Sosyal Psikoloji 2

Yanıt Açıklaması: Kollektif davranışta; çoğunluğun hiçbir faaliyet göstermemesinin, örtük normun kabul edilmesi olarak yorumlanması; (norm) uymama eğilimleri üzerindeki baskının gitgide artması söz konusudur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kitle davranışının gruplar arası bir davranış olduğuna vurgu yapan, kitlesel sürecin kimliksizleşme değil aksine bir kimlikten başka bir kimliğe geçiş olduğunu ileri süren Sosyal Kimlik Kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: I. Güç mesafesinin yüksek olması gücün dengesiz dağıtıldığını, güç mesafesinin düşük olması gücün daha eşitlikçi dağıtıldığını betimler. II. Batı ülkelerinde güç mesafesi düşük , Asya ülkelerinde güç mesafesi yüksek tir. III.  Düşük güç mesafesi olan toplumlarda toplumların eşitsizlik düzeyi düşüktür. IV. Yüksek güç mesafesi olan toplumlarda doğruyu ve yanlışı güçlü olan belirler. Görüldüğü üzere I ve II numaralı maddelerde verilen bilgiler yanlıştır. Doğru cevap III ve IV numaralı maddeleri içeren C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kısırlık cinsiyetin bir göstergesi olmaktan ziyade bir sağlık sorunudur bu yüzden toplumsal cinsiyet alt sınıfı olamaz.

Yanıt Açıklaması: Beliren Norm Kuramı : Kitle davranışının normsuz ve başıboş olan bir davranış biçimi olmadığını, kitlesel süreçte oluşturulan normlarla yönlendirildiğini öne süren bir yaklaşımdır.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı C şıkkıdır. Yukarıdaki örnek öz yeterlik modelini açıklayan bir örnektir.

Yanıt Açıklaması: Biyopsikososyal Model Bu model temelde sağlık ve hastalığın biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıktığını kabul eder. Örneğin genetik yatkınlık gibi biyolojik faktörler, sigara ve stres gibi davranışsal faktörler ve sosyal destek ve akran ilişkileri gibi sosyal koşulların hepsi bir hastalığın (örneğin kanser) ortaya çıkmasına katkı yapabilir. Zihin-beden görüşü açısından, bu modelde bütüncül (holistik) yaklaşım benimsenir. Yani hem zihin hem beden sağlık ve hastalık hâllerinin bir parçasıdır. Ve bu model Dünya Sağlık Örgütünün sağlık tanımıyla uyumludur.

Yanıt Açıklaması: Şeyleştirme: Toplumsal olgulara dair kavramlaştırmaların birer soyutlama olduğunu ihmal ederek, bu olguları canlı ve gerçek bir “şey” olarak görmektir.

Yanıt Açıklaması: Hayalî İlişkisellik Sosyal biliş yaklaşımına göre, önyargıya giden yolun ilk adımı olarak sosyal kategorizasyon, insanları gruplara bölme, gruplar arasında farklılık yaratma ve dışgrup üyelerini aynılaştırma sürecidir. Bu sürecin bir başka sonucu, hayalî ilişkisellik adı verilen olgudur. “Hayalî ilişkisellik, gözlemcilerin, gerçekte aralarında ilişki bulunmayan iki olay arasında bir ilişki algılaması veya iki olay arasındaki ilişki düzeyini abartması” olarak tanımlanmıştır (Hortaçsu,1998: 241). Gruplar arası ilişkiler söz konusu olduğunda, bir grup ile onun az görülen bir özelliğe sahip üyesi arasındaki bir ilişki, hayalî ilişkidir.

