Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar

Yanıt Açıklaması: Rasyonalizm, toplumsal yaşantının temellerinin gelenek, din, töre gibi soyut olgulardan ve duygulardan uzak bir biçimde, akılcı olarak konumlandırılmasını ön görmektedir.

Yanıt Açıklaması: Post-modern düşünce son dönemde medya çalışmalarını da oldukça etkilemiştir. Jean Baudrillard (1929-2007), medyanın imge/gösterge ve gerçeklik arasındaki farkı silikleştirdiğini vurgulamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Edward B. Tylor: Evrimciliğin temsilcilerinden. Bronislav Malinowski: İşlevsel yaklaşımın temsilcilerinden. Franz Boas: Tarihselciliğin temsilcilerinden. Claude Lévi-Strauss: Yapısalcı antropolojinin temsilcilerinden. Radcliffe-Brown: Yapısalcı-işlevselci ekolün temsilcilerindendir.

Yanıt Açıklaması: Parsons bir sistemin, hangi düzeyde olursa olsun, varlığını sürdürebilmesi için dört temel ihtiyaçı karşılaması gerektiği düşüncesini ilgili sözcüklerin İngilizce baş harflerinden oluşturduğu- AGIL Şeması’yla açıklar. Bunlar A=Adaptasyon; G=Amaca ulaşma; I=Bütünleşme; L=Varlığını sürdürme biçiminde sıralanır. Sırasıyla aktarırsak (1) her toplum kendi üyelerinin gıda, giyim ve barınma ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır. Bu yüzden kendi kaynaklarını üretmek, dağıtımlarını yapmak ve dış çevreye uyum sağlamak için ekonomik sisteme ihtiyaç duyar. Adaptasyon, ayrıca çevreden ustaca yararlanacak ekonomik metalar ve zenginliklerin üretimiyle ilgilidir. Adaptasyon’u karşılayan kesim, ekonomi ve ekonomiyi güdüleyen kaynak paradır. (2) Her toplum kendi amaçlarını oluşturmak, kararlar vermek ve organizasyonlar yapmak zorundadır ve bu yüzden bir siyasal sisteme ihtiyaç duyar. Örneğin, siyasal kesim, faaliyetleri gücün meşru kullanımıyla koordine ederek hedeflere ulaşmaya çalışır. (3) Her toplum bir aidiyet, topluluk/cemaat duygusu ve ortak bir kimlik yaratmak zorundadır. Bir toplum toplumsal bölünmeler ve çatışmaları engellemek zorundadır, aksi takdirde çözülmeye uğrayacaktır. Bu yüzden, yerleşik davranış kuralları (din), iletişim (medya) ve sosyal kontrole (hukuk, mahkemeler, polis ve hapishaneler) ihtiyaç duyar. (4) Diğer bütün türler gibi her toplum kendini meydana getiren üyelerin sürekli ölmesi ve onlar›n yerine yenileri gelmesine rağmen, bizzat varlığını sürdürmeye çalışır. Kendi kurallarını, âdetleri ve kültürünü kuşaktan kuşağa aktarmaya çalışır ve bu örüntü/kalıp devamlılığı, esas olarak akrabalık sistemine, çocuğunu sosyalleştiren aileye bağlıdır. Bu süreç okul, medya, din ve hukuk gibi diğer toplumsal kurumlarla pekiştirilir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Propaganda analizinde Harold Laswell, Birinci Dünya Savaşı sonrasındaki olumsuz koşulların, büyük ekonomik bunalımın ve siyasal istikrasızlığın insanların psikolojisini kötü etkilediğini ve medyanın bir şırınga iğnesi gibi insanların bilincine girip onları manipüle edebileceğini belirtir.

Yanıt Açıklaması: Bütüncü (holistik) yaklaşım: Her varlığın içinde bulunduğu ortamla ve/veya kendini oluşturan unsurlarla bütünlüğü içinde açıklanması. Bu yaklaşıma göre, bütünün hem kendisi hem unsurları diğer parçalarıyla karşılıklı ilişki içindedir ve diğerlerinden bağımsız olarak açıklanamaz.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Aşağıya doğru hareketliliğin daha yüksek olması o toplumda ekonomik gelişmenin eksik olduğu, yeni fırsatların yaratılmadığı, fırsatların açık ve herkes tarafından ulaşılır olmadığı, demografik yapı ile var olan toplumsal konumlar arasında uyumsuzluk olduğu, liyakat sisteminin işlemediğinin göstergesi olarak kabul edilir.

