Klasik Sosyoloji Tarihi

Yanıt Açıklaması: Bireylerin mantıklı bir neden olmaksızın olaylarla eşyalar ya da düşüncelerle nesneler arasında ilişkiler kurma eğilimi şeklinde ortaya çıkan kalıntı türü uyuşma içgüdüsüdür.

Yanıt Açıklaması: Gerçekten de her ikisi de (a) bütün bilimlerin ortak felsefi köklere sahip olduklarına ve birleştirilebileceklerine, (b) doğal dünyayı yöneten yasalar gibi toplumsal dünyayı yöneten yasalar olduğuna ve (c) bu yasaların nasıl işlediği ortaya çıkarılırsa, toplumsal olguların tahmin edilebileceğine ve yönetilebileceğine inanmışlardır. Bununla birlikte Spencer, Comte’un bilimler hiyerarşisini eleştirir; çünkü bilimlerin Comte’un savunduğu gibi ardışık bir şekilde değil, koordinasyon içinde geliştiğini savunur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Weber’e göre, tarihsel süreç içinde güç-otorite ilişkisinin ilk örneğini geleneksel otorite oluşturmaktadır. Bu otorite tipinin kaynağını gelenekler oluşturmaktadır. Liderin yönetimi gelenekler tarafından kabul görmekte ve uygulamaları ise keyfi ve kişisel olabilmektedir. Lider (ör. kral) konumunda olan bu insanlar, otoritelerini miras yoluyla elde ederler. Bu insanların kutsal olduklarına inanılır. Geleneksel otoriteyi elinde tutan kişi, bir efendi olarak algılandığı için geleneksel otoritenin olduğu yerlerde kanunlar yerine efendilere itaat edilmektedir. Liderin altında çalışan görevliler resmi görevli değil fakat liderin kişisel hizmetçileridir. Geleneksel otoritenin olduğu toplumlarda efendinin verdiği emirlerin yerine getirilmelerinin koşulu, bu emirlerin geleneklerle uygun olmasına bağlıdır.

Yanıt Açıklaması: Parsons Pareto'nun toplumu dengede olan bir sistem olarak kavramasından etkilenmiş ve bundan bahsetmiştir.

Yanıt Açıklaması: Seçkinler teorisinde Pareto’nun adının birlikte anıldığı İtalyan siyaset bilimci ve sosyolog Gaetano Mosca’dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Pareto tarihsel değişmeyi ileriye yönelik olarak değil, sonsuz tekrara dayalı döngüsel bir değişlme olarak görür, dolayısıyla Pareto ilerlemeci ve evrimci bir tarih anlayışına sahip değildir.

Yanıt Açıklaması: Gramsci, Ortodoks Marksizmin ekonomiye verdiği önceliği sınırlandırması, determinist Marksizmin altyapı üstyapı ilişkilerine yeni bir yorum getirmesi, sivil toplumun önemini vurgulaması, sınıf mücadelelerinde hegemonya, rıza, ideoloji ve kültürü öncelikli alanlar olarak belirlemesi ve aydınların sınıf bilincini oluşturma konusundaki rollerini detaylı bir şekilde açıklaması nedeniyle döneminin en özgün Marksist düşünürü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Pareto sosyolojisinde siyasal seçkinler, halkı yönetme şekillerine göre iki temel gruba ayrılır. Bunlar; güç kullanarak yöneten aslanlar ile gizlice, kurnazca ikna ederek yöneten tilkiler. Sorunun doğru cevabı B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Weber’e göre ampirik olarak ele alınabilecek olgu, toplumsal yaşamın atomik birimini oluşturan insan eylemidir. Ancak insan eylemi yalnızca fiziksel bir eylem olarak ele alınmamalı, eylemi etkileyen değer, norm, ekonomik düzen ve kültürel nitelikler de dikkate alınmalıdır.

