Çağdaş Sosyoloji Kuramları

Yanıt Açıklaması: Simülakra ise taklit, gösteriş, kod olarak anlamlandırılır. Gerçeğin taklidi, benzeri anlamına gelir. Gönderenden yoksun ve nerede başlayıp nerede bittiği bilinmeyen, gerçeğin değil yalnızca kendi kendinin yerine geçebilen bir şey olarak tanımlanır.

Yanıt Açıklaması: Postmarksizm, eşitsizliklere karşı mücadele ve tabiiyet ilişkilerine itirazın devrim gibi kurtuluş stratejileri ile değil, kültür ve siyaset alanında liberal demokrasinin derinleştirilmesi ve radikalleşmesi hedefinin önüne koyan farklı kolektivitelerin ve liberal demokrasinin derinleştirilmesi üzerinden gerçekleşebileceğini savlayan bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Simülasyon evreninde “gerçekle” “düşsel”, “gerçekle” “sahte” arasındaki farkın ortadan kalktığını söyleyen Baudrillard bu belirlemeyi, Disneyland örneğinde şöyle açıklar (Baudrillard, 2010: 28- 29): Disneyland, bütün simulakr düzenlerinin iç içe geçtiği kusursuz bir modeldir. Disneyland her şeyden önce; Korsanlar, Geleceğin Dünyası vb. şeylerden oluşan bir illüzyon ve fantazm oyunudur. Disneyland’ın her köşesinde nesnel bir Amerika profiliyle karşılaşabilmek mümkündür. Burada, Amerika’nın sahip olduğu tüm değerler minyatürleştirilmekte ve çizgi filmler aracılığıyla coşarak, kendilerinden geçmektedirler. Aslında kalabalıkları buraya çeken de budur. Baudrillard’a göre, Disneyland “gerçek” ülkenin “gerçek” Amerika’nın bir Disneyland’a benzediğini gizlemeye yaramaktadır. Bu durum, sıradan, gündelik yaşantının bir hapishaneyi andırdığını gizlemeye çalışan toplumsal bir yapının hapishaneler inşa etmesine benzemektedir. Disneyland’ı düşsel bir evren olarak sunma arzusunun gerisinde yatan şey, Disneyland’ın dışında kalan evrenin gerçek bir evren olduğuna inandırma düşüncesidir. Oysa Disneyland’ı çevreleyen Los Angeles ve Amerika gerçeğe değil, hipergerçeğe ve simülasyona aittir. Burada sorun yanıltıcı bir yeniden canlandırılmış gerçeklikten çok, gerçeğin gerçeğe benzemediğini gizleyebilmek ve gerçeklik ilkesinin devamını sağlayabilmektir (Ritzer, 1997: 96). Baudrillard’ın Amerika (1996a: 63) adlı eserinde bahsettiği, Amerikalıların saplantı haline gelmiş korkusu olan ışıkların sönmesi, Disneyland ile de engellenmiş olmaktadır. Disneyland tam bir ışık gösterisidir. 24 saat her yerde ışıkların yandığı bir ülke olan Amerika’nın bu küçük minyatürü de karanlığa karşı korkusunu ışık gösterileriyle gidermektedir.

