Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C şıkkıdır. Marx için kapitalizm emek gücünün de (ücretli emek şeklinde) bir meta olarak alınıp-satıldığı metalaşmış ve yabancılaşmış toplumsal ilişkilere dayalıdır. Tüm sınıflı toplumlarda olduğu gibi kapitalizmde de üretim araçlarına sahip olan bir egemen sınıf (burjuvazi veya kapitalist sınıf ) ile üretim araçlarından yoksun olan bir sınıf (pro­letarya veya işçi sınıfı) bulunmaktadır. Üretim araçlarından yoksun olan işçi sınıfı emek gücü­nü satmak zorundadır. Ancak kapitalizmde işçiler bütün zenginliklerin üreticileri oldukları halde emek güçlerinin karşılığını tam olarak alamamak­ta, işveren tarafından onlara gerçekte ürettikleri değerin altında bir ücret ödenmekte, geri kalan “artı değer”e ise kapitalist tarafından kar adı altın­da el konulmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Otorite siyasal anlamda hükümetin meşru güç kullanımıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kırsal toplumlar, tarımsal üretime ek olarak evcilleştirilmiş hayvan yetiştiriciliğinin önemli bir geçim kaynağı olduğu ve açık eşitsizliklerin bulunduğu toplumlardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kraliçe Elizabeth

Yanıt Açıklaması: Sanayi toplumunun geleceğine ve ilerlemeye inanan Saint-Simon feodal toplumdan sanayi topumuna geçiş aşamasında ortaya çıkan sosyal problemlerin de sosyal fizik olarak adlandırdığı pozitif bir bilimin gelişimi ile aşılacağını ve bu yeni bilimle toplumun yeni bir yapıya kavuşturulacağını düşünüyordu. Bu nedenle Saint-Simon bazı çevrelerce “ilk sosyolog, ilk sosyalist” olarak nitelendirilmektedir

Yanıt Açıklaması: Araştırma için uygun araştırma tipi, yöntem ve tekniklerin seçilmesi: Araştırmacı araştırma problemini ifade ettikten, yani neyi öğrenmek istediğini açıkça ortaya koyduktan sonra bu bilgiye en iyi hangi yolla ulaşılacağına karar vermelidir. Araştırmacı, elde etmek istediği bilginin türüne göre keşfedici, betimleyici ya da açıklayıcı bir araştırma, ilgilendiği zaman açısından da kesitsel ya da boylamsal bir araştırma yapabilir. Sosyal bilimlerde araştırmacının aynı zamanda elde etmek istediği bilgiye nicel yöntemle mi nitel yöntemle mi daha iyi ulaşabileceğini saptaması, verilerini hangi veri toplama teknikleriyle toplayacağını ve hangi soruları soracağını saptaması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Beck yeni bir modernlik dönemi ya da biçimi içinde olduğumuzu ama hâlâ modern dünyada var olduğumuzu düşünür ve modernliğin bu aşamasını düşünümsel modernlik olarak adlandırır. Bu kavram bireylerin yönlendirilmediği, toplumsal ilişkilerin ve toplumsal ağların bireyler tarafından yapılan tercihlerle belirlendiği, bu nedenle sürekli olarak yeniden kurulmak ve yenilenmek zorunda olduğu bir dönemi ifade eder. Beck’e göre bu yeni modernliğe risk toplumu da eşlik etmekte, klasik endüstri toplumu risk toplumuna dönüşmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Günümüzde modern ulus-devletlerde, hukuk devletlerinde bürokratik yapıya sahip devletlerde görülen aslında yasalakılcı otoritedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Saint-Simon feodal toplumdan sanayi toplumuna geçiş aşamasında ortaya çıkan sosyal problemlerin de sosyal fizik olarak adlandırdığı pozitif bir bilimin gelişimi ile aşılacağını ve bu yeni bilimle toplumun yeni bir yapıya kavuşturulacağını düşünüyordu. Bu nedenle Saint-Simon bazı çevrelerce “ilk sosyolog, ilk sosyalist” olarak nitelendirilmektedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Eğer sosyoloji günlük yaşamımızda yaşadıklarımızla, insan deneyimleriyle ilgileniyorsa, sosyolojiyi herkesin kullandığı gündelik hayata ilişkin bilgiden, yani sağduyudan ayıran şey nedir? Sağduyu ile sosyolojinin insan deneyimlerini ele alışları arasındaki fark, konuyu ele alış biçiminden ve bakış açısından kaynaklanır. Bu farklılıkları dört başlıkta özetlemek mümkündür: Sistemli gözlemlere dayanma ve sorumlu konuşma Yargı oluşturmak için materyalin çıkarıldığı alanın büyüklüğü İnsan gerçekliğine anlam verme biçimi Bildik olanı bilmedikleştirme