Yanıt Açıklaması: Muhafazakar felsefenin en önemli temsilcilerinden biri olan Lois de Bonald, çıkış noktası olarak bireyi değil toplumu, "doğrudan Tanrı'nın yarattığı toplum" u esas alır. Bonald bireyin toplumu değil, toplumun bireyi biçimlendirdiğini kabul eder. Ona göre toplumsal hayatın temel amacı, bireysel özgürlük değil, otorite olmalıdır. Çünkü insanlar ancak aile, yerel topluluk, kilise ve loncanın otoritesi altında refaha ulaşabilir. Ona göre toplumsal bağların özü hiyerarşidir. Eşitlikten söz etmekse aylaklık ve günahkarlıktır. İnsan ancak toplum için varolur; toplum onu kendi amaçları doğrultusunda biçimlendirir. Birey kendi başına çaresizdir, hiçbir katkıda bulunamaz. İnsan hayatı toplum onu nasıl yapmışsa ancak o olabilir.

Yanıt Açıklaması: Bourdieu, günümüzde yaşam tarzının belirlenmesinde yaşam tarzı, tüketim, hobiler, boş zaman alışkanlıkları gibi farklı zevklere hitap edebilen konuların çalışılması gerektiği üzerinde durmakta ve ekonomik sermaye, sosyal sermaye, kültürel sermaye, sembolik sermaye gibi dört yeni değişkenin eski sınıf analizlerindeki meslek, gelir, eğitim değişkenlerinin yerini alması gerektiğini savunmaktadır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Muhafazakarlık Karl Marx'tan çok önce, Orta Çağ'ın ardından gelen aydınlanmacılığa karşı alternatif olarak geliştirilmiş bir kavramdır.

Yanıt Açıklaması: George Herbert Mead, Herbert Blumer, Alfred Schutz ve Harold Garfinkel mikro ve bireysel etkileşim temelli toplum kurucularından olup, Platon bu görüşe sahip değildir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bir ülkede sivil toplum kuruluşlarının sayısının ya da genel olarak örgütlenme düzeyinin yüksek olmasının, yurttaşlık değerlerinin de gelişimine olumlu katkıda bulunduğu genellikle kabul edilir. İnsanlar, örgütler yoluyla siyasete katıldıkça tahammül, başkalarını anlama, sorunları diyalog yoluyla çözme gibi demokratik değerleri içselleştirme ihtimalleri de artar. Diğer taraftan örgütlü ve çok kuvvetli baskı gruplarının zayıf siyasi iktidarları etkileri altına alarak kendi lehlerine ve fakat kamusal çıkarlar aleyhine kararlar almaya zorlayabildikleri de bir gerçektir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Durkheim’ın toplum anlayışında özetle 3 ilkeye rastlanır. (1) İşlevselci İlke: Genel toplumsal ihtiyaçlar kavramı. Toplumlar değerlere ve paylaşılan değerlere ihtiyaç duyarlar. (2) Organizmacı İlke: Toplumsal sağlık farklı parçaların bütünle işlevsel olarak ilişkili olma derecesine bağlıdır. (3) Evrimci İlke: Durkheim’ın toplumsal ve biyolojik analojilerle ilgilenmesi ve onun evrim teorisinde farklılaşma düşüncesinin merkezi rolü. Sorunun doğru yanıtı B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Taylor'ın bilimsel yönetim anlayışında sınırlı üretim yerine maksimum üretim, bireycilik yerine işbirliği, çatışma yerine uyum ve babadan kalma yöntemler yerine bilimsel yöntemin tesisi esastır.

Yanıt Açıklaması: Siyaset biliminde meşrutiyet, egemenlik, devlet ve iktidar temel kavramlardır, ama küreselleşme sosyolojinin temel kavramlarından biridir, siyaset bilimi içinde yer yer kullanılsa da içeriği itibarıyla siyaset biliminin temel kavramlarından biri sayılmaz. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İndirgemecilik: Evrende, doğada veya toplumdaki belirli oluşumlar veya süreçleri sadece belirli bir faktöre dayandırarak açıklama eğilimidir.

Yanıt Açıklaması: Sanal cemaatler kavramını Howard Rheingold ilk kez 1993 yılında kullanmıştır.