Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Kültürün değişmez ve çok güçlü, içinde yer alan bireylerin de onun bir nevi esiri olduğu düşüncesi, kültürel determinizmdir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Weber’in dünya dinleri diye adlandırdığı beş din Kofüçyenizm, Hinduizm, Budizm, Hıristiyanlık ve İslam’dır. Weber Yahudiliği ayrı bir şekilde ve Hıristiyanlık ile İslam’a etkileri bağlamında ele almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Din olgusuna çağdaş yaklaşımlardan biri de Pace tarafından temsil edilen “iletişim olarak din” yaklaşımıdır. Luhmann’ın sistem teorisinden yola çıkan Pace’ye  göre, peygamberler genellikle sözlü iletişim dilini kullanmışlardır ve bir peygamber öncelikle bir “evet, ama” kişisidir. Yani önce kendinden önceki inanç sistemini kısmen de olsa olumlar, sonra “ama” der belki yeni bir bilgi belki de yeni bir açıklama geliştirir ve önceki inanç sistemini yeniden yorumlar. Böylelikle önceki dinle, önceki semboller sistemi tabakasıyla da ilişki kurar. Sistem teorisinden yola çıkan ve hiçbir şeyin yok olmadığı ilkesini kabul eden Pace’ye göre, peygamberler mesajlarını sunarken aslında sosyal çevrenin gerektirdiği yeni şartlara yanıt ve çözüm getiriyordur.

Yanıt Açıklaması: İntikam, küçük düşürme ve hiddet duygusal suçlar kategorisine ilişkin iken tecavüz ve pornografi cinsel suçlar kategorisindedir. Dışarda kalan hırsızlık ise mülke ilişkin suçlar kategorisinde yer alır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: İşlevselcilik toplumsal yaşamın incelenmesinde pozitivist sosyal bilim anlayışına dayalı bir yöntem benimsemiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Aile kurumundaki çağdaş değişimlerin Türkiye’de de yaşandığı, kentleşme ve eğitim düzeyinin artmasına paralel olarak ilk evlenme yaşının yükseldiği, doğurganlığın ve hane büyüklüğünün azaldığı, en yaygın görülen ailenin çekirdek aile olduğu, tek ebeveynli ailelerin çoğunda ebeveynin kadın olduğu görülmektedir. Batı toplumlarında olduğu gibi Türkiye’de de boşanma artış göstermektedir.

Yanıt Açıklaması: Kehrer, din ve aile arasındaki ilişkiler için dört ana başlıkta inceleme konusu önermiştir: Aynı toplum içinde evlenme (endogamie)nin dinle ilgisi, Başka bir gruptan eş seçme (exogamie) nin dinle ilgisi, Evliliğin devamında çocuk sayısı konusunun dinle ilişkilendirilmesi ve Ailenin benimsediği “eğitimle ilgili değerler” ve bunların dinle ilgisi. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Miras ve ünvanın kadınlar üzerinden geçtiği, annelerden kızlara aktarıldığı sistemler matrilineal sistemlerdir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Spencer'a göre toplumsal değişme, Darwin’ci anlamda güçlü olanların ayakta kaldığı ve zayıf olanların yok olduğu tezine, yani doğal seleksiyon yasalarına göre işlemektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim, dini “kutsal şeylere, yani belirgin olarak ayırt edilen ve yasaklanmış şeylere ilişkin birleşik bir inançlar ve uygulamalar toplamı; onlara içtenlikle inananların tümünden oluşan ahlaki bir topluluğu bir arada tutan inançlar ve uygulamalar” olarak tanımlar.

Yanıt Açıklaması: C seçeneğinde yer alan "kişisel nedenler" ifadesinin toplumsal değişme ile ilgisi yoktur. Bu kapsamda doğru seçenek C'dir.

