Seçmeli Ara Sınav - Sembolik Mantık

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi bir gündelik dil önermesindeki her bir farklı basit önermeyi farklı bir önerme değişkeni ile eşleştiren bir listeye, bu gündelik dil önermesi için ne denir?

A) Totoloji B) Çelişki C) Çıkarım D) Semantik statü E) Sembolleştirme anahtarı

Soru 2:

p: Futbol oynamak yetenek işidir. q: Kızlarda futbol oynayabilir. r: Elif futbol oynamaya 7 yaşında başlamıştır. s: Elif yeteneklidir. t: Elif basketbol oynamak istemektedir. u: Basketbol oynamak isteyenler için bir çok kulüp vardır. Yukarıdaki sembolleştirme anahtarına göre, “ Futbol oynamak yetenek işi olmasına ragmen, kızlarda futbol oynayabilir ve Elif futbol oynamaya 7 yaşında başlıyorsa, Elif yeteneklidir.” gündelik dil önermesinin sembolik önermeler mantığının dilindeki karşılığıdır?

A) (p ˅ ((q ˄ r) →s)) B) (p ˄ ((q ˄ r) ↔s)) C) (p ˄ ((q ˄ r) →s)) D) (p → ((q ˄ r) →s)) E) (p ˄ ((q ˅ r) →s))

Soru 3:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ve sözcüğü bir önerme eklemi olarak yorumlanır?

A) Ayşe ve Ekrem kardeştir. B) 2 ve 6 nın ortalaması 4 tür. C) Dünya ve güneş yuvarlaktır. D) Yasemin ve Aslı arkadaştır. E) Selim ve anıl kuzendir.

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi çok-anlamlı bir sözcüktür?

A) Kapı B) Oda C) Kitap D) Çeşme E) Dede

Soru 5:

Aşağıdakilerden hangisinin anlamı bulanıktır?

A) Ağır B) Hızlı C) Erken D) Kaba E) Okul

Soru 6:

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi çok-anlamlıdır?

A) Gemi B) Çay C) Masa D) Bıçak E) Kapı

Soru 7:

Bir önermenin çelişki önermesi olduğunu göstermek için çözümleyici çizelge yöntemine göre aşağıdakilerden hangisi yapılması gerekir?

A) Önermenin değilinin çizelgesini yapıp tüm dalların açık olduğunu göstermek B) Önermenin değilinin çizelgesini yapıp tüm dalların kapalı olduğunu göstermek C) Önermenin çizelgesini yapıp en az bir açık dal bulmak D) Önermenin çözümleyici çizelgesini yapıp tüm dalların açık olduğunu göstermek E) Önermenin çözümleyici çizelgesini yapıp tüm dalların kapalı olduğunu göstermek

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi geçerli bir çıkarımdır?

A) Bazı ağaçlar meyve vermez. Çam bir ağaçtır. O halde çam meyve vermez. B) Türkiye ya yedi ya da sekiz bölgedir. O halde Türkiye sekiz bölgedir. C) Kedi hayvandır. Çilek meyvedir. O halde kedi hayvandır ve çilek meyvedir. D) Matematik zordur. O halde fizik kolaydır. E) Bazı aylar 30 gün bazı aylar 31 gündür. O halde Şubat ayı 30 gündür.

Soru 9:

“Bir veya daha fazla sayıda önermeden hareketle bir başka önermeye ulaşmak” aşağıdaki kavramlardan hangisini tanımlamaktadır?

A) Tutarlılık B) Önerme C) Olumsal doğruluk D) Çıkarım E) Mantık

Soru 10:

Düzgün akıl yürütme kuralları bilimine ne denir?

A) Mantık B) Felsefe C) Nöroloji D) Sosyoloji E) Psikoloji

Soru 11:

Bir ifadenin hangi varlıklara, hangi durumlara uygulanabileceğinin kesin olarak belirlenememesi aşağıdakilerden hangisi ile ifade edilir?

