Antropoloji

Yanıt Açıklaması: Primatoloji: İnsanların canlılar dünyasındaki en yakın akrabaları olan iri maymunların, maymunların ve diğer primatların toplumsal yaşamını ve biyolojisini inceler.

Yanıt Açıklaması: Dil, kültürel etkenlerden güçlü biçimde etkilenir. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: A, B, C, ve D seçenekleri Anthony Wallace'n sınıflandırmasında değerlendirilirken E şıkkı bunların dışında kalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Endüstri toplumlarında beslenmenin doğal biçiminden kopması, sentetik ve yüksek enerjili ürünlere dayanması, zamanın yetersizliği nedeniyle ayak üstü atıştırmanın düzenli yemek yemenin yerini alması ile özellikle çalışan sınıflarda şişmanlık (obezite), kalp ve damar hastalıkları, kanser gibi endüstri çağının hastalıklarının yayılmasına yol açmıştır. Eskinin verem, tifo, tifüs, kızamık gibi öldürücü hastalıkları artık yerlerini bu tür hastalıkların belirlediği ölüm nedenlerine bırakmıştır. Dünyada insanlar arası temasın yoğunlaşması ve yoğun endüstrileşme ve tüketim nedeniyle ekolojik dengelerin bozulması, AİDS gibi, SARS gibi, kuş gribi gibi yeni salgınların insanlara musallat olmasına yol açmış, bu hastalıklar ölüm nedenleri arasında önemli yer edinmeye başlamıştır. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Tahayyül edilen kutsalın, dünyevi olan içindeki erişilmezliği ve dokunulmazlığı bir yana, bir şekilde dünyevi alanda temsil edilmesi gerekir. Dünyada olup biten doğa olaylarının ya da canlıların başına gelenlerin doğaüstü güçlere atfen yorumlanması, dünyevi alanda var olan bazı şeylere doğaüstünün buradaki simgeleri olarak anlam yüklenmesi biçiminde gerçekleştirilir. Kimi zaman bu temsilin belirli eylemlerle gerçekleştirilmesine ayin denir.

Yanıt Açıklaması: Şu halde bu işlevleri yerine getirmek için devletin dört temel kurumdan oluştuğu söylenebilir: 1. Belirli bir toprak üzerinde hükümranlık ve bu toprakta yaşayan insanlar üzerinde varsayımsal ve ideolojik hâkimiyet 2. Hukuk 3. Güvenlik ve zor aygıtları (ordu, polis, milis vs.) 4. Maliye (üretimden artığı çekme mekanizmaları). Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Aşkınlık, kişide bir arınma duygusu ve rahatlama, hatta büyük bir mutluluk duygusu yaratabilir. Bu durum dinin psikolojik boyutunu oluşturur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Taksonomik sınıflamada insan, kuyruksuz büyük maymunlar ve hilobatlar Hominoidea adındaki üst aile içerisinde yer almaktadır. Şempanze, goril, orangutan ve insanın aynı üst aile içerisinde yer alması beyin kapasitelerinden morfolojik özelliklerine, genetik yapılarından toplumsal örgütlenmelerine ve sosyal organizasyonlarına kadar birçok özellik açısından birbirlerine benzemelerinden kaynaklanmaktadır. Kuyruksuz büyük maymunlar ya da ponjidler, orangutan, goril ve şempanze olmak üzere üç farklı primat türünden oluşan bir hominoid grubudur. Bunlardan orangutanlar Asya’da Borneo ve Sumatra adalarında; şempanzeler Batı ve Orta Afrika ile Doğu Afrika’nın Turkana gölü yakınlarındaki ormanlık alanlarında; goriller ise Orta Afrika’nın doğu ve batı bölgelerinde yaşamaktadırlar. Asya’nın güneydoğusunda, özellikle Malezya’daki ormanlık alanlarda yaşayan jibonlar ve siyamanglar kuyruksuz büyük maymunlar arasında yer almakla birlikte, bunlar Hylobatidae ailesini (hilobatlar) oluşturmaktadırlar. Kuyruksuz büyük maymunlar primatlar arasında en büyük ve ağır olanlarıdır. Orangutanlar 140 kg, goriller ise 200 kg ağırlığına ulaşabilmektedir. Kuyruksuz büyük maymunlarda köpek dişleri oldukça iridir. Diğer dişlerin boyutlarını aşan köpek dişlerinin karşı çenelerde yerleştikleri boşluklar mevcuttur. Çeneleri iri ve ileri doğru çıkıntılıdır. Güçlü çenelere sahip olan kuyruksuz büyük maymunlarda çiğneme kasları da oldukça kuvvetlidir. Çiğneme kasları yan tarafta değil tepe kısmında kafayla birleşmektedir. Özellikle erkeklerde kafatasının tepesinde, çiğneme kaslarının yapıştığı ibik biçiminde kemik bir çıkıntı (sagittal crest) mevcuttur. Ortalama beyin kapasiteleri şempanzede 390 cm3, orangutanda 425 cm3 ve gorilde 525 cm3’tür

