Estetik ve Sanat Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Sokrates öncesi felsefenin konusu Kozmos idi. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Fichte, Shelling ve Hegel, Alman idealizminin önde gelen üç düşünürüdür. Bu düşünürlerin ortak noktası Kant’tan miras kalan özgürlük-zorunluluk problemini felsefi çalışmalarının merkezine koymuş olmalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Platon’un gençlik dönemi felsefesinin yer aldığı eserlerinden biri Büyük Hippias diyalogudur. Platon bu eserinde ilk kez “Güzel nedir?” sorusunu cevaplamaya çalışır. Çoğu eserinde olduğu gibi, bu eserde de diyalogların baş aktörü Sokrates’tir. Sokrates, her zamanki tavrıyla, kendisinin hiç bir şey bilmiyormuş, karşısındakine de çok şey biliyormuş havası vererek ama biraz da alaycı bir edayla sohbet ettiği sofist Hippias’a güzelin ne olduğunu kendisine öğretmesini ister. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “Büyük Hippias” seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Antik Çağ ve Orta Çağ düşünürlerinin estetik ve sanat kuramlarının ortak özelliklerinden biri güzelin iyi kavramıyla özdeşleştirilmesi, etik ile estetiğin iç içe düşünülmesidir.

Yanıt Açıklaması: Güzelliğin bireyde ortaya çıkan idea olduğu fikri Hutcheson'ın güzellik görüşünün ana ilkesidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Merleau-Ponty’nin sanat kuram› alg› fenomenolojisi olarak bilinir. Ona göre, resim sanat› güzellikle ilgili de¤il hakikatle ilgilidir. Hakikati görüfle sunarak hakikat hakk›nda bilgi verir. Resim, bizi şeylerin özlerinin görünüşüne götürür.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in mimesis kavramını düşünürken iki noktayı göz önünde bulundurmalıyız. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Aquinas, güzeli metafiziksel bir temel üzerine kurmaz.

Yanıt Açıklaması: Platon’un gençlik dönemi felsefesinin yer aldığı eserlerinden biri Büyük Hippias diyalogudur. Platon bu eserinde ilk kez “Güzel nedir?” sorusunu cevaplamaya çalışmıştır. Dolayısıyla cevap E şıkkıdr.

Yanıt Açıklaması: Bilindiği gibi Sokrates öncesi felsefenin konusu kozmos idi. Thales, Anaksimenes, Anaksimandros, Herakleitos ve Demokritos gibi düşünürler varlığı, varlığın özünü ve doğayı araştırmaya çalışmışlardır. Sokrates’le birlikte felsefenin konusu kozmostan nomosa dönmüştür. Nomosa dönüşle birlikte felsefenin konusu genel olarak insan, onun eylemleri, davranışları, yapıp ettikleri, duyguları, tutkuları, hazları, değerleri, içinde yaşadığı ve geliştirdiği sosyal kurumlar olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Marksist sanat ve estetikçilerin ekonomik ilişkilerin sanata etkisini, sanatın özerkliği sorununa, sanatın toplumsal belirleyicileri ve sanatın ideolojik gücü sorunlarını ayrıntılarıyla ele alıp tartışmışlar ancak sanatın öznelliği sorunuyla ilgilenmemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Platon'un Theaitetos diyaloğunda verilen bilgi tanımlarından biri ve en eskisi gerekçelendirilmiş doğru inançtır. Bu tanım yirminci yüzyılda epistemoloji literatüründe, özellikle Edmund Gettier'in “Gerekçelendirilmiş Doğru inanç Bilgi midir?” başlıklı makalesiyle çok büyük tartışmalara neden olmuştur. Bu tartışmalar halen devam etmektedir.

Yanıt Açıklaması: hazır nesne

Yanıt Açıklaması: On sekizinci yüzyılda sanat ve estetik alanında önemli gelişmelerin ortaya çıktığı akademik çevrelerden biri de İngiltere olmuştur. Sanat ve güzelin başlı başına bağımsız ve özerk bir çalışma alanı olarak ortaya çıkmasında bu döneme çok şey borçluyuz. Estetiğin temel konularından biri olan “beğeni” kavramı bu dönemde konuyla ilgili eserlerin ana teması olmuştur. Örneğin, Francis Hutcheson’un “Güzellik, Düzen, Uyum ve Dizayn”; David Hume’un “Beğeni Ölçütü Üzerine” ve Edmund Burke’un “Güzel ve Yüce İdealarının Kaynağı Üzerine Felsefi Bir İnceleme” adlı çalışmaları beğeni yargısını ele alır.

Yanıt Açıklaması: Kant’a göre, güzel sanatlar insan özgürlüğünün ve artistik dehanın bir ürünüdür. Dolayısıyla cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Marcuse’un sanatın siyasal potansiyelini ve eleştirel gücünün kaynağını onun estetik formundan kaynaklandığı fikrini savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hayal gücü ve düşün genel olarak tüm güzel sanatların ön koşuluğu olduğu düşüncesini savunan Nietzsche'dir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles katharsis kuramıyla sanatın amacının acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan arındırmak olduğunu ileri sürmüştür. Onun estetik kuramında mimetik etkinlik salt estetik değer taşıyan bir etkinlik değildir; mimetik etkinliğin amacı aynı zamanda iyi ve ahlaki olarak olması gerekeni ortaya koymaktır. Aristoteles estetik nesnenin estetik öznede duygulardan ve tutkulardan arınma veya temizlenme yaratıp yaratmaması açısından sanatsal değeri olduğunu belirtir. Estetik deneyim sadece doğada olanı olduğu gibi aktarmaz, onun özünde bilişsel ve duyuşsal boyut da vardır.

Yanıt Açıklaması: Deneyimsel inançlarımızın gerekçelendirilmeleri için kullanılmış olan kavramın empatik inançlardır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Fransızcada “öncü birlik” anlamına gelen askeri bir sözcüktür. Bu sözcüğün sanattaki metaforik karşılığı sanatın öncü rolünün olmasıdır. Buna göre sanatçıların yarattıkları yenilikçi yapıtlar toplumların izleyeceği yolu belirledikleri için avangard olarak değerlendirilir.