Yanıt Açıklaması: Post-yapısalcılık hareketi; postmodernizm, anti-humanizm, aydınlanmanın reddi ve var oluşçu fenomenolojiden de büyük oranda etkilenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yerleşik/metalaşmış kültür ayrımının yaratılmasında birbirinden farklı sayısız neden bulunur. Yerleşik kültür yüz yüze etkileşimden doğar ve anlamı, ahlaki sınırlamaları, normları, değerleri, inançları ve bunun gibilerini yaratır. Metalaşmış kültür ise kapitalistlere ve kitle iletişim araçlarının değerlendirmelerine göre yaratılır; izleyicinin aklını ürünleri alması için çelmeyi amaçlar. Yerleşik kültürde insanlar ahlaki aktörlerdir; metalaşmış kültürde ise insanlar tüketicilerdir. Dolayısıyla doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Laclau ve Mouffe’un Postmarksizm kuramının temel varsayımları arasında şunlar yer alır: Kapitalist toplumsal düzenin dayandığı özgül ilişki biçimi olan burjuvazi ve proletarya arasındaki sömürü ilişkileri yerini devlet ve sivil toplum arasındaki tabiiyet ilişkilerine bırakmıştır. Siyasal alanda meydana gelen toplumsal çatışmalar, artık ekonomik alandaki sermaye-emek çelişkisinden değil, siyasal alandaki devlet-sivil toplum (bürokrasi, metalaşma ve homojenleşmeye karşıt olarak gelişen yeni toplumsal hareketler) çatışmasından türemektedir. Bir kimsenin sosyo-ekonomik açıdan işgal ettiği yer ile siyasi-ideolojik çıkarları arasında herhangi zorunlu ilişki yoktur. Bu anlamda, ideoloji ve politika kategorileri, ekonomi ve sınıfsal ilişkilerden ayrı ve bağımsız toplumsal kategorilerdir. Günümüz toplumlarında “sınıf ” gibi evrensel kimlikler ve nesnel çıkarlardan söz edilemez çünkü toplumsal mücadeleler çeşitlenmiştir ve bu doğrultuda ‘yeni’ toplumsal hareketlerin özneleri olan çevreciler, kadınlar, barış inisiyatifleri vb. hareketler siyasetin temel aktörleri haline gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Best&Kellner’e (1998: 160) göre “Baudrillard’ın postmodernlik nosyonu fena halde yetersiz ölçüde teorileştirilmiş olup yeterince bağlamsallaştırma yapmaktan yoksundur. Baudrillard’ın teorisi soyut, tek yanlı olup, modernlik ile postmodernlik arasındaki çok sayıda sürekliliğin yanı sıra hâlihazır içinde bulunduğumuz dönemin sayısız can sıkıcı gerçeklikleri ve sorunları karşısında körlük etme eğilimindedir. İlk high tech (ileri teknoloji) toplum teorisyeni olan Baudrillard, kendisinin de şimdi olarak geleceğin bir simülasyon modeline yansıttığı, içinde bulunulan çağın belli eğilimlerini yeniden üretir”. Best&Kellner (1998: 172), Baudrillard’ın Amerika (1996a) (Baudrillard anlattığı çöküşün yansımasını Amerika örneğinde bulur) kitabının da kötü bir soyutlamadan ibaret olduğunu belirtirler ve analizlerinin yüzeysel kaldığını söylerler. Yine totalleştirici düşünceye yönelik olan postmodern eleştiriye rağmen totalleştirici düşünceyi en berbat haliyle temsil ettiğini belirtirler. Baudrillard’ın sosyolojisi onlara göre bir anti-sosyoloji ve bu anlamda örtülü bir sosyolojidir.

Yanıt Açıklaması: Bauman, her ne kadar çalışmalarında kendisini konumlandırdığı noktayı tam olarak belirtmese de Dennis Smith (1999) onu Postmodernitenin peygamberi olarak ilan etmiştir.

