Estetik ve Sanat Felsefesi

Yanıt Açıklaması: İslam filozofları güzeli metafiziksel temelinin yanı sıra psikolojik veya duyumsal açıdan da incelemişlerdir. Bu incelemede haz, hoşlanma ve hayret kavramları önemli bir yer tutar. Örneğin İbn Sina, şiir üzerine yazdığı eserinde şiirin estetik değerinin ortaya çıkardığı hazza, memnuniyet ve mutluluğa; taklide dayanmasına ve insanların doğal olarak vezin ve melodilere sevgi duymalarına bağlar. Ona göre, sanatın temelinde var olan taklit çocukluktan itibaren insan doğasında olan bir eğilimdir. Güzeli metafizik temelden ziyade psikolojik açıdan ele alan Farabi bu kavramı birlik, düzen ve uygunluk açısından açıklar. Bu bilgiler ışığında sorunun doğru cevabı “hayret” seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dürtüler Schiller'in güzel anlayışının temelini oluşturmaktadır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Marcuse, "Tek Boyutlu İnsan" adlı eserinde, Sovyetler Birliği de dahil, gelişmiş sanayi toplumlarında sanatın yüceltilmiş ve aracılık doğasının bozulduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Schelling’e göre objektif doğa ile subjektif zihin arasındaki çelişki ancak sanat alanında çözülebildiği için sanat felsefenin yegâne aracı veya aletidir.

Yanıt Açıklaması: Sartre’ın varoluşçu fenomonolojik estetiğini temellendirdiği kavramlar, Bilinç-imge-özgürlük- sorumluluk-hiç

Yanıt Açıklaması: Aristoteles’in (M.Ö. 384-322) estetik ve sanat felsefesi üzerine görüşleri onun çeşitli eserlerinde yer almaktadır. Bunlardan doğrudan sanatla ilişkili olanı şiir üzerine açıklamalarının yer aldığı Poetika adlı eseridir.

Yanıt Açıklaması: Schiller’in temel sorusu, doğa ile akıl, duygu ile akıl arasındaki bölünme ve çatışmayla fakirleşen insanın birey durumunun nasıl geliştirilip zenginleştirileceğini araştırmaktır.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles

Yanıt Açıklaması: Estetiğin temel konularından biri olan “beğeni” kavramı bu dönemde konuyla ilgili eserlerin ana teması olmuştur. Francis Hutcheson (1694-1746/7), etik ve estetik yargıların duyguya bağlı olduğunu savunan ilk düşünürlerden biridir. Hutcheson’un güzellik görüşünün ana ilkesi onun “güzellik, bizde ortaya çıkan ideadir” ifadesinde yatar. Estetik haz ‘iç duyu’ aracılığıyla elde edilir.

Yanıt Açıklaması: matematiksel güzellik

Yanıt Açıklaması: Dışsal baskı ve sanatın kendi içindeki gelişmelerden dolayı sanatın özerkliği gelişmiş kapitalist toplumlarda sorun olmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Hegel idealist bir düşünür olarak “hakiki olan şey idea’dır” görüşünü benimser (Hegel, 1994: 110). O, aynı zamanda bir sistem filozofudur; sistemli bir bilgiye dayanmayan bir felsefenin bir bilim meydana getirmediğini, sadece içerik olarak bireysel bir duyuş biçimi veya tarzı ortaya koyduğunu belirtir (Hegel: 1976:29). Bu nedenle, onun estetik görüşünü genel metafiziği içinde daha iyi anlamak için sistemini oluşturan temel kavramlardan biri olan Tin kavramını açıklamak gerekir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Aquinas’in (1225-1274) estetik görüşü onun güzel ile sanat arasında yaptığı ayrımla ilişkilidir. Ona göre, sanat belli bir pratik düzen içerisinde yapılması geren iş, pratik edim veya yapma biçimidir. Buna karşın güzellik bir eylem içermez; salt bilmedeki doyma, derin düşüncedir. Güzel, biliş yetisinde var olur ve edilgendir. Güzel, estetik nesneyle onu izleyen estetik özne arasındaki karşılıklı etkileşim içerisinde görüşe zevk veren şeydir.

Yanıt Açıklaması: Sokrates’le birlikte felsefenin konusu kozmostan nomosa dönmüştür. Dolayısıyla cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: yeni sanat anlayışı

Yanıt Açıklaması: Marks’ın sanat ve estetik konusundaki görüşleri onun tarihsel materyalizm görüşüyle doğrudan ilişkilidir. Çoğu Marksist estetikçi de sanat ve estetik konusunu bu görüş etrafında ele almıştır.  Marksizmin temel savlarından biri olan tarihsel materyalizme göre toplumsal değişmenin temelinde ekonomik unsur yer alır. Bu ekonomik unsur aynı zamanda insan varlığını, toplumsal konumunu ve bilincini belirler. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: "Zorunlu ve yeterli koşulları öne süremeyiz çünkü sanatın zorunlu ve yeterli koşulları yoktur." yargısı, Weitz, sanatın yanlış anlaşılmasıyla ilgili olarak üç saptamasından biridir. Oysa soruda "Dickie’ye göre bir şeyin sanat yapıtı olabilmesinin kuralı ya da zorunlu şartı"nın ne olduğu sorulmaktadır. Bu nedenle doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Güzelde bir çıkarsızlık vardır çıkarımı Kant’a aittir.

Yanıt Açıklaması: İlk söylenmesi gereken şey yapıtın mutlaka bir izleyici gerektirdiğidir. Sanatçının “kimseye göstermeyeceğim” niyetiyle yaratmaya giriflebileceği olası yapıt bile örtük olarak bir izleyiciyi varsayar. Başka bir deyişle, sanat yapıtı ancak izleyicilerin vereceği tepkilerle “sanat yapıtı”na dönüşebilir.

Yanıt Açıklaması: Merleau-Ponty’nin en önemli eseri 1945 yılında yayınladığı insan varoluşunu, algısını ve edimini analiz ettiği Algı Fenomenolojisi’dir. Merleau-Ponty’in algı fenomenolojisinin temelinde "Dünya ile onu tarif eden ve açıklayan tüm bilimsel açıklamalara öncel olarak onun başlangıçtan beri var olduğu biçimiyle, ezeli yoldan nasıl karşılaşırım?" sorusu vardır.