Sosyal Psikoloji 1

Yanıt Açıklaması: İpucu mesajı öğrenme tezi kapsamında yer almamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek B şıkkında verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Örneğin, sevmediği bir memu­run terfi kararnamesini geciktiren bir yönetici ya da sınıf içindeki tartışmalarda herhangi bir öğren­ciyi sürekli önemsememe tavrı gösteren bir öğ­retmen saldırgan davranış göstermektedir. Bunlar pasif saldırganlık örnekleridir. Bu nedenle cevap “D” seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bir olayın yardım gerektirip gerektirmediğine karar verirken beş göstergenin varlığına bakılmaktadır. Bu göstergeler şunlardır: • Olayın aniden ve beklenmedik olması, • Kurbana zarar verecek açık bir tehdit durumunun olması, • Müdahale edilmediği takdirde kurbanın göreceği zararın daha da artacak olması, • Kurbanın çaresizliği ve yardıma ihtiyacının belirgin olması, • Sonuç verecek bir müdahalenin mümkün olması. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İnsan yavrusu doğumundan itibaren bir toplumsallaşma süreci içerisindedir.

Yanıt Açıklaması: Özgeci davranışı açıklayan kuramlar: 1. evrimsel yaklaşım 2. kültürel yaklaşım 3. öğrenme yaklaşımı 4. yükleme kuramıdır.

Yanıt Açıklaması: Özgeci davranışta bulunmak için; öncelikle yardım etmeyi gerektiren bir sorunun algılanması gerekir. Bu algılamanın sonunda, yardımın gerekli olup olmadığı kararı verilir. Bazı durumlarda yardımın gerekliliği açıktır. Sözgelimi oturduğu yerde elini kalbinin üzerine bastıran, yüzü kreç gibi beyazlaşan birsinin yardıma ihtiyacı var mı yok mu diye düşünülmeyecektir. Ama gecenin geç saatinde komşudan gelen bir çığlık duyulduğunda; yardım gerektirecek bir durumun olup olmadığına karar vermek kolay olmayacaktır. İnsanların yardıma gitmemeleri ya da geç kalmalarının önemli bir nedeni, karar vermede yaşanan zorluktur. Taylor, Peplau ve Sears’ın (2007), Shotland ve Huston’dan aktardığına göre(1979), bir olayın yardım gerektirip gerektirmediğine karar verirken beş göstergenin varlığına bakılmaktadır. • Olayın aniden ve beklenmedik olması. • Kurbana zarar verecek açık bir tehdit durumunun olması. • Müdahale edilmediği takdirde kurbanın göreceği zararın daha da artacak olması. • Kurbanın çaresizliği ve yardıma ihtiyacının belirgin olması. • Sonuç verecek bir müdahalenin mümkün olması. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Öğrenme Yaklaşımı ....İşte yardım etme davranışı da bu şekilde ödüllendirmelerle pekiştirilerek edinilir.

Yanıt Açıklaması: Özgeci davranışta bulunmanın dört basamağı bulunmaktadır. Bunlar şunlardır: Birinci basamak: Özgeci davranışta bulunmak için; öncelikle yardım etmeyi gerektiren bir sorunun algılanması gerekir. İkinci basamak: Yardım gerekir kararından sonraki adım, “kişisel sorumluluk almadır”. Üçüncü basamak: Yapılacak yardımın getiri ve götürüsünün ne olacağını düşünmektir. Dördüncü basamak: Yardım etme kararı sürecinin son basamağı, “yardımın biçimine karar verme ve harekete geçmedir”. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Alıkoyma çatışması: Bu çatışma türünde ileti düzgün olarak alımlanır ancak üçüncü kişiye kısmi olarak iletilir, tam olarak iletilmez ya da ileti taşınma sürecinde değişikliğe uğratılır.

Yanıt Açıklaması: Teoriye dayalı ya da şematik bilgi işlemenin doğasına ilişkin bir özellik, bunun sıklıkla yanlı yargılara yol açıyor olmasıdır. Varolan bilişsel yapılar (şemalar ya da kategoriler) gelen sosyal bilgideki eksik veriyi tamamlayabilir. Kategorilerin/şemaların bu bağlamdaki bir başka özelliği bilgiyi işlerken kısayollara (kestirme yol) başvurmasıdır.  Yeni durumları ve yeni karşılaşmaları anlamlandırmada sosyal dünya hakkındaki önceki beklentilerimize, önyargılarımıza ve bilgimize dayanmaktayız. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yardım etme kararının verilmesi süreci, aşağıda kısaca açıklanan dört basamakta tamamlanır: Birinci basamak: Özgeci davranışta bulunmak için; öncelikle yardım etmeyi gerektiren bir sorunun algılanması gerekir. İkinci basamak: Yardım gerekir kararından sonraki adım, “kişisel sorumluluk almadır”. Üçüncü basamak: Yapılacak yardımın getiri ve götürüsünün ne olacağını düşünmektir. “Atılan taş ürkütülen kurbağaya değer mi?” Dördüncü basamak: Yardım etme kararı sürecinin son basamağı, “yardımın biçimine karar verme ve harekete geçmedir”.

