Dil Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Öznelcilik öğretisinin adında kullanılan “özne” adı ve bundan türetilmiş olan “öznel” sıfatı, bilgi ve zihin felsefesindeki bu temel ayrıma dayandığıdır. Yaygın görüşe göre özne ile zihin aynı şeydir. Bu görüşe göre bir sözcüğün anlamı dediğimiz nesne öznenin zihninde olmalıdır. Yani insanların zihinleri dışında anlamların olduğu bir dünya yoktur. Bundan dolayı “anlam” dediğimiz şeyler özneldir.Bazıları bu tür teknik bir söylem kullanmadan Öznelcilik görüşünü şu sloganla dile getirirler; “Anlam kafadadır”.

Yanıt Açıklaması: Sözel iletişim kurma ve nesneleri isimlendirme süreçlerimizle ilgilenen felsefe alt dalı dil felsefesidir.

Yanıt Açıklaması: Sözcüklerimiz hep anlamları aracılıyla gönderme yaparlar. Bir ada hangi anlamı yükleyeceğimiz bizim seçimimize kalsa da, o anlamın dünyada hangi nesneyi belirleyeceği bizim kararımıza bağlı değildir. Anlamlar, nesneleri zihnimizde temsil etme işlevini görürler.

Yanıt Açıklaması: Doğalcılık kuramının en temel dayanağı benzerliktir. Örneğin kırmızı sözcüğünün anlamı tüm kırmızı tikel nesneler arasındaki benzerliklerden oluşur.

Yanıt Açıklaması: Frede'nin anlam ve gönderme kuramına göre matematik ve mantık dilinde “=” imiyle dile getirdiğimiz eşitlik kavramı özdeşlik ilişkisinin temelidir. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Gönderme için Bileşimsellik ilkesi Bileşik bir terimin göndergesi, o terimin parçalarının göndergelerinin bir fonksiyonudur.

Yanıt Açıklaması: Tümcelerin yapısını araştıran sentaks ile tümcelerin anlamlarını araştıran semantik dışında, dil felsefesinin diğer bir önemli alanı olan pragmatik, tümcelerin kullanımıyla ilgili felsefi sorulara yoğunlaşır. “Bir tümceyi kullanarak düşünce dile getirmenin koşulları nelerdir?”, “Tümcenin anlamı ile, o tümceyi kullanarak dile getirmek istediğimiz düşünce ve o tümceyi duyan dinleyicinin kavradığı düşünce arasındaki ilişki nedir?” türünde dil kullanımı, dili kullananın içinde bulunduğu bağlam, kullanıcının niyetleri gibi konuların tartışıldığı bir alan olan pragmatik hem dil felsefesi içinde hem de dilbilimde özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısında yeşermiş bir alandır.

Yanıt Açıklaması: Bütüncülük görüşü çağdaş bilim felsefesinde de etkili olmuştur. Özellikle Thomas Kuhn’un öncülüğünü yaptığı bir görüşe göre Newton’un ya da Einstein’ınki gibi bilimsel paradigmalar fiziksel olguları açıklamak için bir kuram öne sürerken bir taraftan da bir dil oluşturlar.

Yanıt Açıklaması: Yirminci yüzyılda bir tür Negatif Anlam Kuramını açıkça savunmuş olan en önemli   Quine olmuştur. Çağdaş deneycilik akımının da önemli bir temsilcisi olan Quine fiziksel dünya içinde yer almayan soyut bir varlık olarak “anlam” denen bir şeyin olamayacağını savunur.

Yanıt Açıklaması: Bir sözcüğün anlamının insanın zihninde ya da beyninde yer aldığını savlayan öznelciliktir.

Yanıt Açıklaması: Tanrının varlığının tanıtlamasındaki bu özelikler gibi var olmak da tanrıya yüklenebilecek bir özellik olarak varsayılır. Kant buna karşı çıkarak “var olma gerçek bir yüklem değildir” deyip bunu ayrıntılı bir şekilde savunmuş olsa da, varlık yargılarının bir çözümlemesini açık bir şekilde ortaya koyamamıştır.

Yanıt Açıklaması: Frege’nin Gerçekçi anlam kuramı genellikle Platonik bir kuram olarak görülür. Yani anlamlar soyut ve metafizik varlıklardır bu görüşe göre, fiziksel olgulardan oluşan doğanın içinde yer almazlar. Bu tür bir metafizik ontolojiyi reddeden ve özellikle bilimsel bakış açısını benimsemiş olanlar her şeyin doğa içinde bilimsel bir açıklaması olduğu görüşünü savunur. Bu görüş açısına en geniş anlamıyla “Doğalcılık” (Naturalism) diyoruz. Öznelcilik kuramının da bir türü özde Doğalcı bir görüştür: anlam insan zihninde bir varlık ise, ve insan zihni dediğimiz şey de fiziksel bir dünyanın parçası olan insan beyninin bir durumu ise, sonuçta anlamın varlığına doğa içinde bir açıklama getirmiş oluruz.

Yanıt Açıklaması: Adcılık kuramının birden çok tanımı ve değişik biçimleri vardır. Bunların ortak özelliği tümellerin varlığını reddetmeleridir.

Yanıt Açıklaması: Frege’ye göre "Vampir yoktur." tümcesi doğaüstü güçleri olan ancak gerçekte var olmayan bir varlık türü hakkında değildir. Tümcenin öznesi vampirler değil vampir kavramıdır. Frege’ye göre bu tümce ile dile getirdiğimiz düşünce vampir kavramının, kendi deyimiyle, “boş” olduğudur. Bir kavramın boş olması demek, o kavramın doğru olarak uygulanabileceği bir nesnenin olmaması anlamına gelir. Yani bu tümce var olmayan vampir nesnelerine değil, vampir kavramına bir özellik yükler. Nesneler yerine kavramlara özellik yükleyen bu tür yüklemlere Frege “ikinci düzey yüklemler” adını verir. Var olma böyle bir yüklemdir ve sembolik mantık dilinde buna “niceleyici” denir. Böyle denmesinin nedeni kavramın kaç adet nesneye doğru olarak uygulanabileceği söylemesidir, yani niceliğe dairdir. “Vampir yoktur” dediğimizde bu sayı sıfırdır. Yani vampir kavramının doğru olarak uygulanabileceği nesnelerin sayısının sıfır olduğunu söylemiş oluruz. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: John Locke, bir sözcüğün anlamını zihinde yer alan ide olarak ifade etmektedir.

Yanıt Açıklaması: Thomas Kuhn’un öncülüğünü yaptığı görüşe göre Newton’un ya da Einstein’ınki gibi bilimsel paradigmalar fiziksel olguları açıklamak için bir dil oluştururlar. Buna Kuhn bazı yazılarında “leksikon” adını verir.

Yanıt Açıklaması: Ortak bir dil konuşan insanlar sözcüklerin anlamlarını oluştururlar cümlesi Frege’nin anlam üzerine söyledikleri ile çelişir. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: Dışsalcılık görüşüne göre anlamı kafanın içinde değil, dış dünyada aramamız gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Özne konumunda kullanılabilen türde terimler tek bir nesneye gönderme yapma işlevine sahiptirler. Günümüzde tekil terim dediğimiz  bu tür terimlere Frege özel ad demiştir. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Peki sözcüklerin bir araya gelerek bir düşünce ifade etmesi nasıl olanaklı oluyor Frege’ye göre, şimdi buna bakalım. Sözcükler belirli mantıksal ulamlar içerisinde anlam kazanırlar.