Sosyal Psikoloji 1

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek E şıkkında verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal değiş-tokuş kuramı, insanların maliyetleri ve faydaları ölçtüğünü ve faydaları en üst seviyeye çıkaracak ve maliyetleri en aza indirecek şekilde davrandıklarını belirtir. Kurama göre, en tatmin edici ilişkiler, en düşük maliyetle en büyük ödülü edinen ilişkilerdir. İlişkiler insanlar arasındaki ödül ve bedel değişimine dayanır; amaç; en büyük ödülleri en düşük maliyetle içeren tatmin edici ve uzun süreli ilişkiler kurmaktır. Doğru yanıt B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğal gözlem yoluyla pek çok sosyal davranış hakkında veri toplanabilir. Öğretmenimizin dersi nasıl anlattığı; kız ve erkek üniversite öğrencilerinin kendi cinsiyetlerinden ve karşı cinsiyetten kişilerle konuşurken aralarında ne kadar fiziksel mesafe bırakmayı tercih ettiği; dolmuş şoförleri ya da özel araç sahiplerinin trafik polisi yokken trafik kurallarına ne kadar uyduğu; bir protesto kitlesi ve polis arasındaki gerilimin nasıl başladığı, geliştiği ve sonlandığı; futbol taraftarlarının stadyumda ne tür davranışlar gösterdiği, bunlardan sadece birkaçıdır.

Yanıt Açıklaması: Şema edinimi ve gelişimi bir süreç meselesidir. Bu süreç şöyle özetlenebilir: Bir kişi ya da olayla ilgili deneyimin artması ona ilişkin şemanın gittikçe daha çok karmaşıklamasına ve zenginleşmesine yol açar. Şemanın kullanımı arttıkça bileşenleri arasındaki bağlantılar da güçlenir. Herhangi bir parçanın tetiklenmesi tüm yapının harekete geçirilmesine neden olur. Daha çok örnekle karşılaştıkça, şemalar sadece daha karmaşıklaşmakla kalmaz, daha soyut hâle de gelirler. Şemalar geliştikçe, yani daha zengin ve karmaşık hâle geldikçe daha fazla boyut ve detay içerirler. Bu yüzden istisnalar ve çelişkiler de içeriğe eklemlenebilir. Bu ise şemaların daha esnek olması anlamına gelir.

Yanıt Açıklaması: Çevresel Koşullar .... Yabancıya yardım etme davranışı ile kent büyüklüğü arasındaki ilişki birçok araştırmada benzer sonuçlar vermiştir. Yani kent büyüdükçe yardım etme davranışı azalmaktadır.

Yanıt Açıklaması: A tipi kişilik örüntüsüne sahip kişiler pasif değil, tam tersi çok aktif bireylerdir.

Yanıt Açıklaması: Kaygılı bağlanma, anne-baba ya da bakıcı bebeğin gereksinimlerine tutarlı tepki vermediğinde oluşur.

Yanıt Açıklaması: Yenidoğanın annesiyle, bakıcısıyla kurduğu ilişki, ileriki yıllarda gelişimsel süreç içerisinde akran ve arkadaş ilişkileriyle, kurumsal ilişkilerle ve yetişkin duygusal ilişkilerle genişler ve insan geniş bir ilişki ağına dâhil olmuş olur.

Yanıt Açıklaması: Model Alarak Öğrenme: Değer verilen kişilerin davranışlarını gözlemleyerek öğrenmedir.

Yanıt Açıklaması: Güvenli bağlanma, anne-baba ya da bakıcı bebeğin gereksinimlerine duyarlı olduğunda, gereksinimlerini giderdiğinde ve bebekle etkileşimini olumlu şekilde kurduğunda oluşur. Bu bebekler bağımlı oldukları insana güven duyarlar, endişelenmezler, terk edilme korkusu yaşamazlar ve kendilerini değerli görürler. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı B şıkkıdır. Leon Festinger’in bilişsel çelişki kuramı, tutum değişimi konusunda en çok bilinen ve üzerinde konuşulan kuramlardandır.

Yanıt Açıklaması: 1990’lara kadar sosyal psikolojide tutumları üç bileşenli bir zihinsel yapı olarak tarif etme eğilimi çok yaygındı. Bugün tutumun ABC modeli (biliş, duygu ve davranışın İngilizcedeki baş harfleri dolayısıyla verilen bir addır.

Yanıt Açıklaması: Konformiteyi etkileyen faktörler durumsal ve kişisel faktörler olarak ikiye ayrılabilir. Durumsal faktörler grubun büyüklüğü ve grupta söz birliğinin etkisidir. Ayrıca kültürler arası farklılıklar ve toplumsal cinsiyet farklılıkları da buna dâhil edilebilir. Kişisel faktörler içinde benlik-farkındalığı, benliksunumu ve kişisel kontrol ihtiyacı sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Buna göre, bir kişinin yardım etmesini sağlamanın bir yolunun, o kişiye yardım etmek olduğu, yani bir iyiliğe iyilik ile karşılık verme isteğinin oldukça güçlü ve evrensel bir eğilim olduğu söylenebilir (Freedman ve ark. 1993, Gormley 1996).