Yanıt Açıklaması: üstün kişisel niteliklere dayandırdığı seçkinler analizi, bir toplumda gücün kişisel niteliklere değil, fakat ekonomik kontrole sahip olanların elinde toplandığını savunan Marx’›n analizine karşıttır.

Yanıt Açıklaması: İdeal tip, değer yargılarından arınmıştır ve din, ahlâk gibi belli değerler sistemini taklit etmez. İdeal tipler toplumsal olguları betimleyen yapılar değildir. Ayrıca toplumsal olgular hakkında varsayımları içermezler. Toplumsal olgulardaki ortak özellikleri de kendi içinde toplayan bir yapı değildir. İdeal tiplerde tipik olmayan özelliklere de yer verilmez. İdeal tipler soyut ve kavramsal niteliğe sahip özellikleri ile gerçek toplumsal yaşamda gözlenen somut olgunun karşılaştırmasını yaparak, benzerlikler saptanmakta ve farklılıkların nedenleri araştırılmaktadır. Weber, ideal tip kavramı ile pozitivist yaklaşımın eleştirisini de yapmaktadır. Çünkü pozitivizm bir olguyu tanımlarken onun en yaygın ve görünür özelliklerini tutarlı bir bütün içinde tanımlamaktadır. Oysa Weber’e göre, ideal tipler birleştirici ve bütünleştirici özelliklerin aksine, bireyselleştirici ve özgürleştirici özellikleri ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Yanıt Açıklaması: “sınıf” temelli tabakalaşma üretim ve mülkiyet ilişkilerine dayanır.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel Marksizm, toplumsal gelişmenin özgül yasalarını, sınıf çatışmasının kaçınılmazlığını, sınıfların kutuplaşmasını, giderek artan ekonomik krizleri ve kapitalizmin nihai çöküşünü vurgulayarak, onu topluma ilişkin doğal bir bilim şeklinde açıklayan sosyalist entellektüeller tarafından, akademi dışında geliştirilmişti. 20. yüzyılda Batı Marksizminin gelişimiyle birlikte bu temel ilkelerden uzaklaşılmış ve çeşitli Marksist akımlar bu ilkeleri esnetme arayışına girmişlerdir. Marksizmin perspektifleri, sınıf savaşımı veya devrim gibi radikal girişimler yerine gitgide daha çok iktidar mücadelesine ve sivil toplumun kültürel ve siyasal olarak geliştirilmesine odaklanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel kuram olarak da adlandırılan Frankfurt Okulunun temel görüşleri tamamen pozitivizme karşıt olarak geliştirilmişti. Her türlü tahakküme karşı çıkan Frankfurt okulu hem kapitalizme hem de Sovyet sosyalizmine düşman olmuş ve toplumsal gelişme için alternatif başka bir yol bulma arayışına girmiştir. Eleştirel kuramcıların en etkili olduğu alan geliştirmiş oldukları kültür kuramıdır. Okul, bu alandaki kavramsallaştırmasını daha çok kitle kültürü ve kültür endüstrisi tanımlamaları ortaya koymaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı Marksizmi veya Avrupa Marksizmi terimi Marksist terminolojiye Sovyet Devrimi’ni izleyen günlerde yani 1920’lerin başında girmiştir. Almanya’da Nazizmin ve Sovyet Devriminin baskıcı bir hal almasının olumsuz etkilerine bir tepki olarak doğan Batı Marksizmi, ilk teorik tezlerini Sovyet Marksizmine meydan okuyan eleştirileriyle ortaya koymuştur. Kültür, sınıf bilinci, ideoloji ve hegemonya kategorileriyle özellikle ilgilenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Lukacs’ın 1923’te yayınladığı Tarih ve Sınıf Bilinci adlı eseri Hegelci Marksizmin başyapıtı sayılmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Her biri uzmanlaşmış bir işlevi yerine getiren çok sayıda birey arasındaki iş birliğinin sürekli örgütlenmesini ifade etmek için kullandığı terim bürokrasidir.