İktisada Giriş

Yanıt Açıklaması: Firmanın üretim miktarı artıkça artan maliyetlere ise değişken maliyetler diyoruz.

Yanıt Açıklaması: Firmaların üretim sürecinde kullandıkları girdilerle, elde ettikleri çıktı arasındaki ilişkiyi üretim fonksiyonu olarak tanımlayabiliriz. Üretim fonksiyonu, firmanın farklı girdi düzeyleri ile elde edebileceği en yüksek çıktı düzeyini gösterir. Firmalar girdilerini farklı bileşimlerde kullanarak farklı miktarlarda çıktı elde edebilirler.

Yanıt Açıklaması: İhtiyacımız kadar var olan mallara örnek olarak, o da şimdilik, havayı gösterebiliriz. Dünyanın neresine giderseniz gidin hava için para ödemezsiniz ve istediğiniz kadar tüketebilirsiniz. İktisat biliminde bu tür mallara serbest mallar di­yoruz.

Yanıt Açıklaması: Serbest piyasa ekonomile­rinde ne üretileceğinin kararının verilmesinde en önemli rolü “fiyat”lar üstlenir. Firmalar fiyatı maliyetine göre daha yüksek, dolayısıyla kâr oranı yüksek olan mal ya da hizmetleri üretirken, fiyatı maliyetinden daha düşük olan malları üretmezler. Bazı durumlarda ne üretilecek sorusunun cevabını devlette verebilir. Örneğin Cumhuriyet’in ilk yıllarında özel teşebbüs yeterince gelişmediğinden “ne üretilecek?” sorularının önemli bir kısmının cevabı devlet tarafından verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Firmanın karar alırken en çok ihtiyaç duyduğu kavramlardan birisi de marjinal maliyet kavramıdır. Marjinal Maliyet (MC) firma üretim miktarını bir birim daha arttırmak isterse toplam maliyetinin nasıl değişeceğini göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Bir tüketicinin herhangi bir mal ya da hizmet ile ilgili bireysel talep eğrisi farklı fiyat düzeylerinde tüke­ticinin faydasını maksimum yapan talep miktarlarının geometrik yeridir. Diğer bir ifade ile talep eğrisi, bir tüketicinin herhangi bir malı farklı fiyat düzeylerinde ne kadar satın almak istediğini gösterir.

Yanıt Açıklaması: Talep eğrisini elde ederken tüketicinin geliri­nin, diğer malların fiyatlarının, tüketicinin zevk ve tercihlerinin ve geleceğe ilişkin beklentilerinin değişmediğini varsaydık. Sabit olduğunu varsaydı­ğımız bu değişkenlerden herhangi biri değişirse tü­keticinin talebinin de değişeceği açıktır.

Yanıt Açıklaması: Uzun dönemde üretimde kullanılan üretim girdileri 4 katına çıkarıldığında üretim 2 kat artıyorsa, bu durumda ölçeğe göre azalan getiri söz konusudur. Azalan ya da artan verimler kanunu sadece kısa dönemde geçerlidir.

Yanıt Açıklaması: Ekonomi teorisinde maliyet bir şeyi elde etmek için vazgeçmek zorunda olduğumuz diğer alternatifler cinsinden tanımlanır ve bu kavrama Fırsat Maliyeti adı verilir. Fırsat maliyeti firma açısından bir girdinin en iyi ikinci alternatifinde kullanılmamasından kaynaklanır.

Yanıt Açıklaması: Kârını maksimize etmek isteyen bir firma şu sorulara cevap bulmalıdır. • Ne üretilecek? • Ne zaman üretilecek? • Ne kadar üretilecek? • Bu üretimi gerçekleştirirken nasıl bir teknoloji kullanılacak? • Teknoloji seçimi yapıldıktan sonra ne kadar emek, sermaye ve toprağa ihtiyaç duyulacak? • Bunların maliyetleri ne kadar olacak? • Yapılan üretim piyasada satıldığı zaman ne kadar getiri elde edilecek? • Ve nihayet toplam kârın miktarı ne kadar olacak?

Yanıt Açıklaması: Pozitif iktisat bir iktisadi olayın ne olduğu, normatif iktisat ise ne olması gerektiği ile ilgilidir. Pozitif iktisat mevcut durumu açıklayan iktisattır. Normatif iktisat ise daha çok görüş ve değer yargıları içerir. Normatif bir ifadeyi doğrudan test etmek mümkün olmayabilir. Her ne kadar pozitif ve normatif iktisat birbirinden ayrılsa da, normatif iktisadı belirleyen kişisel görüş ve inançlarla birlikte pozitif iktisadın olgularıdır. O yüzden iktisatçılar daha çok pozitif iktisadın neden ve sonuçları ile ilgilenirler.