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Hayvanlar arasında var olan özgeci davranışlar bilim insanlarının da dikkatini çekmiştir. Sözgelimi tavşanlar yırtıcı hayvan tehlikesi algıladıklarında, arka ayaklarını kullanarak çıkardıkları seslerle diğerlerini uyarmaya çalışmaktadırlar. Yine yunus balıklarının; bir arkadaşları yaralandığında, su altında havasızlıktan ölmemesi için onu su yüzeyine çıkardıkları gözlenmiştir. Bu ve benzeri birçok örnek, özgecilikle kalıtım arasında ilişki olabileceğini düşündürmüştür. Hayvanlar ve insanda görülen bu yardım etme, gerektiğinde -başkalarının hayatta kalması içinkendini tehlikeye atma davranışı; evrimsel psikolojiyle ilgilenenler tarafından, bir kuşaktan diğerine aktarılan genetik bir özellik olduğunu ileri sürmüşlerdir. Özgeci davranış sahibi canlılar genlerini paylaştığı soyuna yardımcı olmakta, kendi genlerinin kalıtımla aktarılmasını sağlamaktadır. Bu bakışa göre özgecilik DNA’nın kalıtımla aktarılması şeklindeki bencil biyolojik amaca hizmet etmektedir. Evrimsel yaklaşımdan yola çıkarak şu kestirimlerde bulunulabilir. • Hayvanlar genetik olarak öncelikle kendilerine en yakın olanlara yardım etmelidirler. Sözgelimi kendi aile üyelerine yardımcı olma eğilimi, akrabalar ya da yabancılardan daha yüksek olmalıdır. • Ebeveynler sağlıklı yavrularına, yaşama şansı düşük olanlardan daha özgeci davranmalıdırlar. • Anneler yavrularına, genellikle babalardan daha çok yardımcı olmalıdırlar. Çünkü dişilerle kıyaslandığında, erkekler daha çok yavrunun babası olabilme gizilgücüne sahiptirler. Erkeğin pek çok dişiyi dölleyebilme gücüne karşılık; dişilerin yaşamları boyunca genlerini aktaracağı yavru sayısı doğurduklarıyla sınırlıdır. O nedenle dişi doğurduğu yavrusunun hayatta kalması için onlara yardım etmek durumundadır. Özgeci davranışın insandan insana geçen genetik bir özellik olduğu görüşü tartışmalı bir görüştür. İnsanoğlunun neslini sürdürebilmesi güdüsünün her durumda başat bir güdü olmama olasılığı söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Satış, pazarlama, reklamcılık, siyasal iletişim, kişilerarası ilişkiler gibi alanlar için tutum değişimi ve ikna konusu önemlidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilgi-İşleme Modeli: İnsanları bilginin alıcısı ve işleyicisi olarak temsil eden bir modeldir. Bu modelde sosyal deneyim ve eylem, yeni bilginin algılanma ve var olan bilgiye asimile edilme biçiminin bir sonucu olarak görülür. Naif Bilimci: Dünya hakkında hipotezler kurarak ve onları test ederek içinde bulunduğu sosyal çevreye aktif biçimde anlam vermeye çalışan kişiye ilişkin bir metafordur. Bilişsel Cimri: Bilişsel kaynakları her zaman kesin olamayan ama etkili olan bilişsel kısa yollar kullanarak muhafaza eden kişiye ilişkin metafordur. Algısal-Bilişselcilik: Sosyal deneyim ve sosyal eylemin temeli olarak sosyal bilginin algılanma, kodlama, depolama ve geri getirme (hatırlama) biçimlerine vurgu yapan sosyal biliş çerçevesidir. Güdülenmiş Taktisyen: Kişisel hedeflere ve durumun gerekliliklerine göre esnek ve stratejik bir biçimde uygulanabilecek çeşitli bilgi-işleme stratejilerine sahip olan kişiye ilişkin metafordur.

Yanıt Açıklaması: Saldırgan davranışı öğrenmenin en temel yolu, bireyin bu tür davranışlarının direkt olarak pekiştirilmesidir. Pekiştirme, bireyin saldırgan davranışının ödüllendirilerek, tekrar yapma olasılığını arttırma anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Hovland ve arkadaşlarına göre 4 unsur etkili iletişimin belirleyicilerindendir. Bunlar: Kaynak (İletiyi kim gönderiyor?) İleti (Ne söyleniyor?) Ortam (Nasıl söyleniyor?) Hedeftir (Kime söyleniyor?) Etkili iletişim için bu dört ögenin bazı özelliklere, koşullara sahip olması ve bazı davranışlarda bulunması gereklidir. Doğru cevap E seçeneğidir.