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji, özel olanın içinde genel olanı, bireysel olanın içinde toplumsal olanı, yani kişisel sorunların arkasındaki toplumsal sorunları görmemize yardımcı olur. Örneğin, bir insanın işsiz kalması kişisel bir sorundur, ülkede çalışma çağındaki nüfusun üçte birinin işsiz olması ise toplumsal bir sorundur. Bu durum, bu sorunların bireysel özelliklerden kaynaklanmadığını, toplumsal düzeyde sorunlar olduğunu ve toplumsal düzeyde incelenmesi ve çözülmesi gerektiğini göstermektedir. Sosyoloji aynı zamanda yaşamın görünüşte bildik olan yanlarının nasıl başka bir gözle görülebileceğini ve yorumlanabileceğini gösterir. Sosyolojinin amacı, sahip olduğumuz bilgileri “düzeltmek” ya da yanlış bildiklerimizin yerine sorgulanamaz doğruları koymak değildir. Sosyolojik düşünmek, bugüne kadar tartışmasız kabul edilen inançları eleştirme, kesin olduğu iddia edilen görüşleri çözümleme ve sorgulama alışkanlığı kazanmaktır. Sosyolojinin fizik, kimya, biyoloji gibi bilimlerden farklı olarak konusu üzerinde tekelci bir hâkimiyeti yoktur. Doğal olarak sosyolojinin incelediği olay ve olgular, sosyolojik olarak ele alınmadan önce zaten herkes tarafından yaşanmıştır ve herkes sosyolojinin konusuyla, yani günlük yaşamlarındaki deneyimleri hakkında sağduyuya dayalı bir bilgiye sahiptir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyalizm 19. yüzyılda sanayileşmenin geniş toplumsal kesimleri hızla yoksullaştırması sonucu, işçi sınıfının ideolojik bir yapılanmasıyla ortaya çıkmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Parsons’un iktidarın toplumun bütününden kaynaklandığını savunan klasik çoğulculuk yaklaşımının temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir: 1. Batılı demokrasilerde hükümet, toplum üyelerinin istekleri ve toplum çıkarları doğrultusunda hareket eder. 2. A.B.D, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerdeki siyasal sistemlerin en gelişkin sistemler olduklarını düşünürler ve bu nedenle bu sistemlerin iktidarı en etkin uygulama ve yönetme yolu olduğunu düşünmektedirler. 3. Gücün devlet aracılığıyla uygulanmasında baskıcı olmasındansa meşru olması tercih edilir; çünkü meşru iktidarda toplumun o iktidarı kabullenmesi ve işbirliği söz konusudur. Dolayısıyla doğru yanıt çoğulcu yaklaşımdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Evrimci kuram içinde yer alan düşünürler bazı açılardan farklılaşsalar da hepsi evrimin bütün toplumlarda görülen, evrensel, kaçınılmaz, sürekli ve doğal, kendiliğinden, ani değil, aşama aşama ilerleyen ve ilerleyici olan, her aşaması bir önceki aşamadan daha iyi olan, geriye dönüşü olmayan bir süreç olduğu ve doğal ve toplumsal evrim arasında benzerlikler olduğu konusunda hemfikirdirler. Dolayısıyla  doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim Toplumsal İşbölümü adlı eserinde de toplumsal işbölümü ve uzmanlaşmaya bağlı olarak ortaya çıkan mekanik dayanışma ile organik dayanışma tiplerinden söz eder. Buna göre; Mekanik dayanışma benzeşmeye dayalı basit bir işbölümünün olduğu geleneksel toplumlarda söz konusudur. Bu düzen ve dayanışma tipinde kolektif bilinç ve kolektif kimlik bireysel bilinç ve kimliklerden daha güçlü ve baskındır. Organik dayanışma ise farklılaşmaya dayalı karmaşık bir işbölümü ve uzmanlaşmanın olduğu modern toplumlarda söz konusudur. Durkheim’a göre mekanik dayanışma daha çok sanayi öncesi toplumlarda, organik dayanışma ise daha çok günümüz sanayi toplumlarında görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Her davranış toplumsal davranış değildir, bir davranışın toplumsal davranış olarak kabul edilebilmesi için, diğer insanların geçmişte meydana gelmiş, şu anda meydana gelen ya da gelecekte meydana gelmesi muhtemel davranışlarına yönelik olması gerekir. "Kavga eden iki kişiyi ayırmak" diğer insanların davranışlarına yönelik olarak yapılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yozlaşma, olumsuz bir anlam ima eden, çözülme, yönsüzleşme, ruhsuzlaşma gibi süreçleri ifade eden teolojik bir kavramdır. Doğru yanıt E'dir.