Antropoloji

Yanıt Açıklaması: Evlilik bağıyla edinilmiş akrabalığa hısımlık denir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kafkas Dilleri: Güney ve Kuzey Kafkasya’da konuşulan dilleri kapsar. Gürcüce ve Lazca Güney Kafkas dillerinin, Abhazca, Adıgece, C¸eçence, Lezgice, İnguşça ve Avarca Kuzey Kafkas dillerinin belli başlı örnekleridir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Karizma, bir insanın sıradan insanlardan ayrı bir yerde durmasını ve doğaüstü, insanüstü olarak görülmesini ya da en azından istisnai güç veya niteliklerle donatılmış olarak algılanmasını sağlayan kişilik özelliğidir. Cevap: E

Yanıt Açıklaması: Soy ve evlilik yoluyla kültürel olarak kabul edilmiş toplumsal ilişkiler ağına akrabalık denilir ve tüm toplumlarda evrensel bir önem kazanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Clifford Geertz kültürü “örgütlenmiş bir simgesel sistemler toplamı” olarak değerlendirir. Geertz’e göre kültür, yapısalcı Lévi-Strauss’un düşündüğü gibi insanların kafasında yer alan bir model değildir, aksine kültür kamusal simge ve eylemlerde somutlaşmaktadır. Gordon Childe, kültür tarihçisidir. Gordon Childe ile birlikte çalışmış olan Amerikalı antropolog Leslie White (1900-1975) Yeni Evrimcilik yaklaşımının ilk temsilcisidir. Kültür-Kişilik Kuramı, sosyolojiden çok psikolojinin etkisi altında, 1930’ların ortalarından itibaren antropologlarla psikologlar arasında kurulan yakın ilişkilerin bir sonucu olarak Kuzey Amerika’da gelişmiştir. Kuramın öncüsü ve Boas’ın öğrencisi olan Ruth F. Benedict’tir (1889- 1948). Lewis Morgan (1818-1889), evrimci kuramın önemli isimlerinden biridir.

Yanıt Açıklaması: Argonaut: Eski Yunancada denizci demektir. Bu terim mitolojide Altın Post’u aramak için denize açılan Yason ve arkadaşlarını anlatır. Batı Okyanusya adalarından Trobriand’da yaşayan ve 1922 yılında onları inceleyen Malinowski’nin Argonaut’lar adını verdiği balıkçı topluluklar kanolarıyla denize açılarak ticaret kardeşleriyle, süs eşyası olarak kullanılan kolye ve bilezik değişimi yaparlar. Bu seferlere Kula adı verilir. Kanolu balıkçılar adalar arasında saat yönünde sefer yaptıklarında kolye, aksi yönde sefer yaptıklarında ise bilezik değiş-tokuş ederler. Kula sırasında seyahat eden balıkçıları karada bir ticaret ortağı karşılar. Karşılama sırasında önce armağanlar (kolye ve bilezikler) değiş-tokuş edilir, ancak bu armağan değiş-tokuşunun yanında ihtiyaç duyulan malların takası da yapılır

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Orangutanlar Asya’da Borneo ve Sumatra adalarında; şempanzeler Batı ve Orta Afrika ile Doğu Afrika’nın Turkana gölü yakınlarındaki ormanlık alanlarında; goriller ise Orta Afrika’nın doğu ve batı bölgelerinde yaşamaktadırlar. Asya’nın güneydoğusunda, özellikle Malezya’daki ormanlık alanlarda yaşayan jibonlar ve siyamanglar kuyruksuz büyük maymunlar arasında yer almakla birlikte, bunlar Hylobatidae ailesini (hilobatlar) oluşturmaktadırlar. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Sudan sistemi, bütün sistemler arasında en fazla ayrım içeren sistemdir. Burada bütün kuzenlere farklı bir ad verilmektedir. Bu sistemde amca, hala, dayı ya da teyze çocuklarının her biri, kız ya da erkek oluşlarına göre ayrı bir adla anılır. Babayanlı soya göre örgütlenmiş ve karmaşık bir iş bölümüne, belirgin bir toplumsal tabakalaşmaya sahip toplumlarda görülür. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İnsanı diğer hominoidlerden ayıran en temel farklardan biri uzun bir çocukluk dönemine sahip olmasıdır. Sese dayalı iletişim, alet yapmak, kendini ve akrabalarını tanımak ve davranışlarını gelecek kuşaklara aktarmaksa ortak noktalardır.

Yanıt Açıklaması: Prosimiyenlerin burunları ileri doğru çıkıntılı olup uç kısmında nemli bir bölge vardır. Prosimiyenlerin gözleri kafatasının yan kısmında yerleşmiş olup daha kısa hamilelik sürecine sahiptirler. Çoğunlukla gece ve ağaç yaşamına uyarlanmışlardır. Meyve, yaprak, ağaç filizleri, böcek ve tırtıl yiyerek beslenirler.

Yanıt Açıklaması: Akrabalık, soy ve evlilik yoluyla kültürel olarak kabul edilmiş toplumsal ilişkiler ağı olarak tanımlanmakta ve bu ilişkiler bütün toplumlarda evrensel bir önem taşımaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Karizma: Bir insanın sıradan insanlardan ayrı bir yerde durmasını ve doğaüstü, insanüstü olarak görülmesini ya da en azından istisnai güç veya niteliklerle donatılmış olarak algılanmasını sağlayan kişilik özelliğidir.