Yanıt Açıklaması: Karşılıklılık: Bu kural, yardım aldığımız insanlara bizim de yardım etmemizi söyler. Aslında gerçek yaşamda böyle de olmaktadır. İnsanların “borçlu kalmamak” için yardım gördüğü insanlara yardım etmek için fırsat kolladıkları araştırmalarla da kanıtlanmıştır. Bu olgu aşağıda açıklandığı gibi toplumsal adalet duygusuyla da ilgilidir. Toplumsal adalet: Özgeci ve olumlu sosyal davranışı etkileyen bir diğer etken adalet ve toplumsal eşitlik duygusudur. Bu ilkeye göre, bir işe yaptıkları katkı eşit olan insanların aldıkları ödüler de eşit olmalıdır. Eşitlik duygusu, bir başkasına iyilik yapma sonucunda da görülebilir. Bir iş yapılırken birisinin bize yardım etmesi durumunda, daha sonra onun yardım gereksinimi olduğunda, bizim ona yardım etme eğilimimiz yüksek olacaktır. Bu durum şu şekilde açıklanabilir; birisi size iyilik yaptığında, aranızdaki eşitlik dengesi bozulmuş olur. Eşitliğin yeniden sağlanması için, yardım edenin bir gereksinimi olduğunda, siz de ona yardım etme gereği hissedebilirsiniz. Yapılacak yardım zor olsa bile kolay kolay o kişiye ‘“hayır” denilemeyecektir. Buna göre, bir kişinin yardım etmesini sağlamanın bir yolunun, o kişiye yardım etmek olduğu, yani bir iyiliğe iyilik ile karşılık verme isteğinin oldukça güçlü ve evrensel bir eğilim olduğu söylenebilir (Freedman ve ark. 1993, Gormley 1996).

Yanıt Açıklaması: Olumlu duygu durumu ile yardım etme arasındaki ilişkinin varlığı araştırmalarla kesin olarak kanıtlanmıştır. Ancak bunun temelinde yatanın ne olduğuna ilişkin çalışmalar devam etmektedir (Taylor, Peplau ve Sears, 2007). Bu konuda ileri sürülen iddialar vardır.

Yanıt Açıklaması: Yükleme: İnsanların davranışların ya da olayların nedenleri hakkında çıkarsamalar yapma sürecidir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Heider’in denge kuramının üzerine Rosenberg ve Abelson bilişsel dengeleme kuramını inşa etmiştir. Rosenberg ve Abelson, Heider’in denge kuramından farklı olarak bir ilişki daha kurgulamışlardır. Heider’in olumlu ve olumsuz bağının yanına nötr (ya da ilgisiz) bağ eklemişlerdir. Heider’den farklı olarak kişilerin denge durumunu sağlamak için tutum değişiminden başka yol kullanıp kullanmayacaklarını da analiz etmişlerdir. Dengeye ulaşmak için olumlu tutumu olumsuza ya da olumsuz tutumu olumluya değiştirmekten başka bir yol daha olabilir ki bu da tutumu yani nesnesiyle arasındaki ilişkiyi nötr hâle getirmektir. Ayrıca Rosenberg ve Abelson, “öğeyi ayrıştırmak ve öğelerden birini güçlendirmek” olmak üzere iki denge durumu sağlama yolu daha eklemişlerdir. Kısaca Rosenberg ve Abelson, bilişsel dengeleme kuramında; Nötrleme Ayrıştırma ve Güçlendirme olarak üç yeni öğe eklemiştir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkında verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Araştırmalar, başkalarının olması durumunda yardım etme davranışının azaldığını ortaya koymuştur. Bu durum için getirilen açıklamalardan birisi, yardım gerektiren ortamda başkalarının da olmasının “sorumluluk dağılması” na neden olduğudur.

Yanıt Açıklaması: İnsanların hayır kurumlarına bağış yapmalarının altında yatan da bir tür hakkaniyet-toplumsal adalet duygusudur.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki C seçeneğinde verilen bilgi verilen bilgi B tipi kişilik özelliğini değil, A tipi kişilik özelliğini tanımlamaktadır. Kişisel özellikler ve saldırganlık arasındaki ilişkiye yönelik diğer seçeneklerde verilen bilgiler ise doğrudur. Bu açıklama ışığında doğru cevap C seçeneğidir.