A) Sembolleştirme B) Çok-anlamlılık C) Anlam bulanıklığı D) Semantik E) Pragmatik

Soru 12:

I. Bir çıkarımın denetlenmesi, çıkarımın geçerli mi geçersiz mi olduğunun ortaya konması demektir. II. Hem sembolleştirme hem de gündelik dile çeviri işlemleri kesin kurallarla ortaya konabilir. III. Sembolleştirme sonucunda hangi sembolik önermenin elde edileceği, sembolleştirme anahtarına bağlı olarak değişir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi/hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

Soru 13:

p: Ayşe başarılı bir öğrencidir. q: Ayşe tüm derslerinden geçmiştir r: Ayşe kopya çekmiştir. Yukarıdaki sembolleştirme anahtarına göre, aşağıdakilerden hangisi “Eğer kopya çekmişse, Ayşe tüm derslerinden geçmesi durumunda bile başarısız bir öğrencidir” gündelik dil önermesinin sembolik önermeler mantığının dilindeki karşılığıdır?

A) (r›(p›q)) B) (r›(p›q)) C) (~r›(p›q)) D) ((r›(q›~p)) E) ((r›~r)›p)

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi bir heptengitmeli (abdüktif) akıl yürütme örneğidir?

A) Arabanın üstünde çamurdan kedi patisi izi var. Bu durumda arabanın üstünden kedi geçmiştir. B) İçi görülmeyen bir torbanın içinden çekilen birin bilye siyahtır. İkinci bilye siyahtır. Üçüncü bilye siyahtır. O halde torbadaki tüm bilyeler siyahtır. C) Ayşe öğrencidir, o halde Ayşe sabahları erken kalkar. D) Her insan yalan söyler. Sevgi bir insandır. O halde, Sevgi yalan söyler. E) 2’ye bölünenebilen her sayı çift sayıdır. 16, 2’ye bölünür. O halde 16 çift sayıdır.

Soru 15:

Çözümleyici çizelge yöntemi ile doğruluk tablosu arasındaki aşağıda verilen ilişkilerden hangisi yanlıştır?

A) İki metot da bir önermenin mantık statüsünü belirleyebilmek ve bir çıkarımın geçerliliğini denetleyebilmek için kullanılır. B) Çözümleyici çizelge yöntemi, doğruluk tablosuna oranla çok daha kolay öğrenilir. C) Doğruluk tablosu çözümleyici çizelge yöntemine göre daha doğru sonuçlar verir. D) Çözümleyici çizelge yöntemi, doğruluk tablosuna göre daha pratiktir. E) Doğruluk tablosu, çizelge yöntemine göre daha pratiktir.

Soru 16:

Tikel evetlemeli önerme hangi koşul altında yanlış olur?

A) İki bileşeni de yanlış olursa. B) İki bileşenden birincisi yanlış ikincisi doğru olursa. C) İki bileşenden birincisi doğru ikincisi yanlış olursa. D) İki bileşeni de doğru olursa. E) Tikel evetlemeli önerme her zaman yanlıştır. Herhangi bir koşula gerek yoktur.

Soru 17:

Bir A önermesinin totoloji olup olmadığıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) A önermesinin çözümleyici çizelgesinde açık kalan dal varsa totolojidir. B) Doğruluk tablosuna bakıldığında en az bir geçerli durum varsa önerme totolojidir. C) ̴ A önermesinin çözümleyici çizelgesinde bütün dallar kapanmışsa A totolojidir. D) ̴ A önermesinde en az bir kapalı dal varsa totolojidir. E) A önermesinin çözümleyici çizelgesinde açık dal yoksa A totolojidir.

Soru 18:

Bir çıkarımı çözümleyici çizelge ile denetlerken öncüllerin kendilerini ve sonucun değilini alt alta yazıp çizelgeyi tamamladıktan sonra tüm dalların kapalı olduğu gösterilebiliyorsa, bu çıkarım için aşağıdaki ifadelerden hangisi kullanılabilir?

A) Olumsal B) Geçerli C) Geçersiz D) Tutarsız E) Tutarlı

Soru 19:

Bir dalda birbirinin değili olan iki önerme ortaya çıkarsa o dala aşağıdakilerden hangisi denir?

A) Açık B) Kapalı C) Yarı açık D) Yarı kapalı E) Tamamlanmış