Klasik Mantık

Yanıt Açıklaması: Bir epikerem , öncüllerinden biri veya her ikisi gerekçeli olan tasımlardır. Gerekçeli öncül(ler) gerekçesi ya da gerekçeleri ile birlikte bir entimem oluşturur ve öncül, entimemin sonucudur. Öncüllerden her ikisi de gerekçeli ise bu tür epikeremlere çift epikerem, sadece birisi gerekçeli ise tek epikerem denir. Buna göre verilen tasım bir epikeremdir.

Yanıt Açıklaması: Yukarıdaki çoklu yani zincirleme (sorit) bir tasımdır. Soritlerde (1) sadece en son tasımın sonucu ifade edilir ve (2) öncüller, birbiri ardına gelen iki öncül ortak bir terim içerek şekilde düzenlenir.

Yanıt Açıklaması: Art arda gelen öncüller ortak bir terim içerdiğinden çoklu tasarım olduğundan bir sorittir.( Bitki – Çiçek – Gül art arda sıralanmıştır.)

Yanıt Açıklaması: Yeniye başvurmak

Yanıt Açıklaması: - Tasım kuralları aşağıdaki gibidir; - Orta terim en az bir kez dağıtılmış olmalıdır. - 7 Bir terim, sonuçta dağıtılmış ise öncüllerde de dağıtılmış olmalıdır. - İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz (ya da öncüllerden en az biri olumlu olmalıdır.) - Öncüllerden biri olumsuzsa sonuç da olumsuzdur ve sonuç olumsuzsa öncüllerden bir olumsuz olmalıdır. - Öncüllerin ikisi de olumlu ise sonuç da olumlu olmalıdır. - İki tikel öncülden bir sonuç çıkmaz. - Öncüllerden biri tikelse sonuç da tikeldir. - Her iki öncül de tümel ise sonuç tikel olamaz. A, B, D ve E şıklarındaki tasım kuralları doğrudur. “İki olumsuz öncülden bir sonuç çıkmaz” kuralı C şıkkında “Öncülerin ikisi de olumsuzsa sonuç da olumsuzdur.” şeklinde yanlış olarak verilmiştir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Tümel olumlu önermeleri göstermek için A harfi kullanılır.

Yanıt Açıklaması: Post Hoc örneğidir.

Yanıt Açıklaması: Belirtilen tasımda sonucun yüklemi “ büyükşehir” büyük terim, sonucun öznesi “ başkent” küçük terim, sonuçta geçmeyen I ve II  öncüllerini birbirine bağlayan “ülke” orta terim, sonucun öznesi olan “başkent” ikinci öncülde değil birinci öncülde geçer.

Yanıt Açıklaması: Entimem ve eksiltili tasım aynı şeydir. Çoklu tasım Polysyllogismdir. Delilli tasım epikeremdir. Sorit ise zincirleme tasımdır.

Yanıt Açıklaması: “Ortak tutuma başvurmak”, “inanca başvurmak”, grup baskısı”, “geleneğe başvurmak”, “görecelilik” gibi safsatalardır. Hepsindeki ortak nokta iddianın ret edilmesi için bir kişi, grup, aile, gelenek, inanç gibi iddiayla alakasız şeyleri kanıt olarak gösterilmesidir. “Yeniye başvurmak” safsatası ise duygulara başvurmak türü bir safsatadır.

Yanıt Açıklaması: Soritler art arda gelen öncüller ortak bir terim içerir.

Yanıt Açıklaması: Tikel evetleme önermesi bileşenlerden en az birinin doğru olduğunu iddia eder. Fakat diğer bileşenin ya da bileşenlerin de doğru olabileceği iddiasını da içerir. Dolayısıyla bir tikel evetleme önermesi bileşenlerinden hiçbiri doğru olmazsa yanlıştır. Tikel evetleme ekleminin Türkçe’deki tipik karşılığı “veya”dır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Yapıcı ikilemde tikel evetleme önermesi, koşul önermelerinin önbileşenini evetler. Sonuç olarak da koşul önermelerinin artbileşenlerinden en az birinin doğru olduğu çıkarılır. Verilen örnekte de aynı durum söz konusu olduğundan ikilem yapıcı ikilemdir. I doğru olur. Bu ikileme karşı çıkmanın birkaç yolundan biri, tikel evetleme önermesine itiraz etmektir. Verilen örnekteki ikileme, borcu ödeyebilmenin iş bulma ve çalışma ya da kredi çekme gibi başka yolların olduğu gösterilerek itiraz edilebilir. II’de doğru olur. Bu ikileme karşı çıkmanın diğer bir yolu da koşul önermeleri çürütmektir. Örneğin “Evini satarsan sokakta kalırsın” koşul önermesine bir müddet bir akrabanın evinde kalırsın şeklinde itiraz edilebilir. Bu durumda III’de doğru olur.

Yanıt Açıklaması: İnanca başvurma safsatası otoriteye başvurma safsataları türüne girmektedir. Bir iddianın doğruluğunu, insanların çoğunun ona inandığını savunarak kanıtlamaya çalışma hatasıdır. Şu biçimde gösterilir: 1. İnsanların çoğu X’in doğru olduğuna inanıyor. 2. O halde, X doğrudur.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Sen de safsatası

Yanıt Açıklaması: Ayrık tasımda öncüllerden biri tikel evetleme önermesidir. Diğer öncül ise tikel evetleme önermesinin bileşenlerinden birinin yanlış olduğunu iddia eder. Yani bileşenlerden birini eler ve tikel evetleme önermesinin diğer bileşenin doğru olduğu sonucu çıkarılır. Buna göre verilen örnekte “Bana aldığı hediye elbise ya kırmızı ya da siyahtır.” öncülü bir tikel evetleme, ikinci öncül olan “Aldığı elbise siyah değildir.” ise tikel evetleme önermesinin bileşenlerinden birinin yanlış olduğunu iddia eden önermedir. Sonuç olarak da diğer bileşenin (elbisenin kırmızı olması) doğru olduğu sonucuna varılır.

Yanıt Açıklaması: Şeker ve unun güvenli yiyecekler olduğunu düşünen kişi, bunlarla yapılan kurabiyenin de sağlıklı olacağı iddiasında bulunmaktadır. Bu durum indirgeme safsatasında gerçekleşmektedir. Bu safsataya göre, bütün için doğru olan bir özellik veya iddianın, bütünün parçaları için de doğru olacağını düşünme hatasıdır.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles soritlerine bir örnektir.