklar ile en tatmin edici biçimde nasıl gerçekleştirileceği konusunda insanları aydınlatır. Bu noktadan hareketle, iletişim araştırmalarında önemli bir değişken olan “fiyat”ın, tüketicilerin davranışlarını hangi yönde etkilediği konusunda ekonomi bize faydalı ipuçları verecektir

Yanıt Açıklaması: Bir bilimsel araştırmada veri toplamak için kullanılan tekniklerin genel adı "gözlem"dir. Her araştırmanın amacı doğrultusunda nasıl bir gözlem yapılması gerektiği yani uygun veri toplama teknikleri tasarlanır. Bu nedenle doğru yanıt e şıkkıdır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmaların raporlamasında belirli ilkeler vardır. “Yöntem” bölümü, bilimsel araştırma raporlarında yer alan temel bölümlerden biridir. Bu bölümde araştırma amacına “nasıl” ulaşılacağı ve “neden” böyle yapılmasının tercih edildiği gerekçeleriyle açıklanır. Bunun nedeni sonraki araştırmalarda aynı yöntem tasarımıyla gözlemlerin “tekrarlanabilirliğine” olanak sağlamaktır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Koku Duyarlılığı Analizi, iletişim araştırmalarında kullanılan fizyolojik araştırmalardan biri değildir. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Yanıt A'dır. Bilgi soyutlamada en üst seviyededir.

Yanıt Açıklaması: Verilerin bir amaç doğrultusunda seçilmesi, sınıflandırılması ve ilişkilendirilmesiyle ulaşılan sonuca bulgu denilmektedir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bağımlı ve bağımsız değişken arasında gözlenen ilişkinin şiddetini, bu değişkenlerle olan farklı ilişkisi nedeniyle azaltan veya ortadan kaldıran değişkene “mediatör değişken” denir. Algılanan fiyat (bağımsız değişken) ile algılanan kalite (mediatör değişken) arasında “pozitif” ilişki vardır. Yani bir ürünün fiyatının yüksek olmasını bize onun kaliteli olduğunu düşündürür.

Yanıt Açıklaması: Gözlem bir bilimsel araştırmada veri toplamak için kullanılan tekniklerin genel adıdır. Her araştırmanın amacı doğrultusunda nasıl bir gözlem yapılması gerektiği, yani uygun veri toplama teknikleri tasarlanır.

Yanıt Açıklaması: Tarihsel bakış açısı; toplumsal bağlamı, yani iletişim araştırmalarının yapıldığı dönemdeki toplumsal değişimleri dikkate almayı gerektirmektedir. İletişim araştırmalarını tarihsel süreçte değerlendirme, ilgili dönemlerdeki öteki önemli değişkenleri de göz önünde bulundurarak bütünsel bir bakış açısı geliştirmeyi zorunlu kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Teori; bir takım olguları ve bu olgular arasındaki ilişkileri anlamlı bir örüntü oluşturacak şekilde ortaya koyan kavramsal sistemdir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda verilen örnek kültürel mirasın korunması alanında çalışacak araştırmacının konunun kapsamını daraltması anlamına gelmektedir. Arkeolojik alanlara indirgenmesi kapsamın sınırlandırılması anlamına gelir. Endüstri mirası, arkeolojik miras, mimari miras, somut olmayan miras gibi seçeneklerin daraltılmasıdır. Yine kültürel mirasın korunması hususunda tüm insanlığı inceleyen bir çalışma yapmak ya da ziyaretçi/turistleri gözlemlemek yerine yerel halkın farkındalığı konusuna odaklanmak da kapsamın belirlenmesiyle ilişkilidir.