Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar

Yanıt Açıklaması: Kaynak problemi siyaset için önemli bir sorundur. Bir toplumdaki kaynaklar sınırlıdır. Bir toplumdaki kaynaklar sınırlıdır. Herkesin yeme içme, barınma, güvenlik ve soyunu sürdürme arzusu gibi maddi nitelikli isteklerini doyurabilecek bir bolluk toplumu hiç bir zaman söz konusu olmamıştır. Tatmin edilen isteklerin yerini hemen bir yenisi almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Herbert Spencer (1820-1903) organizmacı toplum anlayışlarının örnek temsilcisi olarak görülebilir. Spencer, Sosyal Darwinist bir bakış açısıyla toplumların tıpkı doğa gibi doğal ayıklanma, hayatta kalma ve adaptasyon süreciyle ilişkili belirli ‘temel yasalar’a göre geliştiklerini öne sürer. Sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Faşizm, kitle mobilizasyonuna özel önem veren belli bir ulus ya da ırkın üstünlüğünü vurgulayan, devleti öne çıkaran otoriter bir 20. yüzyıl ideolojisidir. Düşünceden ziyade eylemi vurgulayan faşistler, sistematik bir ideolojik çerçeve kaygısı duymamıştır. Faşizm kendisini daha çok karşı olduğu şeyle tanımlamaya çalışan bir ideolojidir. Bu noktada, liberal değerler, demokrasi ve Aydınlanma düşüncesi karşıtlığı öne çıkar.

Yanıt Açıklaması: Kast Orta Çağ’da, özellikle Hindistan’da geçerli olan ve Hindu felsefesi, din, töre, gelenek ve mesleki ayrımlara dayalı bir tabakalaşma biçimidir.

Yanıt Açıklaması: Bütün insan toplumlarında insan zihninin biyolojik ve kimyasal doğası gereği aynı ilkeler temelinde işlediğini öne süren Lévi-Strauss ‘ilkel’ ve ‘gelişmiş toplumlar arasındaki farkın sadece zihnin içinde işlediği koşullardan kaynaklandığını, bu yüzden bütün toplumların insanların ikili karşıtlıklar temelinde kurdukları ilişkiler çerçevesinde yapılandığını öne sürer.

Yanıt Açıklaması: Cevap: Hobbes’e göre insanın toplum içindeki davranışlarının temelinde güvenlik isteği ve bencillik vardır. Birey açısından esas olan kendi çıkarlarıdır ve toplum bireysel çıkarların gerçekleştirilme amacıdır. Ayrıca bu doğa durumunda güvenlik isteği de insan doğasının temel ihtiyacıdır. Bu yüzden bir insanın öteki insanlarla ilgilenmesinin bir nedeninin de kendi güvenliği olduğunu belirtir. Cevap: Locke’a göre doğa durumu insanların kimseden izin almadan ve başkasının iradesine tabi olmadan, doğa yasasının sınırları içinde davranışlarını düzenlemek konusunda mükemmel bir özgürlük ve eşitlik içinde oldukları bir durum olduğu düşünür. İnsanlar doğa durumunda özgür, eşit ve barış içinde olmalarına rağmen kişinin kendisine zarar vereni cezalandırma hakkı savaş durumu yaratacağı için bu savaş durumundan kurtulmak amacıyla doğa durumunu terk edip topluma girmiş olduklarını düşünür. Cevap: Rousseau bireylerin doğaya bağımlı oldukları ve insanların sadece basit fiziksel ihtiyaçlara sahip oldukları toplum öncesi bir doğa durumundan bahseder. Ona göre doğa durumunda tüm evrende insanların arzuladıkları şeylerin sadece besin, cinsellik vb. yani doğal doğal dürtüler olduğunu ifade eder. Rousseau’ya göre toplum tarımın keşfi, metalürjinin gelişimi ve diğer olaylar sonucunda ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tüketim odaklı yeni toplum biçiminin ortaya çıkardığı başka bir kavram ise işçiliğin esas faktör olarak çalışıldığı dönemlerde fazla üzerinde durulmayan ancak 1980 sonrası toplumda temel aktör olarak öne çıkan Orta Sınıftır. Orta sınıf, sınıf analizlerinde kullanılan meslek sıralamalarında ve toplumsal tabakalaşma kategorilerinde “emeğe dayalı olmayan” işleri yapanlar, kafa emeği, yönetim ve büro işlerini yapan beyaz yakalılar (kol emeğine mavi yakalı dendiği gibi) şeklinde adlandırılır. 1980 sonrası teknolojinin gelişmesi ile ortaya çıkan yeni ve profesyonel meslek alanları (enformasyon teknolojileri, işletmecilik, yöneticilik, reklamcılık, tasarım ve grafik, medya ve iletişim sektörü vb.) eski beyaz yakalı orta sınıftan çok farklı, üst düzey eğitimli, profesyonel, inisiyatifi yüksek, otoriteye bağlı olmadan çalışabilen, çok vasıflı bir gruptur.

