Dil Felsefesi

Yanıt Açıklaması: "Özür dilerim" örneği dışındaki tüm seçenekler bilgi verici olduklarından "saptayıcı" kullanımlardır. Seçenekler arasındaki tek edimsel kullanım özür dileme edimini gerçekleştiren C seçeneğinde belirtilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Russell’ a göre algı yoluyla dış dünyanın nesnelerinin kendileriyle değil, o nesnelerin zihnimizde bıraktığı “izler” ile doğrudan tanışık hale gelebiliriz. Russell bu izlere duyu verileri (sense data) adını verir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir dili anlamak ve konuşmak için doğrudan tanışıklık yoluyla iki şey bilmemiz gerekir: duyu verileri ve tümeller. Bu ikisini bir araya getirerek artık tanışık olmadığımız dış dünyanın nesnelerini betimleme yoluyla bilebilir hale geliriz. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Carnap’a göre anlamlı bir soru ancak bir dilsel çerçeve içerisinden sorulabilir; dilin dışına çıkmayı deneyip diller üstü bir soru sormaya kalkıştığımızda “metafizik” denilen ve gerçekte anlamsız olan bir soru sormuş oluruz. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tikellerden tümellere geçmemiz gerekir. Tekrar masa örneğine dönersek, masanın sarılığını algıladığımda tikel bir duyu verisi elde etmiş olurum. Farklı durumlarda bunun gibi birçok “sarı” tikeli algılayıp bunların hepsinde ortak olan sarı tümeline varabilirim.

Yanıt Açıklaması: Bu tümcede geçen “kaymak” sözcüğü bir süt ürünü olarak yorumlanabileceği gibi, paten ya da kayak kaymak gibi bir edimi de dile getirebilir. Türkçede “kaymak” sözcüğünün birden çok anlam olmasından kaynaklandığı için tümcemiz bu sefer semantik açıdan çok anlamlıdır.

Yanıt Açıklaması: Doğrudan Gönderim Kuramı öncelikle özel ad ve zamir gibi basit tekil terimlerin semantik çözümlemesine yönelik ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Betimlemecilik kuramına göre her durumda özel ad bir tekil betimleme ile eşanlamlı olmak durumunda. Bu çok doğal ve akla yatkın gibi görünen görüşe Kripke karşı çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Nedenselci Gönderim Kuramına göre bir özel ad kullanarak bir kişiye ya da bir nesneye gönderme yapmamız için o kişi ya da nesneyi betimlememiz gerekmez.

Yanıt Açıklaması: Doğru bir önerme, Wittgenstein’a göre bir “resim”dir; dünyanın bir olgusunu resimler. Bu şekilde dil dünyayı açıklar, onu betimler, ve gerçekliği bize yansıtır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Tek değişkenli önermesel fonksiyonlar nesnelere özellik yüklememizi sağlarlar.

Yanıt Açıklaması: ancak özel adlara yönelik Frege’nin görüşünü Russell da aynen kabul eder. Russell’a göre de “olağan” bir özel adın her durumda bir betimsel içeriği olmalı ve bu içerik her durumda tekil ya da Russell’ın deyimiyle “belirli” bir betimleme ile dile getirilebilmelidir.

Yanıt Açıklaması: Nedenselci Gönderim Kuramına göre bir özel ad kullanarak bir kişiye ya da bir nesneye gönderme yapılması için o kişi ya da nesneyi betimlemek gerekmez. Örneğin pek felsefe tarihi çalışılmamış biri hem “Aristoteles” hem de “Platon” adlarını öğrenmiş olsun. Ancak “Aristoteles kimdir?” diye sorduğumuzda “ünlü bir Yunan filozof” yanıtı verebildiğini düşünelim ve “Platon kimdir?” deyince de yine aynı yanıtı aldığımızı varsayalım. Yani Aristoteles ile Platon’u birbirlerinden ayıracak betimlemelere sahip olamayacaktır bu kişi. Yine de “Aristoteles” adını kullandığında Aristoteles’e, “Platon” adını kullandığında ise Platon’a gönderme yapabilir. Bunun nedeni bu adların kullanım zincirleri arasındaki farktır bu kurama göre.

Yanıt Açıklaması: Tanışık ilkesi: Bir önermeyi anlayabilmemiz için, o önermenin her parçası ile doğrudan tanışık (directly acquainted) olmamız gerekir.

Yanıt Açıklaması: Tanışık ilkesi: Bir önermeyi anlayabilmemiz için, o önermenin her parçası ile doğrudan tanışık (directly acquainted) olmamız gerekir.

Yanıt Açıklaması: Russell, gündelik dilde sıklıkla kullandığımız “Ayşe” gibi insan adları, “Ankara” gibi yer adları, ya da “Neptün” gibi nesne adları türünde olanlara “olağan” özel ad der.

Yanıt Açıklaması: Gottlob Frege’ye göre aritmetiğin temeli olan mantık aynı zamanda Almanca ya da Türkçe gibi doğal dillerin de temelinde bulunur. Örneğin basit özne yüklem biçimindeki bir tümcenin çözümlemesi, matematik dilinde her neyse, doğal dilde de aynıdır. Kısacası mantık hem formel hem de doğal dillerin temelini oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein Tractatus dönemindeki savunduğu gerçekçi dil kuramından daha sonraları uzaklaşır.

Yanıt Açıklaması: Kabullerin bazıları o dili tanımlar ve bundan dolayı o dilin oluşturduğu kuramsal dizge için bu önkabuller “mutlak”tır ve o dizge içinde sorgulanamazlar.

Yanıt Açıklaması: “Aristoteles” gibi bir özel ad nasıl gönderme yapar? Kripke’ye göre bir özel ad bir “adlandırma töreni” ile dile sunulur.