Yanıt Açıklaması: Australopitek fosiline önceleri kuyruksuz büyük maymunlara benzetilmesi nedeniyle australe (=güney) ve pithecus (=maymun) sözcüklerinden türetilerek Australopithecus ismi verilmiştir. Yeni araştırmalar ve taksonomik sınıflandırmalarla, bu cins ve türlerin sayısında değişebilirlik olmasına karşın, mevcut veriler A. anamensis, A. afarensis, A. bahrelghazali, A. garhi, A. africanus, A. aethiopicus, A. boisei ve A. robustus olmak üzere 8 türün mevcut olduğunu göstermektedir. Bunlardan aethiopicus, robustus ve boisei kaba yapılı Australopitekler grubunda ya da Paranthropus cinsi içerisinde değerlendirilirken, anamensis ve afarensis arkaik yapılılar arasında, africanus ise narin yapılı Australopitekler altında incelenmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle sömürgeciliğin etkisiyle belirli bir dil alanına giren yabancı bir dilin, basitleştirilmiş bir gramer ve söz varlığıyla o dil alanında kullanılan biçimine pidgin dil denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Tanımı yapılan kavram ekolojik eşiktir. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Akkadça, Eski Mezopotamya ve Anadolu’nun lingua franca’ sıdır. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Antropoidler insansı maymunlar olarak da bilinmektedir. Bu alt takımda yer alan türler oldukça çeşitlilik göstermekle birlikte, ortak paylaştıkları ve onları prosimiyenlerden ayıran özellikleri mevcuttur. Antropoidler genellikle iri boyuta sahiptirler. Beyin hacimleri daha fazla olup, koklama duyuları zayıflamış, görme duyuları ise daha fazla gelişmiştir. Görme duyuları renkli ve üç boyutlu görmeye uyarlanmıştır. Hamilelik ve doğumdan sonra bebeğin bakımı uzun bir zamanı kapsamaktadır. Maymunların önemli bir kısmında parazit ayıklama olarak da bilinen postun tımarlanması alışkanlığı bulunmaktadır (Fotoğraf 4.2 Maymunlarda parazit ayıklama davranışı). Prosimiyenlere göre daha sosyal hayvanlar olarak bilinen antropoidler, bütün primat takımının yaklaşık %70’ini oluşturmaktadırlar. Bu alt takımda yer alan primatlar coğrafik olarak iki farklı bölgeye yayılmaları nedeniyle Yeni Dünya maymunları ve Eski Dünya maymunları olarak iki gruba ayrılmışlardır. Yeni Dünya maymunları olarak da bilinen Platiriniler Orta ve Güney Amerika’da yaşayan maymunları içermektedir. Katariniler ise Asya ve Afrika kıtasında yaşayan maymunlarla kuyruksuz büyük maymunları ve ayrıca yeryüzünün her tarafına yayılmış olan insanı içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Dilin sesleri sesbilim (fonoloji) adı verilen bir disiplin tarafından incelenir. Antropoloji en kısa tanımıyla insan çeşitliliğinin bilimidir. Çeşitli yöntemler kullanarak, insana dair maddi belgelere dayanarak kültür tarihini aydınlatmayı amaçlayan bilime arkeoloji denir. Biyoloji ya da Dirimbilimi, canlıları inceleyen bilim dalıdır. Etnoloji, insanların etnik gruplara ayrılışını, bu grupların kökenini, oluşumunu, yeryüzüne yayılışını, aralarındaki bağıntıları ve bunların töre, dil ve kültür niteliklerini, genel kanunlar çıkarmak amacıyla inceleyip karşılaştıran, geçmişte yaşamış ve halen yaşamakta olan değişik kültürleri karşılaştırmalı olarak inceleyen bilim dalıdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru cevabının A olduğu çok açıktır. Ünitedeki Evrim Düşüncesinin Gelişimi başlığı altında yapay ve doğal seçilim yöntemlerine ilişkin verilen örneklerden hareketle, dışarıdan- yapay bir müdahale olduğu takdirde bu metodun yapay seçilim olarak adlandırıldığı görülecektir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıda tanımı yapılan kavram değişme örüntüsüdür. Doğru seçenek B'dir.

Yanıt Açıklaması: Modern insanın kökeniyle ilgili tartışmalar Neandertal fosillerinin gün ışığına çıkarıldığı 19. yüzyıla kadar uzanmakla birlikte, günümüzde yürütülen tartışmalar temelde iki ana başlık altında toplanabilir. Bunlardan ilki günümüz insanlarının DNA’ları üzerinde yürütülen çalışmalara dayanmaktadır. Son zamanlarda yaşayan insan topluluklarının DNA yapıları üzerinde yürütülen genetik araştırmalar günümüz modern insanlarının kökeninin ortak bir ata olduğuna işaret etmektedir. Afrika, Asya, Avrupa, Kuzey Afrika, Yakındoğu, Avustralya yerlileri ve Yeni Gine topluluklarından alınan mitokondriyal ya da sitoplazmik DNA’lar üzerinde yürütülen çalışmalar, günümüzde yaşayan insanların tamamının kökeninin Afrika kıtası olduğunu ortaya koymuştur.