Yanıt Açıklaması: Orta Paleolitik dönem boyunca yaşadıkları saptanan Neandertal insanları taş, kemik, boynuz, diş ve ağaç gibi hammaddeleri kullanarak birçok alet üretmişlerdir. Ancak, Neandertaller neredeyse kendileriyle özdeşleşmiş Musterien kültürü olarak da bilinen yonga aletlerle tanınırlar. Alt Paleolitik insanı gibi taş baltaları da kullanan Neandertaller, yongalardan geliştirdikleri kenar kazıyıcılar, ön kazıyıcılar, bıçaklar gibi taş aletlerle alet çeşitlerini geliştirmişlerdir. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Omaha Sistemi: Adını Omaha Kızılderili kabilesinde görülmesi nedeniyle oradan alan bu sistem babayanlı soyla ilintilendirilmektedir. Bu sistemde aynı kuşaktan birkaç akraba için aynı terim kullanılır: örneğin baba ile am­ca, anne ile teyze aynı adla anılır. Benzer biçimde erkek kardeşlerle paralel erkek kuzenler, kız kardeşlerle paralel kız kuzenler aynı adla anılır. Ancak anayanlı ilişkiler söz konusu olduğunda, kuşak farkı pek gözetilmeden, an­ ne, teyze ve dayının kızı ile dayı ve dayının oğlu aynı adı almaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Paralel soy, Kadınların anayanlı soyu, erkeklerin ise babayanlı soyunu izlemesi durumudur.

Yanıt Açıklaması: Avcı-toplayıcı yaşam tarzı üretim etkinliğine dayanmıyordu. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D olacaktır. Sayfa 120 de Tarih ve Tanımlama başlığında III. seçenek "Bitki ve hayvan evcilleştirmesinin ortaya çıktığı Neolitik döneme, yani günümüz­den kabaca 10,000 yıl öncesine kadar bütün insanlar avcı-toplayıcı idiler. Bu hem  bir geçim hem de bir yaşam tarzıydı. 10,000 yıl öncesine kadar devam eden iklim ve çevre koşulları, böyle bir yaşamı ve geçimi dayatmış, insanlar da bu koşullara uyarlanmış bir hayat sürmeye devam etmişlerdi. "şeklinde açıklanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Kozmopolitizm, farklı kültürlerin, dünya görüşlerinin ve geleneklerin bir arada bulunduğu ve birbiriyle karışma eğiliminde olduğu toplumsal-kültürel ortamdır. Ulusal ya da yerli olmama halidir.

Yanıt Açıklaması: İnsanlar konuşma ve işitme yoluyla iletişim kuramadıkları durumlar için işaret dilleri geliştirmişlerdir. Özellikle işitme engellilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, işlevsel bir işaret dili yaratılmıştır. Ancak işaret dili, sadece işitme engellilerin iletişim kurmasını sağlayan işlevsel dilden ibaret değildir. Bunun gibi pek çok işaret dili vardır. İnsanlar ihtiyaçlarına bağlı olarak pek çok işaret dili yaratmıştır. Örneğin kısa, duraklı ya da uzun elektriksel iletimlere dayanan mors alfabesi bir işaret dilidir. Dilin kültürü etkilediği durumlar da vardır. Her dil dünya kavrayışımızın ve dünya görüşümüzün temelini oluşturur. Dünyayı dilimizin olanakları kadar kavrar ve yorumlarız. Bu yüzden bütün diller, kendi olanaklarının yetmediği hallerde başka dillerden girecek yeni kavramlara açıktır. Akrabalık terimleri dünya kavrayışımızda dilin ne denli etkili olduğuna ilişkin çarpıcı örnekler sunar. Bizim dilimizde anne ve baba tarafının aynı cinsiyetten akrabaları farklı terimlerle anılır. Hala-teyze, dayı-amca gibi. Bu durum kültür içinde bu kategorilerin rollerinin ve statülerinin farklı olduğuna işaret eder. Ama bu ayrımın bulunmadığı, örneğin Kuzey Amerika’nın Iroquis Kızılderililerinde, anne ile teyze arasında rol ve statü farkı bulunmadığı gibi her ikisinden de çocuğa karşı aynı davranışlar beklenir. Dilin kültür ya da daha geniş bir çerçevede dünya görüşü üzerindeki etkisi, dilbilimciler Edward Sapir ve Benjamin Lee Whorf ’un adıyla anılan kuramın temeli olmuştur. Sapir-Whorf kuramına göre dilin yapısı, düşüncenin yapısını da belirlemektedir. İnsanlar dil ketegorileri ile düşünür ve dünyayı algılarlar. Dolayısıyla farklı dilleri konuşanların farklı düşünce dünyaları olacaktır. Kuram, Kuzey Amerika Kızılderili dillerinin sözcükleri ile İngilizce’deki karşılıkları arasındaki farklılıklara dayanmaktadır. Bir dilin dünyaya bakışını belirleyen sözcük ve kavramların başka dillerde karşılığı olmayabilir. Sapir-Whorf kuramı karşılaştırmalı renk ve rakam araştırmalarının çoğalmasına yol açmış ve kültürel çoğulculuk konusundaki görüşü beslemiştir. Ancak bu tartışmalar dillerin birbirine çevrilebilirliği konusundaki şüpheci görüşlerin de güçlenmesine yol açmıştır.