Türk Siyasal Hayatı

Yanıt Açıklaması: DP. 14 Aralık 1953 ‘te haksız iktisapların millet iadesi kanununu çıkarmıştır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’daki yenilenme girişimleri, 18. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde iyiden iyiye hız kazanmıştır. Bu süreçte, savaş meydanlarında karşılaşılan başarısızlıklardan hareketle ilk reformlar askerî alandan başlatılır. 1773 ve 1793 yıllarında kurulan Mühendishane-i Berri Hümayun ve Mühendishane-i Bahri Hümayun aslında bu ihtiyacın somut yansıması durumundadır. Bu okullar aracılığıyla, bir bakıma, yeni savaş tekniklerinin öğrenilmesi ve bunların İmparatorluk ordusuna taşınması amaçlanır. Ayrıca Batı’dan bazı uzmanlar getirilerek bunların yeni teknikleri askerlere öğretmesi yoluna da gidilmiştir. Sonuçta mevcut askerî yapıyla istenen türde bir değişikliğin sağlanamayacağı anlaşılmış ve III. Selim tarafından 1792 yılında Nizam-ı Cedit adıyla yeni bir ordu kurulmuştur. Batılı talim ve eğitim tekniklerine göre yapılandırılan bu ordunun İmparatorluğun ihtiyaç duyduğu askerî yenilenmenin başlıca yürütücüsü olması tasarlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Turancılık ideolojisi İmparatorluğun parçalanmasına karsı gelişen bir refleks, Türklük bilincini açan bir anahtar olmuştur. 15 Mart 1912’de kurulan Türk Ocağı, Türkçü ve Turancı hareketin ağırlık noktasıdır. 1912 ile 1930 yılları arasında bu örgüt, Türkiye’nin en etkili siyasi/ideolojik düşünce merkezi olarak hizmet vermistir.1930’larda yeniden güçlenen Türkçü- Turancı düşüncenin en radikal sözcüsü Hüseyin Nihal Atsız idi. Atsız 1931-1932’de Atsız Mecmuayı yayınlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Necmettin Erbakan, muhafazakâr yönü ve kalkınmacı siyaset anlayışı ile MNP’den başlayarak MSP ile devam eden bir siyasi geleneğin lideridir

Yanıt Açıklaması: Osmanlı’da köylüler tarafından ekilip biçilen topraklar karşılığı alınacak vergileri toplayan, bunun karşılığında padişahın kendisi için takdir ettiği miktarda asker bulunduran kişi ‘Tımarlı Sipahi’dir. Sipahi, kendisine tahsis edilen topraklarda yaşar ve savaşlardaki görevine ek olarak normal zamanlarda kendi bölgesinde kamu düzenini ve güvenliğini koruma yükümlülüğünü üstlenir.

Yanıt Açıklaması: Din ve devlet arasındaki ilişki tek yönlü değildir. Aksine karşılıklıdır. Hem devletin din üzerinde hem de dinin devlet üzerinde iktidar tesis etme çabası içinde olmasına sıkça rastlanır. İkincisi, din ve devlet arasındaki ilişki durağan değildir. Değişime tabidir. Tarihin değişim yasalarından din-devlet ilişkileri de nasibini alır. Üçüncüsü, din ve devlet ilişkisinde çoğu zaman aynı anda birden fazla aktörün birbirinden farklı ve çatışan eğilim ve taleplerinin karmaşık yapısı belirleyicidir. Bununla ilişkili bir biçimde muhtelif toplumsal aktörler, din ve devlet ilişkisine benzer anlamlar yüklemezler. Dördüncüsü, her toplumda din ve devlet ilişkisi farklı seyirler izleyebilir. İngiltere’de, Fransa’da, Almanya’da, Amerika’da ve Türkiye’de, din ve devlet ilişkisi aynı seyri takip etmemiş olabilir. Elbette, hem örnek olsun diye sıralanan ülkelerde hem de dünyanın diğer ülkelerinde din-devlet ilişkisinin seyri bakımından bazı benzerlikler tespit etmek de mümkündür. Bununla da ilişkili ve son olarak, uluslararası bağlam bir toplumdaki din-devlet ilişkisinin seyrini etkileyebilmektedir. Neticede baslarken bir kez daha önemle yinelemek gerekirse, din-devlet ilişkisi çok boyutludur.

