Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Yanıt Açıklaması: Baudrillard’ın Amerika (1996a: 63) adlı eserinde bahsettiği, Amerikalıların saplantı haline gelmiş korkusu olan ışıkların sönmesi, Disneyland ile de engellenmiş olmaktadır. Disneyland tam bir ışık gösterisidir. 24 saat her yerde ışıkların yandığı bir ülke olan Amerika’nın bu küçük minyatürü de karanlığa karşı korkusunu ışık gösterileriyle gidermektedir. Oysa Disneyland’ı çevreleyen Los Angeles ve Amerika gerçeğe değil, hipergerçeğe ve simülasyona aittir. Burada sorun yanıltıcı bir yeniden canlandırılmış gerçeklikten çok, gerçeğin gerçeğe benzemediğini gizleyebilmek ve gerçeklik ilkesinin devamını sağlayabilmektir. Böylece gerçek kusursuz şekilde simiüe edilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Semiyotik, antik Yunanca’da işaret anlamında kullanılan semeion kelimesinden gelmektedir. Semiyotik ya da diğer adıyla semiyoloji, simge, sembol ve İşaretlerin yorumlanmasına, üretilmesine veya işaretleri anlama süreçlerini içeren bütün faktörlerin sistematik bir şekilde incelenmesine dayanan bir bilim dalıdır. Semiyoloji, bir kültürdeki anlamı üzerinde uzlaşılmış sembollerin bilgisini içeren gösterge bilimi olarak da tanımlanır. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Michel Foucault ve Jean- François Lyotard, bilginin söylemsel ve öyküsel oluşumunu ve kültürel eleştiri ve felsefi bir yansımayla dil ile iktidar arasındaki ilişkiyi postmodern yaklaşımla analiz ederler. Fredric Jamerson, Zygmunt Bauman ve David Harvey gibi düşünürler ise post-modernizmi tamamen yeniden bir yapılanma olarak değerlendirirler. Jean Baudrillard, Stephen Crook, Jan Pakulski ise süre giden sürecin yeni bir aşaması ve yeni ortaya çıkan eğilimler olarak  ele alırlar. Baudrillard; post-moderniteyi gelişen kitle medyası, iletişim ve kitle tüketimi ile yine kitle tüketimi ve yeni dönemin getirdiği ve yaygınlaşan yönlendirilmiş iletişim, sembolik tüketim ve zaman ve mekânın daralması ile ilişkilendirir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kentsel, ekolojik, anti-otoritaryan, anti-kurumsal ve feminist hareketler gibi farklı kimlik ve siyasetleri ifade eden yeni toplumsal hareketler radikal demokrasi siyasetinin temel özneleri olacaklardır. Ancak bu noktada, liberalizme ve Marksizme bir alternatif olarak sunulan radikal demokrasi siyaseti, bir toplumsal devrim programına başvurmaksızın kapitalizmin dönüşümünü olanaklı gören anlayışı solun yeni paradigması olarak görmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Laclau ve Mouffe, Habermas’ın uzlaşmacı demokrasi anlayışı yerine antagonistik yani çekişmeci bir demokrasiyi önermektedir. Postmarksistler, kamusal alanın uzlaşma değil, çatışmayı temel alan kimlik/fark temelinde anlaşılması gerektiğini ileri sürerler. İkinci eleştiri noktaları, uzlaşmaya dayalı demokrasi anlayışının çoğulculuk anlayışını öne çıkaracağı, bunun ise karşıtlıkların yok sayılması anlamına geleceği konusunda ortaya çıkar.

Yanıt Açıklaması: İfade de yer alan dünyayı rasyonel, deneysel ve objektif bağlamda açıklamayı vaat eder sözü modern dönemin özelliklerini yansıtır. Bu dönem pozitivist anlayış üzerine temellendiği için kesinlik, nesnelik, matıksal, deneysel gibi kavramlar bu dönemin karakteristik özellikleridir. Ancak Öznellik yorumlama, esneklik getirdiği için pozitivist anlayışla tamamen zıttır.

