Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Yanıt Açıklaması: Sanayi sonrası toplum teorisine yöneltilen eleştirilerin odak noktası “sınıfsal eşitsizliğin kalıcılığı, sınıf çatışması, ekonomik kaynakların birkaç elde yoğunlaşması, beyaz yakalı işlerin vasıfsız niteliği ve tüm mesleklerde profesyonelleşme normunun sulandırılmasıdır”. Bu bilgilerden de anlaşıldığı gibi doğru cevap E’dir. Bugün içinde bulunduğumuz toplumsal yapıda tüm toplumların sanayi sonrası aşamaya geç(e)medikleri, hatta sanayi öncesi olmasa da tarım toplumu, sanayi toplumu ve dahası sanayi sonrası toplumun belirgin özelliklerini bir arada bulunduran, bütün bu özellikleri karmaşık bir şekilde bünyesinde barındıran toplumların varolduğunu söylemek mümkündür. Sınıfsal çatışma halen geçerliliğini korumakta, mavi yakalı işçiler ile beyaz yakalı işçilerin yaptıkları işin niteliği açısından Bell’in öngördüğü biçimde çok da farklılık kalmadığı, özellikle çalışma koşulları açısından farklılığın neredeyse yok denecek kadar azaldığı gözlemlenmektedir. Beyaz yakalı çalışanların profesyonelliklerinin düzeyi bu anlamda belirsizleşmiş, dahası sıradanlaşmıştır. Dolayısıyla profesyonel mesleklerin bilgi temelli edindikleri becerilerin vasıfsızlaşması söz konusudur. Bu anlamda sanayi sonrası toplum olarak tasvir edilen dönemde çalışanların bilgi düzeyleri neredeyse eşitlenmiş, bilimsel bilginin ya da teorik bilginin ayrıcalığı ve iktidarı sınırlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: 1994-1998 yılları arasında Uluslararası Sosyoloji Derneği’nin başkanlığını da yapmış olan Immanuel Wallerstein’ın üç ciltten oluşan Modern Dünya Sistemi isimli çalışması 14 farklı dile çevrilmiş, sosyoloji, tarih, siyaset bilimi, uluslararası ilişkiler ve ekonomi gibi farklı alanlarda çalışma yürüten birçok bilim insani için analitik ve kavramsal bir çerçeve olarak kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Felsefede Jean Baudrillard görüşüne göre orijinali, gerçeği, ilk örneği olmayan; kendisi zaten kopya olan bir şeyin kopyasını anlatan bir terimdir.

Yanıt Açıklaması: Verilen dört seçenek Marksizmin temel ilkeleri arasındadır.

Yanıt Açıklaması: Post-endüstriyel toplum, hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin ortaya çıktığı bir toplumdur. Doğru cevap A seçeneğidir

Yanıt Açıklaması: Cemaatçilik klasik liberalizm ile kolektivizm arasında bir orta yol bulmaya çalışan bir toplumsal kuramdır. Cemaatçiler hem klasik liberalizmin aşırı bireyciliğine hem de kolektivizmin aşırı toplumculu ğuna karşı çıkarlar (Yayla, 2005: 130). Cemaatçiler hiçbir kısıtlamaya uğramayan serbest piyasa ve mübadelenin insan ihtiyaçlarını karşılamaya yetmediğini, bireylere daha fazla özgürlük verilirken aynı oranda sorumluluk verilmediğini düşünmekte ve toplum üyeleri arasında yakın cemaat bağlarının korunup beslendiği bir toplumsal düzenin gerekliliğini savunmaktadırlar (Marshall, 1998: 90-91). Doğru yanıt " C " dir.

Yanıt Açıklaması: Michel Foucault

Yanıt Açıklaması: Jeopolitik Devletlerin coğrafi özellikleriyle siyasetleri arasındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır. İlk olarak yirminci yüzyılın başında İsveçli Rudolf Kjellen tarafından kullanılmıştır. Ayrıca devletin, coğrafi bölge ve tarihî gelişmeler ile ilişkisi olarak da tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Derrida Fransızca diffe´rence kelimesinden kendi türetmiştir ve de gösteren ve gösterilen bağlamında hem “fark/ayrım” hem de “erteleme” anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Appadurai küreselleşmenin ekonomik, siyasal, kültürel ve kurumsal birçok boyutunun birbirini nasıl etkilediğini ve karşılıklı olarak dönüştürdüğünü tartıştığı çalışmasında, küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş temel boyuta, bir diğer deyişle alana, işaret etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Post-yapısalcı metin analizlerinde yazar, okuyucunun yerini alır.

Yanıt Açıklaması: Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe ile birlikte, Barry Hindess, Paul Hirst, Anthony Cutler, Athar Hussain, Gareth Stedman Jones gibi akademisyenlerin öncülük ettiği Postmarksizm; ideoloji ve politikayı, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden önünde gören bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Wallerstein iddiasını kendisine sosyal bilimler alanında oldukça önemli bir yer kazandıran dünya-sistemleri analizine referansla şöyle ifade etmektedir: “Dünya sistemleri analizinin bir teoriden ziyade ihmal edilmiş ve aldatıcı epistemolojilere karşı bir protesto olduğunu bir süredir ifade ediyorum. Bu analiz, entelektüel değişim için ve aslında 19. Yüzyıl sosyal bilimlerinin temel dayanaklarını değiştirmek için bir çağrıdır”.