Yanıt Açıklaması: İslamcılık tüm müslümanları aynı çatı altında birleştirmeyi amaçlayan ideallere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: D seçeneği dışındakilerin hepsi İnönü döneminde yapılmıştır

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Türkiye’deki düşünce dünyasında Batı ile nasıl bir ilişki kurulacağı “Kültür ve Medeniyet” tartışmasında gizlidir. Bu tartışma Ziya Gökalp’in modernleşme ideolojisinde önemli yer tutar. Gökalp’in kültür/hars ve medeniyet ayırımına göre hars, ulusal kültürdür.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyet döneminde liberal iktisadi düşüncenin savunucusu ve taraftarı Mehmet Cavit Bey’e göre, en güçlü ulus mutlaka her şeyi üreten ulus olmayıp, iş bölümü doğrultusunda herhangi bir malı ötekilerden daha ucuza piyasaya sürendir. Uluslararası işbölümünde Osmanlı Devleti’nin payına tarım sektörü düşmektedir. Bu nedenle Osmanlı Devleti tüm sermayesini tarıma kanalize etmelidir.

Yanıt Açıklaması: Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP), 1984- 1992 tarihleri arasında Aykut Edibali’nin liderliğinde faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Bu parti, 1968’e kadar götürebileceğimiz bir geçmişe sahiptir. Türklük ve İslamiyet’in kendilerine özgü bir sentezine dayalı düşünsel arka planları ile Milli Mücadeleciler daha çok 1970’li yıllarda etkinlik gösterebilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: 1283 gram büyüklüğündeki ağırlık ölçüsü Okka’dır.

Yanıt Açıklaması: Senedi İttifak. Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu dönem içinde ikisi Nihat Erim, biri Ferit Melen ve sonuncusu Naim Talu’nun başbakanlığı altında dört ara rejim hükümeti kurulmuştur

Yanıt Açıklaması: İşçi hakları bağlamında Sendika  sol ideoloji ile özdeşleşen bir faaliyet alanıdır.

Yanıt Açıklaması: 1908 seçimlerinde oy vermek için erkek olmak, 25 yaşına gelmiş olmak ve az çok vergi ödemek gerekiyordu.

Yanıt Açıklaması: Sark İstiklal Mahkemesi, ayaklanmayı dolaylı olarak kışkırttığı gerekçesiyle, TpCF’nin kâtibi-i mesulü emekli Yarbay Fethi Bey hakkında da dava açtı. Dava sonucunda Fethi Bey 5 yıl hapse mahkûm edilirken, mahkeme, bu davaya dayanarak, 25 Mayıs’ta, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın mahkemenin görev bölgesi içindeki bütün şubelerini kapatma kararı aldı. Parti programında yer alan, partinin dinsel düşünce ve inançlara saygılı olduğu ilkesi bu kararın başlıca gerekçesini oluşturdu. Ankara İstiklal Mahkemesi’nin de baktığı bazı davalarda bu parti ile ayaklanma arasında ilişki kurulması, hükümetin, 3 Haziran’da, Takrir-i Sükûn Kanunu’na dayanarak, TpCF’nı tamamen kapamasına olanak verdi.

Yanıt Açıklaması: Cevap: 1908 seçimleri Türkiye tarihinin ilk çok partili seçimleri oldu. Seçimlere İTC ve Prens Sabahattin’in fikirlerine dayanan Ahrar Fırkası katıldı. Mebus listelerinde Rum, Ermeni, Arnavut, Slav, Arap, Kürt, Musevi gibi başlıca etnik ve dinî unsurların mebus adayları da yer aldılar. Seçimleri ezici çoğunlukla İTC kazandı. Ahrar Fırkası ise meclise yalnızca bir mebus gönderebildi.

Yanıt Açıklaması: Bütün bu gelişmeler yani II. Meşrutiyet liberalizmi bir süre sonra muhalefetle karşılaşır. Bu muhalefet odaklarından biri Mizancı Murat Bey’dir. Ona göre liberal bir dış ticaret politikası ancak gelişmiş ekonomiler için söz konusudur. Geri kalmış ülkelerin ancak himayecilikle bir yerlere gelebileceklerini öne sürer. Ahmet Mithat Efendi ise Ekonomi Politik ve Hallü’l Ukad adlı kitaplarında Adam Smith’in serbest iktisat fikrini eleştirir. Ona göre Adam Smith’in teorisi sadece İngiltere’nin gerçekleriyle bağdaşabilir. Hemen bütün ham maddesini dışarıdan temin eden ve geniş bir deniz ticaret filosuna sahip olan bu ülke için serbest ticaretten başka başvurulacak bir yol yoktur.