Yanıt Açıklaması: Tüketim toplumu bir göstergeler toplumudur ve aynı zamanda postmodern bir toplumdur. Bu toplumda önemli olan tüketimdir. Tüketim nesneleri üzerinden insanlara neyi, nasıl, nerede ve ne zaman tüketeceklerine ilişkin bir bilgi verilir. Baudrillard’a göre tüketim toplumu bir bolluk ve çokluk toplumudur, her şey tüketilmek üzere vardır. Üretilen nesnelere sırf üretilmiş olduklarından dolayı bir kutsallık ve olumluluk atfedilir. Bu anlamda büyüme bolluktur, bolluk ise demokrasidir, anlayışı önemsenir. Aslında gerçeklik ters yüz edilmiştir. Yani tüketim toplumunda bolluk savurganlıkla eş anlama gelir. Bu anlayış gerçek bir bolluk toplumunda olmadığımızı aksine toplumda yaşayan bireylerin, grupların kısaca insan türünün bir kıtlık içinde olduğu olgusunun çarpıtılmasını ortaya çıkarır. Bu gerçekliğin sahteliği anlamına gelir. Baudrillard’a göre medya da toplumda aynı uygulamayı yapar. Yani kitle iletişim araçları gerçekliği değil, gerçekliğin baş döndürücü halini sunar. Gerçeklik bir yanılsamadan ibarettir. Bizler göstergelere sığınarak ve gerçekliğin yadsınması içinde yaşamaktayız ve bu haberleri aldığımızdan dolayı da mucizevî güvenlik içinde olduğumuzu sanırız. Bu bağlamda imge, ileti, gösterge ne varsa hepsini tüketiriz. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir. Siyaset alanı, Appadurai’ye göre küreselleşmenin gözlemlenebileceği beş boyutundan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Laclau ve Mouffe, söylemle ilgili olarak, “ideolojik ve politik çıkarların söylem yoluyla kurulabileceğini”, “siyasetin hegemonik pratiklere yönelen bir söylem kurma süreci olduğunu” ve “siyasetin herhangi bir sınıfın maddi çıkarları üzerinden biçimlendirilemeyeceğini ancak bir söylem kurma sürecinde inşa edileceğini” iddia etmektedirler. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Radikal demokrasi kuramları müzakereci demokrasi ve agonostik demokrasi başlıkları altında incelenebilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bauman'a göre postmodern koşullarda yaratılan bireyler sürekli ve tercihen daima artan bir uyarıcı akışını emebilen ve bunlara tepki verebilen deneyim organizmalarıdır. Yaratıcı aktörlerdir. Asla tamamen dengede olmasalar da neredeyse kendi kendisine yeten ve kendi kendisini güdüleyen birimler olarak kendi kendilerini dengeleme eğilimindedirler. Başlıca doğruluk modeli uygunluktur. Kinetik gücü muntazam olarak ve hiç bitkinlik duymadan üretme kapasitesine sahip olan bireyler, modern koşullarda yaratılan bireylerin özelliğidir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1960’ların sonlarından itibaren başta Avrupa ve Amerika olmak üzere tüm dünyada çevreci hareketler, barış inisiyatifleri, yerli halklar, ulusal azınlıklar, kadınlar, göçmenler, eşcinseller gibi farklı grupların başını çektiği “yeni toplumsal hareketler” güçlenmiştir. Çok açık ki bu yeni toplumsal hareketler, vatandaşlık haklarından yönelim ve yaşam tarzı savunusuna kadar, toplumun çoğunluğu ve devlet tarafından tanınmayan ve bastırılmayan çalışılan siyasal, bireysel ve kültürel kimliklerin içerildiği bir çeşitliliği barındırmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sanayi öncesi toplumda görülen metodoloji sağduyu ile sınama ve yanılmadır. Sanayi toplumunda ise ampirizm ve deneyim ön plana çıkmaktadır. Sanayi sonrası toplumda ise soyut teori modelleri, simulasyonlar ve sistem analizleri metodları uygulanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bell önkestirim alanlarını şu şekilde sıralamaktadır: Teknolojik, demografik, ekonomik, siyasi ve toplumsal önkestirim. Her birinin kullandığı altyapı ve veriler açısından gerçekliğe yakınlaşma derecesi farklıdır. Örneğin demografik önkestirimler, belli parametreler ve varsayımlar çerçevesinde cinsiyet, yaş açısından gerçeğe yaklaşabilir. Ancak siyasi önkestirimler siyasal aktörlerin ve destekçilerinin güdülerine ve kararlarına göre değişkenlik gösterebileceği için gerçekliğe ulaşma şansı daha azdır. Bu açıklamalardan da anlaşıldığı gibi Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir. Eric Olin Wright, Wallerstein’ın çalışmalarından etkilendiği isimler arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Postmarksizm kuramındaki temel vurgu, işçi sınıfının tarih içerisinde işgal etmiş olduğu merkezi konumunun artık ortadan kalktığı ve işçi sınıfının artık önemli bir toplumsal aktör/özne olarak işlevini yitirdiği üzerinedir.

Yanıt Açıklaması: Orijinali 1969 yılında yayımlanan Bilginin Arkeolojisi (The Archaeology of Knowledge) adlı çalışmasıdır. Bu kitapta, söylemin en temel birimi olan ifadeyi (statement) analiz etmeye yönelir. Foucault, söylem kavramını, tarihin bıraktığı sözel izlere gönderme yapmak üzere kullanır.

Yanıt Açıklaması: Bolşevik Devrimi ile dördüncü aşamasına geçen küresel kapitalist dünya ekonomisinde İngiltere lider merkez ülke konumunu kaybetmiş Almanya ve Amerika Birleşik Devletleri lider merkez ülkeler olarak ortaya çıkmıştır .

Yanıt Açıklaması: 17. yy. Avrupa’sında mantığını yitirmiş, laf anlamayan insanların kilit altında tutulduğu kurumların ortaya çıktığı bir hareketin başladığına işaret eder. Bu hareket sadece delilere yönelik değildir; işsizleri, bekar anneleri, başarısız intihar girişiminde bulunanları, hayat kadınlarını, zamparaları, geleneklere aykırı davrananları kısaca sosyal olarak üretime katılmayan veya zararlı olan herkesi içermiştir. Foucault bu hareketi “büyük kapatılma” olarak kavramlaştırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Neden “post” önekinin kullandığını ise şöyle açıklar, Baudrillard: Postmodernite ne iyimserdir ne de kötümser. Yıkıntıdan artakalanlarla oynanan bir oyundur.Post’ olmamız bundandır, tarih durdu, anlamı olamayan bir tür tarih sonrasındayız.