Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar

Yanıt Açıklaması: Toplum kavramını toplumsal olgular kavramı üzerinden tanımlayan ve çoğu kez iki kavramı aynı anlamda kullanan Durkheim, sosyolojinin felsefeden bağımsız ayrı bir bilim kimliği kazanması için konusunu toplumsal olgularla sınırlandırması gerektiğini düşünür. Sorunun doğru yanıtı A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Çatışma teorisinin kurucularından Ralf Dahrendorf (1929-2009) toplumun kossensüs ve çatışma olmak üzere iki yüzü olduğunu vurgular. İşlevselciliğin toplumun bir yanıyla yani toplumun sürekliliğine katkıda bulunan ve onu dengede tutan yapılar ve süreçlerle meşgul olduğu için, toplumun eksik bir resmini sunduğunu belirtir. Ona göre, bu resmin tam olabilmesi için işlevselci ve çatışmacı toplum modellerine gerek vardır. Sorunun doğru yanıtı C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bireysel özgürlük değil, otorite olmalıdır anlayışı aydınlanmacı, bireyci ve ilerlemeci toplum anlayışarına uygun değildir.

Yanıt Açıklaması: Bu düşünür Foucault dur

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Her sanat eseri, kendi çağının ve içinde üretildi¤i toplumun özellikleri hakkında bize fikir verir. Her sanat eseri ya da etkinli¤i kendi toplumsal bağlamında bile tek bir anlam taşımaz. Bir insanın çeşitli zaman ve durumlardaki ruh hâllerine göre, sanat eseri algılaması değişiklik gösterebilir.

Yanıt Açıklaması: gelenekler toplumlar değiştikçe değişebilir

Yanıt Açıklaması: Marx, tüm toplumların dört temel özellik sergilediğini vurgular. İlk olarak, insanlar, diğer hayvanlardan farklı şekilde varlıklarını sürdürebilmek ve böylece ‘tarihi yapmak’ için çevreden yararlanarak üretim yapabilir. İkinci olarak Marx’a göre üretim (veya çalışma), her zaman farklı türden araçlar kullanmayı ve bu araçların daha fazla ve daha iyi tüketim malları üretmek için sürekli iyileştirilmesini gerektirdiği için yeni ihtiyaçlar yaratır. Üçüncü olarak Marx, toplumlarda üretimin iş bölümüne dayalı olduğunu, ancak iş bölümünün her zaman sömürü ve yabancılaşmayı içeren bir hiyerarşik tabakalaşma yapısını ifade ettiğini ve tüm toplumlarda bunun temelinde toprak veya sermayenin, kendi ifadesiyle üretim araçlarının özel mülkiyetinin yattığını öne sürer. Dördüncü olarak Marx toplumdaki düşünceler ve değerlerin kaynağının iş bölümü, yani insanların geçimlerini sağlama, ihtiyaçlar yaratma ve birlikte çalışmaya yönelik somut çabaIarı olduğunu öne sürer. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Parlamento bir yasama organıdır. Hakim ve savcılar ise yargı organının unsurlarıdır. Diğer yandan, başkan, başbakan ve bakanlar kurulu gibi aktörler yürütme organının unsurlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Spencer, Sosyal Darwinist bir bakış açısıyla toplumların tıpkı doğa gibi doğal ayıklanma, hayatta kalma ve adaptasyon süreciyle ilişkili belirli temel yasalara geliştiklerini öne sürer. Spencer, biyolojik organizmalar gibi toplumların da basit yapılardan karmaşık yapılara doğru geliştiklerini belirtir. İnsan topluluklarının yalın ve homojen ilkel kabile gruplarından, gelişmiş ve farklılaşmış modern sosyal sistemlere doğru evrimleştiklerini düşünür. Ayrıca Spencer toplumsal düzenin merkezini temel bir konsensüs, temel değerler ve ahlak konusunda doğal bir uzlaşmanın oluşturduğuna inanır. Spencer bu görüşleri doğal ayıklanma ve ya kendi deyimiyle "en uygunun hayatta kalması" her sistemin doğasına içkin istikrarsızlık fikirleri etrafında bir toplumsal evrim teorisi içinde harmanlar