Yanıt Açıklaması: Arşiv

Yanıt Açıklaması: Post yapısalcılar “benliğin” ayrı, tekil ve tutarlı bir varlık olduğu görüşüne katılmazlar. Aksine birey, birbiriyle çatışan bilgi hükümleri (toplumsal cinsiyet, ırk, sınıf, kariyer vb. gibi) arasındaki gerilimlere sahiptir. Dolayısıyla bireyin benlik algısı onun nesnelerin anlamlarını yorumlamasında kritik bir rol oynar. Her ne kadar farklı düşünürlerin benlik hakkındaki görüşleri farklılaşsa da post-yapısalcılar benliğin söylemlerle inşa edildiği görüşünü sıklıkla paylaşırlar. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Genoloji herhangi bir nesneyi kaynağından alıp tarihin akış sürecinde nasıl değiştiğini inceleme anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gizlemek (dissimuler), sahip olunan şeye sahip değilmiş gibi yapmak; simüle etmek ise, sahip olunmayan şeye sahipmiş gibi yapmaktır. Birincisi bir varlığa (şu anda burada bulunmayan) diğeriyse bir yokluğa (şu anda burada bulunmamaya) işaret etmektedir. Dolayısıyla doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kitlede bütün yitirilmiş gönderenlerin devrik simülasyonları vardır. Bütün gönderen sistemlerinin, bütün ayakta duramayan anlamların, olanaksız tarihin ve artık var olamayan temsil etme sistemlerinin kara kutusu kitle: Toplumsalla ilgili her şey unutulduğunda geriye kalan artıktır. Toplumsala ait olmadığı gibi toplumsalı yansıtmaktan da acizdir. Toplumsal anonimleşerek kitleleri meydana getirmiştir. Artık kitle anlam değil, gösteri istemektedir. (Baudrillard, 2006: b14). Baudrillard bu durumu iktidarın kitleyi dolaylı yollardan güdümlemiş olmasıyla açıklamaktadır. Dolayısıyla kitlelerin politik olarak temsili de artık sorunlu bir hal almıştır.

Yanıt Açıklaması: Bir postmodern düşünür olarak Zygmunt Bauman, modernitenin bütünüyle olumsallığın (şans, çeşitlilik) kontrolüne ilişkin olduğunu ileri sürer. Ona göre, bir düzen rüyasına sahip olan modernite, kontrol etme, düzenleme ve sınıflandırma düşüncesine takılmıştı. Bu duruma bağlı olarak da ulaşılan sonuç düzenlemeler, kurumlar, yasalar ve ahlaki kodlar yoluyla düzen yaratmaya kalkışan bir toplum olmuştur. Modern anlayış doğruluk, adalet ve akıl için evrensel olarak uygulanabilir standartlar belirlerken, göreceliği, belirsizliği ve muğlâklığı bastırmaya çabalamıştır. Bu durum bütünüyle çok asil bir çaba gibi görünürken, bu isteklere ilişkin olumsuz sonuçlar da ortaya çıkmıştır. Örneğin Modernite sınıflandırma yoluyla düzen yaratma faaliyetinde ikili karşıtlıklar üretmiştir (Smith,2005, s.314). Bauman’ın modernliğe yönelttiği eleştirilerin başında modernliğin farklılığı bir suç, daha doğrusu, büyük suç olarak görmesi gelmektedir. Farklılığın modernlikten önce normal bir şey olarak karşılandığını belirten Bauman (2003, s.326), farklılığın, şeylerin ezeli düzeninde var olduğu ve olması gerektiğinin düşünüldüğünü ileri sürmektedir. Hatta farklılık, duygusallık dışı bir şey olarak, bilişsel olarak odaklanılan bir şey değildi. Ona göre insani farklılığın, saklanarak yaşadığı ve bu günahkârlığın lekesinden utanmayı öğrendiği birkaç yüzyıldan sonra, bugün, postmodern insan (yani modern korku ve yasaklardan kurtulan modern insan), farklılığı sevinç ve coşkuyla karşılamaktadır. Farklılık postmodern düşüncede güzel bir şey olarak değerlendirilmektedir. Modernliğin düzen arama anlayışına, tekdüze bir biçime sokma çabalarına yoğun eleştiriler getiren Bauman, sorun çözmekdeki en çarpıcı başarıların çözüm gerektiren sorunlar toplamına yenilerini eklemekten başka işe yaramadığını ileri sürmektedir. Ona göre bu durum belki de, tüm modern toplumların en bariz göstergesi olan düzen arayışı ve müphemlikle mücadelenin en bıktırıcı ama kaçınılmaz iç çelişkisidir (Bauman, 1998, s.209). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir devletin bir başka devletin toprakları da dâhil her türlü kaynağından, sömürü düzeyine varan bir şekilde faydalanması.Klasik emperyalizmde bu faydalanmaya dair sömürülen devletin/ulusun rızası aranmamakta ve faydalanma, zor kullanılarak gerçekleştirilmektedir .