Yanıt Açıklaması: F. Nietzsche

Yanıt Açıklaması: Durkheim sosyoloji biliminin kurucularındandır. Weber Marksist filozoflardan olup, Derrida ile Foucault ise fikirleriyle post-yapısalcılığı ortaya çıkarmıştır. Chantal Mouffe ve Ernesto Laclau, post-yapısalcılık, postmodernism ve psikanalizden etkilenerek post-marksist anlayışı kurmuşlardır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Baudrillard, çağın olaylarını eleştirel açıdan yorumlamaya çalışan bir düşünür olarak geç kapitalizmin radikal bir kuramını göstergelerin gücü temelinde oluşturmaya çalışır. Baudrillard’ın bu teorisi şu temel varsayıma dayanır: Temsil, gösterge ve gerçeklik arasındaki eşdeğerlik ilkesinden kaynaklanır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tüketim toplumunun ölçütleri arasında kitle iletişim araçlarından sunulan mesajlar da bulunmaktadır. Artık tüketilen günlük haberin evrenselliğidir. Haberler, ister politik, tarihsel olsun isterse kültürel haber olsun hepsi suya sabuna dokunmayan mucizevî bir biçime dönüştürülerek güncelleştirilir, görsel anlamda dramatikleştirilir, medya tarafından amacından uzaklaştırılır ve göstergelere indirgenir. Bizler göstergelere sığınarak ve gerçekliğin yadsınması içinde yaşamaktayız ve bu haberleri aldığımızdan dolayı da mucizevî güvenlik içindeyiz. İmge, ileti, gösterge ne varsa hepsini tüketiyoruz. Medya, kurgulamış olduğu gerçekliği gerçekliğin teminatıyla doğrulanmış göstergeleri tükettirir. Tarihsiz ve öyle olmaktan mutluluk duyan milyonlarca insana edilginliğin suçluluk duygusundan arındırmak amacı ile kitle iletişim araçlarıyla müdahale edilir. Bu bağlamda püriten ahlak ile hazcı ahlak arasında ortaya çıkan bu çelişki, felaket haberleri ya da dış dünyanın vahşiliği ve insan dışılığı sayesinde bireyi güvenlik duygusunun tercihine ya da güvende olmaya götürür. Baudrillard, bolluğun önlenemeyen ilerleyişini savunanlar ile kıtlığın tehditkarlığından kaynaklanan savurganlığına üzülenlerin aynı kişiler olduğuna dikkat çeker. Görüldüğü üzere son şık yanlış verilmiştir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Göstergenin dördüncü aşaması İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa bir süre sonra başlamıştır ve günümüze kadar gelir. Dördüncü aşama endüstri sonrası toplumlarda ortaya çıkar. Burada, üretimden bilgi temelindeki teknolojilere doğru bir geçiş vardır. Buna ek olarak, hatta daha da önemlisi Baudrillard’a göre bu toplumlarda iletişim teknolojilerinin ve kitle iletişim araçlarının sürekli geliştirilmesi ve yaygınlaşması belirleyicidir. gösterge ve gerçeklik arasında zihinsel bir kırılma ortaya çıkmıştır. Göstergeler kendilerinden başka hiçbir şeye gönderme yapmaz; kendilerinin gerçeklikleri ve insanların bahsedebileceği tek gerçeklik durumundadırlar. Oysa IV. maddede verilen ifade göstergenin üçüncü aşaması için geçerlidir. Dolayısıyla doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Post-fordist, post-kapitalist, post-modern ve post endüstriyel gibi kavranmlar günümüz sosyolojisinde çağdaş toplumsal yapının tanımlanmasında kullanılmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: B seçeneğindeki eşleştirme yanlıştır. George Lichtheim “burjuva- sonrası toplum” (post-bourgeois society), Herman Kahn “ekonomi-sonrası toplum” (post-economic society) doğru eşleştirmedir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde anlam tam tersine karmaşık ve herhangi bir uzantısı olmayan bir olaya dönüşmüştür. Bu nedenle kitleler  için  anlam  yerine  gösteri  önemlidir.  Aslında kitle vurdumduymaz değildir. İktidar da doğrudan onu  vurdumduymaz  olarak  güdümlemez.  Ancak iktidar  güdümleme  işini  başka  alanlara  -futbol, film,  pop  müzik  gibi-  devrederek  kendini  bu  işin dışında tutar. Dolayısı ile vurdumduymazlık kitleye iktidar tarafından bahşedilmiş olur. Sonuç olarak, kitle vurdumduymaz davranışının farkında olarak anlam istemekten kaçınır, bunun yerine özellikle gösteri istediğini açığa çıkarır. Çünkü kitle anlamın gerçekliği altında ezilmek istemez. A şıkkında verilen ekonomi programları, herhangi bir ideolojik tutum sergilemeden ekonomik gelişmeleri aktarma amacı güdebilir. Bu nedenle doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Küreselleşme kavramı ile ilgili olarak özellikle vurgulamamız gereken konulardan biri küreselleşme sürecinde yaşanan değişimlerin bazı bilim insanları tarafından neoliberalizm ile yakından ilişkili olarak tartışılıyor oluşudur. Özellikle, ulusal ekonomilerde artan oranda özelleştirmelerin yapılması, kamu kaynaklarının ve kamusal üretimin her geçen gün artan oranda bireysel girişimlere devredilmesi, uluslararası şirketlerin bu vesilelerle elde ettikleri ekonomik gücü aynı zamanda siyasi bir güce dönüştürmeleri ve ekonomik rekabette güç kaybeden kimi ulusal ekonomilerin bağımlı hale gelmesi söz konusu bu bilim insanlarının sıklıkla vurgu yaptıkları konulardır.

Yanıt Açıklaması: Wallerstein’a göre küreselleşme olgusunu ka- rakterize eden iki temel özellik vardır. Bu özellikler sömürüye dayalı bir işbölümü ve sermaye birikimidir.

Yanıt Açıklaması: İnsanların gündelik alışverişlerini başka insanlarla yapmak yerine, daha çok istatistiksel olarak yükselen bir eğriye göre, örneğin gündemde olan ya da moda olan mal ve iletilerin edinilmesi, algılanması ve güdülenmesi biçiminde yaptıkları gözlemlenmektedir. Bireyler günümüzde tüketim davranışları  ile bir göstergeler nesnesini satın alırlar. Böylece tüketim, bir var olma modu haline gelir.

Yanıt Açıklaması: Appadurai’ye göre küreselleşmenin boyutları etik,teknoloik,finans,medya dallarında olmuştur.