Yanıt Açıklaması: Seçimler, Siyasi partiler, Baskı grupları ve sivil toplum kuruluşları, Kamuoyu ve Medya demokratik rejimlerde bulunan kurumlardır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İlk kez Marx tarafından kullanılan Praksis kavramı temelinde, özgürce eylemde bulunan insanların her toplumda gelişen öngörülebilir karşıtlık ve sınıf çatışması örüntüleri ışığında tarihin yönünü biçimlendirdiklerini başka ifadeyle “tarihi, ancak kendi seçmedikleri koşullarda yaptıkları”nı düşünür. Sorunun doğru yanıtı D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu yaklaşım araçsalcı yaklaşımdır

Yanıt Açıklaması: Sorudaki maddelerden yola çıkarak raporda eşitsizliklerden söz edildiği için 6. maddeyi eleyip diğer maddeleri kabul ederek doğru cevaba ulaşılabilir.

Yanıt Açıklaması: Karl Marx sorunların sadece kolektif mülkiyetle çözülebileceği bir geleceğin toplumu anlayışına sahip bir düşünürdür.

Yanıt Açıklaması: Britanya Kültürel Çalışmalar Okulu'na göre iletişim, anlamlandırma mekanizması içinde çalışır. Bundan dolayı bu mekanizmayı çözümlemek için ideoloji, dil, anlam, temsil, iktidar olguları üzerinde durulmalıdır.

Yanıt Açıklaması: Toplum içinde yaşamak demek, herkesi bağlayan bir arada yaşamayı mümkün klan ortak kuralları ve ortak karar alma mekanizmalarını gerekli kılar. En geniş anlamıyla bu ortak kurallar ve karar alma mekanizmalarıyla ilgilenen sosyal bilim dalına siyaset adı verilir.

Yanıt Açıklaması: İlk kez Manuel Castells tarafından 90’lı yıllarda geliştirilen kavram, 20. yüzyılın sonlarında enformasyon ve iletişim teknolojileri alanında yaşanan radikal gelişmeleri ve bu gelişmelerin yarattığı toplum modelini tanımlamak amacıyla kullanılıyor. Castells’e göre ikinci milenyum sona ererken yaşanan sosyal, teknolojik, ekonomik ve kültürel dönüşümün doğurduğu yeni toplum biçimi karşısında 20. yüzyıl boyunca kullana geldiğimiz “endüstri toplumu”, “sanayi-sonrası toplum” ya da “bilgi toplumu” gibi tanımlamalar yetersiz kal›yor.

Yanıt Açıklaması: Hobbes’a göre birey açısından önemli olan kendi çıkarlarıdır ve toplum bireysel çıkarların gerçekleştirilme aracıdır.

Yanıt Açıklaması: “Dini Hayatın İlk Biçimleri” isimli eserin yazarı Fransız sosyolog Émile Durkheim'dır. Doğru cevap a seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci hareket öncüleri genel toplumsal ihtiyaçlardan hareketle sosyal sistemin sağlanmasında belirli ihtiyaçları gerekli görmektedirler. Bu doğrultuda sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.