Yanıt Açıklaması: Louis Althusser yapısalcı Marksizm teorisinin kurucusu olarak kabul edilir. Althusser analizinde bir toplumda belirli ilişkilerden oluşan üç temel toplumsal yapıdan söz eder. Bunlar ekonomik, siyasal ve ideolojik toplumsal yapılardır. Geleneksel Marksizmden farklı olarak Althusser bir toplumda olup bitenlerin belirlenmesinde bu üç toplumsal yapının her birinin görece bir bağımsızlığa ve özerkliğe sahip olduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Beck de Giddens gibi yeni bir modernlik dönemi ya da biçimi içinde olduğumuzu ama hâlâ modern dünyada var olduğumuzu düşünür ve modernliğin bu aşamasını düşünümsel modernlik olarak adlandırır. Bu kavram bireylerin yönlendirilmediği, toplumsal ilişkilerin ve toplumsal ağların bireyler tarafından yapılan tercihlerle belirlendiği, bu nedenle sürekli olarak yeniden kurulmak ve yenilenmek zorunda olduğu bir dönemi ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Gurvitch’in yaptığı sını ama doğrultusunda hukuk sosyolojisi üç ana bölümde ele alınabilir. Bu bölümler ve inceleme alanları şöyledir: 1. Sistematik Hukuk Sosyolojisi (Mikro): Hukukun gerçek toplumsal kaynakları, hukuk türlerinin gelişimi, 2. Hukuki Tipoloji (Makro): Hukukun kendini yaratan topluluk tiplerine göre incelenmesi, hukuk kadroları ve hukuk sistemleri 3. Jenetik Hukuk Sosyolojisi: Hukukun zaman içinde değişim ve gelişimi.

Yanıt Açıklaması: Modern toplumun doğuşuyla birlikte sosyologlar aile kurumunda yaşanan değişimlerle ilgilenmeye başlamışlardır. Aile kurumundaki değişimleri sistematik olarak inceleyen ilk sosyolog Le Play olmuştur. Le Play aynı zamanda toplumun kentleşme ve endüstrileşme nedeniyle değişmekte olduğunu da ilk ileri süren sosyologlardan biridir ve bu değişimin ailede kurumunun incelenmesiyle anlaşılabileceğini savunmuştur. Bu nedenle aile sosyolojisinin köklerinin Le Play’e dayandığı söylenebilir.

Yanıt Açıklaması: Felsefeyle sosyoloji arasında, en basit şekliyle üç açıdan bir ilişki vardır. İlk olarak, bir bilim olarak sosyoloji de bilim felsefesinden yararlanır. İkincisi, sosyoloji sosyal olguları ele alırken değerlerle de ilgilenmektedir ve değerlerin ahlak felsefesinde ve toplumsal felsefede nasıl tartışıldığını bilmesi gerekir. Son olarak sosyoloji yeni felsefi soruların ortaya çıkmasına katkıda bulunur.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de Le Play ekolünün öncüsü ve en önemli temsilcisi Prens Sabahattin’dir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojik Yaklaşımlar: Bireyin fizyolojisine değil psikolojik yapısına odaklanır. Sapma hastalığı ya da anormalliğinin bedenden çok zihinde temellendiği kabul edilir (Haralambos ve Holborn, 1995: 388). Suçu açıklarken kişilik tiplerine yoğunlaşılır. İlk kriminolojik araştırmalar genellikle hapishaneler ve akıl hastaneleri gibi kurumlarda yürütülmüştür. Bu çalışmalarda suçluların ayırt edici özellikleri olarak “eblehlik” ve “ahlâki düşkünlük” öne çıkarılmıştır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sosyoloji, ampirik bir bilimdir. Bu, sonuçların sistematik gözlemlerin sonucuna dayanması gerektiği anlamına gelir. Sosyologlar araştırma yaparken çeşitli yöntemler kullansalar da sosyolojinin ampirik bir zemine sahip olması, sosyolojik bulguları sağduyudan ayırır (Anderson, 2006:7). Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Soyun anneden çocuğa geçmesini sağlayan anne hakkı ilkesi var oldukça erkek egemenliğini sağlamanın mümkün olmadığını gören erkekler annelik hakkının ortadan kalkması gerektiği sonucuna varmış ve bu hakkı ilga etmişlerdir. Bu hakkın ortadan kaldırılmasıyla erkekler ev içinde de komutayı ellerine geçirmiş, kadınlar sadece şehvet için kullanılan kölelere ve çocuk üretimi için kullanılan araçlara indirgenmiştir. Kısacası Engels için çekirdek aile erkeklerin üstünlüğüne dayanan, amacı soyu baba tarafından süren çocuklar üretmek olan bir birimdir. Engels dışında adı geçenler feminist yaklaşımcılardır. Doğru yanıt C'dir.