Yanıt Açıklaması: Psikolojide değerlerin çalışılması konusunda en çok bilinen ve en çok kullanılan yaklaşım Rokeach’ın yaklaşımıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir kişi ile ilgili bilgimiz azaldıkça o kişi ile ilgili algımız kalıp yargılar temelinde gelişmektedir. Tam tersine bir kişi ile ilgili bilgimiz arttıkça da kalıp yargılara değil bilgimize güveniriz. Başka bir değişle bilgimiz ne kadar yüksekse kalıp yargıya başvurma ihtimalimiz düşecek ve kalıp yargıya duyacağımız güvensizlik de artacaktır. Grup üyeliğinin belirginliği, bireyin ait olduğu cinsiyetin açık şekilde tanınır olması anlamına gelmektedir. Cinsiyetin tanınırlığı açısından bireyin görülmesi önemlidir. Ayrıca kadın ve erkeklerin bir grup içindeki sayısı da belirginliği etkiler. Bir grup içindeki bir cinsiyetin sayısı ne kadar düşükse o kadar belirgin duruma gelir. Grup içinde tek olmak odak noktası durumuna gelinmesine ve kalıp yargılar ile algılanmaya neden olmaktadır. Güçsüz insanlar güçlü olanlarla ilgili kalıp yargılar oluşturma eğilimindedir. Örneğin çalışanlar patronlarının hangi durumlarda nasıl davranacağıyla ilgili tahminde bulunma ihtiyacı duyarlar. Bunun sonucu olarak da güçsüzler güçlü olanla ilgili kalıp yargısal izlenimler edinirler. Aynı zamanda kalıp yargılar gruplar arası farkları abartırken grup içi farkları da en aza indirebilmektedir. Örneğin kadın ve erkekler arasındaki farklar büyütülürken kadın ve erkeklerin kendi içlerindeki farkları aza indirgeyebilmektedirler. Kalıp yargılar, insanların o cinse karşı davranışlarını etkileyebilmektedir. Örneğin kadınların zayıf ve kırılgan olduğu kalıp yargısı doğrultusunda iş bölümü yaparken kadınlara bu özellikleri doğrultusunda görevler verilebilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Sağlık ve hastalığın biyotıbbi modeline olan inancın yitirilmesi ve davranışsal ve sosyal faktörlerin hastalıkların (özellikle kronik olanlarının) ortaya çıkmasındaki rolünün anlaşılması sağlık ve hastalık konularıyla ilgilenen pek çok disiplinin ortaya çıkmasına yol açtı. Sağlık psikolojisi 1970’lerde ortaya çıkan disiplinlerden biriydi ve açıkça sağlık ve hastalığa ilişkin biyopsikososyal modeli kullanmaktadır.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Biyopsikososyal Model: Bu model temelde sağlık ve hastalığın biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıktığını kabul eder. Örneğin genetik yatkınlık gibi biyolojik faktörler, sigara ve stres gibi davranışsal faktörler ve sosyal destek ve akran ilişkileri gibi sosyal koşulların hepsi bir hastalığın (örneğin kanser) ortaya çıkmasına katkı yapabilir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Normlar, grup içinde dört amaca hizmet eder: Grubun devamlılığını ve hayatta kalmasını kolaylaştırır. Davranışları basitleştirir. Grup üyelerinin kendilerini utandıracak durumlardan kaçınmalarına yardımcı olur. Normlar, grubun temel değerlerini ifade etmelerine ve başka gruplardan ayrılan yönlerini bilmelerine yardımcı olur. Normlar, grup üyelerinin duygularından çok davranışlarını düzenler; üyeler herhangi bir konuda bir düşünceye inanabilir ancak bu düşünce grup tarafından onaylanmasa bile davranışlarını grup normu doğrultusunda gösterebilir. Bu nedenle üyelerin üyeliği sürer. Tersi bir durumda düşünceleri farklı iken grup normu bu düşüncelere uymuyorsa üye, davranışlarını grup normu doğrultusunda değiştirmez ise üyeliği tehlikeye düşebilir. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: 1954 yılında Dean Festinger tarafından geliştirilen bu kurama göre insanlar yeteneklerinin farkında olduklarında tam olarak motive olabilmektedirler. Bunu anlamak için de bireyler kendilerini başkalarıyla kıyaslar. Bu kurama göre insanlar kendi düşünce ve yeteneklerini geliştirme sürecine sahiptir. Ayrıca fiziksel standartlar yoksa insanlar kendilerini başkalarıyla kıyaslayarak geliştirir. Son olarak genel olarak insanlar kendi benzerleriyle kıyaslanmayı tercih ederler. İnsanlar sadece yetenek ve düşüncelerini değil aynı zamanda duygu, kişilik, kazanım, statü ve prestijlerini de diğerleriyle kıyaslar. Sosyal kıyaslamanın amacı, farklı yetenek ve motivasyonu artırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Kitle Davranışı terimi, “genellikle çok sayıda insanın aynı yer ve zamanda bir uyum içinde, yoğun duygusal, ve sosyal normları ihlal eden davranışlar" için kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Dışlanma korkusu

Yanıt Açıklaması: Gerçekçi çatışma kuramının gruplar arası çatışma ve düşmanlığı açıklamada yararlı olmasına karşın, gruplar arasında düşmanlık, saldırganlık, kendi grubunu kayırma, karşıt grubu kötüleme gibi olguların, gruplar arasında herhangi bir gerçekçi çatışma olmadan da ortaya çıktığı, hatta bunun için sadece iki grubun varlığının bile yeterli olduğu ileri sürülmektedir (Hogg ve Vaughan, 1995).

Yanıt Açıklaması: Mizojeni: Kadın düşmanlığı

Yanıt Açıklaması: Bir grup sosyal psikolog,   “Bir araya gelen bireylerin ait oldukları grubu kayırmaları ve diğer grupla rekabet etmeleri için psikolojik düzeyde gerekli ve yeterli koşullar nelerdir? sorusunu sorusunu sormuşlardır. Sosyal psikolojide asgari grup paradigması adı verilen deneysel çalışmala r, bu soruya yanıt verebilmek için gerçekleştirilmiştir.