Medya Hukuku

Yanıt Açıklaması: Takma isim, kişinin belli bir faaliyet alanında özellikle edebiyat ve sanat alanlarında kullanmak üzere seçtiği isimdir. Aziz Nesin takma isimdir.

Yanıt Açıklaması: Dar Anlamda Basın Suçları: Türk Ceza Kanunu’nda yer alan genel nitelikli suçların dışında sadece basılmış eserlerle işlenebilen suçlardır. Bu anlamda suçlar, sadece basılmış eser yoluyla işlenen suçlardır, başka araçlarla işlenmesi mümkün değildir. Fakat bu tür suçlar giderek azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: 1983 tarihli TRT Kanunu’nda da istasyonların kurulması, işletilmesi, yayınların düzenlenmesi ve yurt içi ve yurt dışında yayın yapılmasının devletin tekelinde olduğu belirtilerek, bu tekelin Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu tarafından kullanacağı belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin yönetim kurulu 11 isimden oluşmaktadır. Üç yılda bir yap›lan genel kurul sonucu en çok oyu alan üyeler yönetim kurulunu oluşturmaktadır. Cemiyet, Bizim Gazete adında bir sivil toplum gazetesi yayımlamaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Yer sağlayıcı, yer sağladığı hizmetlere ilişkin trafik bilgilerini bir yıldan az ve iki yıldan fazla olmamak üzere yönetmelikte belirlenecek süre kadar saklamakla ve bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü ve gizliliğini sağlamakla yükümlüdür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Geniş ifadesiyle medyada çalışanların, daha dar anlamda ise gazetecilerin, yasal zorunluluklar, yaptırımlar ve çevreden gelen tepki, öneri ve görüşlerin dışında kendi kendilerini denetlemesi özdenetim olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Maddi bedensel değerler kişinin yaşamı, vücut bütünlüğü ve sağlığı üzerindeki haklarından oluşur.

Yanıt Açıklaması: Ekonomik gelir elde etmek düşüncesiyle bir başka kişiye çıkar sağlama, cezalandırma ya da siyasi hedefler doğrultusunda yapılan yayınlarda kamu yararı bulunmadığından yayın hukuka aykırı olacaktır.

Yanıt Açıklaması: Matbuat-ı Osmaniye Cemiyeti 1908 yılında başlatılan bir girişimdir. Cemiyetin kongresi toplanamadığı için, derneğin yaşama geçemediği belirtilmektedir. Basın tarihi açısından böyle bir girişimin önemli olmasının ardında dernek tüzüğünde özdenetimle ilgili maddelerin yer alması gösterilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Radyo - Televizyon Kurumunun, kendilerine tevdi edilen metni aynen okumakla görevli personeli o yayının yönetim ve kontrolünde özel olarak görevlendirilmiş olmamak şartıyla, o yayın yoluyla işlenen suçtan veya haksız fiilden sorumlu tutulmazlar.

Yanıt Açıklaması: Haberin kasıtlı olarak eksik bırakılması doğru haber ve bilgilendirme (gerçeğe saygı) ilkesiyle çelişir. Doğru cevap D' dir.

Yanıt Açıklaması: 1952’de İstanbul Gazeteciler Cemiyeti değil, İstanbul Gazeteciler Sendikası kurulmuş ve bu kuruluş gazetecilerin mesleki örgütlerinden biridir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hakim

Yanıt Açıklaması: Kişilik hakları tekelci haklardandır. Bu özelliği nedeniyle sadece hak sahibi tarafından kullanılırlar ve kişiye sıkı sıkıya bağlıdırlar.

Yanıt Açıklaması: 5237 Sayılı yeni Türk Ceza Kanunu’nun 2. Maddesinde ise “Kanun’un açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanun’da yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.” demektedir. Yine bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında “idarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz. Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.”. Belirtildiği gibi yasalarla düzenlenmeyen hiçbir hususta kimse ceza tahsis edemez.

Yanıt Açıklaması: Bir başka ombudsman modeli olarak bilinen “okur temsilciği” ise okuyucu şikayetlerinin değerlendirilmesi olarak düşünülebilir. Okur temsilcisi ve ombudsman kavramı birbirinin yerine kullanılıyor olsa da kavram olarak birbirinden farklıdır. Okur temsilcisi, okuyucudan gelen şikayet, dilek, istek ve önerileri dikkate alan; varsa okuyucunun sorununun çözümünü sağlayan deneyimli gazetecidir. Okur temsilcisi, bir medya kuruluşunda çalışan gazetecinin, kurumu tarafından okur temsilcisi olarak atanması ve maaşını da çalıştığı gazete ya da kurumdan alması biçiminde çalışmaktadır. Türkiye’de yaygın olarak uygulanan okur temsilciliği modelinde, okuyucuların şikâyetlerinin çözüme kavuşturulması yanında gazetenin halkla ilişkilerinin de yapıldığı; böylelikle gazetecinin bağımsız davranabilme noktasında sorun yaşayabileceği belirtilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Taksir:Yasanın suç saydığı bir eylemi, onun sonuçlarını bilmeden ve istemeden işlemektir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Gazetecilik Cemiyeti gerek üye sayısıyla gerekse basın sektöründeki etkinliği nedeniyle önemli bir gazetecilik meslek kuruluşu ve sivil toplum örgütüdür.

Yanıt Açıklaması: Gerek meslek örgütlerinin gerekse kurumların kendi belirlediği bu temel etik kuralların uygulanmasında gazetecilere yönelik herhangi bir yaptırım bulunmamaktadır. Yaptırım içermeyen bu kuralların medya çalışanları üzerinde ne derece etkili olacağı tartışmalarına verilen yanıt ise şöyle olabilir: “mesleki eğitim ve kültür düzeyi geliştikçe gazeteciler bu tür kurallara daha fazla ihtiyaç duymakta, onları yol gösterici olarak kabul etmektedir” (Alemdar, 1990: 25).