Yanıt Açıklaması: 1980 sonrasındaki eşitsizlik tartışmalarında “sosyal sınıf” kavramının toplumdaki gelişmeleri, değişmeyi ve ortaya çıkan yeni eşitsizlikleri anlamak için yeterli bir kavram olmadığı kuvvetle iddia edilmiştir. Artık toplumlarda toplumsal cinsiyet, etnik köken, ırk, tüketim farklılıkları gibi farklılıkların, salt ekonomik analize dayalı sosyal sınıf farklılıklarının önüne geçtiği düşüncesi önem kazanmış ve eşitsizliğe tüketim farklılıkları, tercihler, yaşam biçimleri üzerinden yapılan tartışmalar damgasını vurmuştur.

Yanıt Açıklaması: İşlevselciler toplumları ve toplumsal kurumları, bütün parçaları birbirine bağımlı olan ve denge sağlayacak bir biçimde işleyen sistemler olarak görürken çatışma teorisinde toplum grupların güç mücadelesi verdikleri bir arena, yani “rekabet hâlindeki gruplar veya çıkarlar sistemi” olarak görülür.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Thomas Hobbes (1588-1679), kendi kaba materyalist ve indirgemeci yaklaşımından hareketle olaylar›n nedeni olan nesnenin hareket yasalarının insan davranışları alanında olduğu kadar toplumsal olaylar alanında da geçerli olduğunu belirtir. İnsanın toplum içindeki davranışlarının temelinde “hayatını sürdürmek amacı” veya bunun uzantısı olan ‘güvenlik isteği’ ve ‘bencillik’ yattığını düşünen Hobbes’a göre birey açısından aslolan kendi çıkarlarıdır ve toplum bireysel çıkarların gerçekleştirilme aracıdır. Ayrıca, bu ‘doğa durumu’nda güvenlik isteği insan doğasının temel ihtiyacıdır. Öteki insanlar arasındaki bir insan, onlar üzerinde egemenlik kurmadıkça kendini güvenli hissetmeyeceği için bu istek toplum içinde uygulandığında ‘iktidar arzusu’na dönüşür. Bu yüzden, bir insanın öteki insanlarla ilgilenmesinin bir nedeni kendi güvenliğiyle ilgili kaygılarıdır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal ilişkinin devamını sağlayacak olan gelenek ve göreneklere dönüşecek olan eğerler, ortak kurucu unsurlar olarak kabul edilir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Orta sınıfı oluşturan bireyler çok farklı özelliklere sahiptir

Yanıt Açıklaması: 1995’te Boratav’ın çalışması 1991-1992 arasında gelişen ekonomik koşulların toplumsal sınışarı nasıl etkilediği sorusundan yola çıkarak önce kırda ve kentteki sınıfları tanımlamaktadır. Daha sonra bu sınıfların ekonomik koşullara karşı nasıl savunma stratejileri geliştirdiklerini irdelemiştir. Kentsel sınıfların tanımlanmasında en çok meslek ve meslekteki mevki, kırsal sınıfların tanımlanmasında ise toprak mülkiyetlerinin şekli ve büyüklüğü ana kriterleri oluşturmuştur. Boratav’ın çalışması ölçek geliştirme yönünde ilk çalışmadır. Doğru seçenek E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Liberalizme göre, birey özgürlüğüne en büyük tehdit devletten gelir. Ancak liberalizm devletsiz bir toplum düşünmez. Liberaller için devlet “gerekli şeytan”dır. Bir bireyin diğeri üzerinde baskı yapmasını (zor kullanmasını) önlemek için devlete ihtiyaç vardır. Devlet; hayat, hürriyet ve mülkiyet haklarını koruyacaktır. Ayrıca devlet, toplumu diğer devletlere karşı koruduğu gibi, ülke içinde sözleşmelerin yerine getirilmesini de garanti altına alır. Ancak liberaller, bireyi diğer bireylere karşı koruyan devletin kendisinin de özgürlüklere bir tehdit oluşturabileceğinin farkındadır. Bu nedenle, “güçlü” ve fakat “sınırlı” bir devletten yanadır.