Yanıt Açıklaması: Bir şeyi çok istemek talebin oluşması için yeterli değildir. Talebin oluşması için o istekliliğin efektif olması yani tüketicinin o malı satın alabilecek gelire sahip olması ve malı satın alabilmek için ödeme yapmaya istekli olması gereklidir. Ayrıca talep edilen miktar gün, ay, hafta, yıl gibi belirli bir zaman diliminde tanımlanmalıdır. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Basit Faiz: Faiz oranlarıyla ilgili yapılması gereken bir ayrım da basit ve bileşik faiz ayrımıdır. Eğer belli bir anapara üzerinden faiz hesaplanıyor, vade sonunda tekrar aynı anapara üzerinden faiz işletiliyorsa, burada basit faiz söz konusudur.

Yanıt Açıklaması: İktisat biliminin cevaplandırmasını gereken dört temel soru bulunmaktadır. Bunlar: Ne üretilecek, Ne kadar üretilecek, Nasıl üretilecek, Kim üretecek.

Yanıt Açıklaması: Firmanın kararlarında uzun dönem, kısa dönem ayrımı yapmak gerekir. Kısa dönem firmanın en az bir ya da daha fazla girdisini değiştiremediği zaman sürecidir. Böyle bir girdiye sabit girdi adı verilir. Çoğu kez sermaye malları yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi sabit girdidir. Uzun dönem ise tüm girdilerin değiştirilebildiği zaman sürecidir. Bu girdilere değişken girdi adı verilir. Dikkat edilirse bu ayrımda ay, yıl gibi belirli bir süre verilmemekte, bir süreçten söz edilmektedir. Uzun dönem; örneğin elektrik üretim sektöründe baraj inşaatının tamamlanması için gereken 5–10 yıl olabileceği gibi; bir ayakkabı boyacısı için yeni boya sandığının yapılabilmesi için gereken 1–2 gün olabilir. Oysaki firmalar çoğu kez var olan üretim kapasitesi içinde üretim miktarlarını ayarlarlar. Bu tür kararlar kısa dönem kararlardır. Bu nedenle, bir firmanın çıktı ile maliyetlerini incelemek için kısa dönem-uzun dönem ayırımı yapmak zorunda kalırız. O halde; kısa dönem, en az bir girdinin sabit olduğu süreç, uzun dönem ise tüm girdilerin değişken olduğu süreçtir. Kısa dönemde firmanın girdilerinden en az biri sabittir. Firma, girdilerden biri sabitken değiştirebildiği girdiler yoluyla üretim miktarını ayarlama yoluna gider. Çoğu firma için emek değişken bir girdi iken, sermaye, toprak gibi girdiler sabit girdilerdir. Uzun dönemde ise girdilerin tamamı değişkendir. Firma uzun dönemde kurmuş olduğu altyapı ve tesisini değiştirebilir. Firma kararlarında, bu bölümde göreceğimiz gibi kısa dönem-uzun dönem ayrımı önemlidir.

Yanıt Açıklaması:

Yanıt Açıklaması: Bir tüketicinin belirli bir zaman diliminde satın almayı isteyeceği bir mal veya hizmet miktarını belirleyen etkenler şöyle sıralanabilir. i. Malın kendi fiyatı ii. Tüketicinin geliri iii. İlişkili malların fiyatları iv. Tüketicinin zevk ve tercihleri v. Tüketicinin beklentileri

Yanıt Açıklaması: Yeni Keynesyenler olarak adlandırılan bir grup ise, Keynes’in temel görüşlerini daha sağlam teo­rik temellere oturtmaya çalışmaktadırlar. Aktivist makroekonomik politikaları yeniden ön plana çı­karmaya çalışan Yeni Keynesyenler özellikle uzun dönemde Monetarizmi ve rasyonel beklentiler yaklaşımını kabul ederler. Ancak asimetrik bilgi, fiyatların ve ücretlerin yapışkanlıkları gibi neden­lerle piyasaların temizlenmediğini ileri sürerler.

Yanıt Açıklaması: Girdi miktarındaki artıştan oransal olarak daha az miktarda çıktı miktarı artıyorsa, bu girdilerin etkin kullanılmadığını ve ölçeğe göre azalan getiri durumunun oluştuğunu gösterir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Çıktıdaki artış oranı girdilerdeki artış oranından daha az ise, bu duruma ölçeğe göre azalan getiri adı verilir. Örneğin girdileri üç kat arttırdığımızda, üretim düzeyi iki kat artıyorsa, bu durumda ölçeğe göre azalan getiri vardır. Büyük ölçekteki bir firmanın yönetim ve organizasyonundaki zorluklar, hem emeğin hem de sermayenin veriminde azalmaya yol açabilir. Firma çok büyüdüğünde, işçiler ve yöneticiler arasında meydana gelebilecek koordinasyon ve iletişim problemleri de ölçeğe göre azalan verime yol açabilir.