Estetik ve Sanat Felsefesi

Yanıt Açıklaması: Poetika adlı eserinde özellikle tragedyalar üzerine eğilen Aristoteles izleyiciler açısından katharsis adını verdiği bir görüş geliştirmiştir. “Tragedyanın ödevi, uyandırdığı acıma ve korku duygularıyla ruhu tutkulardan temizlemektir.”

Yanıt Açıklaması: Sanatın toplum içerisindeki ahlaki öneminin estetik değeri için zorunlu olduğuna vurgu yapan Tolstoy sanatın insan yaşamındaki hizmet ettiği amaca göre tanımlanması gerektiğini de iddia etmiştir

Yanıt Açıklaması: Antik Yunan’a dayanan bu estetik-sanat felsefesi ayrıklığının günümüzde de bir kısım düşünürlerce benimsendiğini söyleyelim. Bu düşünürlere göre örneğin estetik, doğada ve sanatta güzeli araştırırken sanat felsefesi sanatı araştırır. Estetik, duyusal yetkinlik olarak Baumgarten’in de göstermeye çalıştığı gibi, güzeli araştırırken, sanat felsefesi tek tek sanat dallarını felsefi boyutta inceleyebildiği gibi sanatın nasıl tanımlanacağı ya da bir ereğinin olup olmadığı gibi konuları da ele alır.

Yanıt Açıklaması: Kitabımızdan alıntılayacak olursak: "George Dickie, Arthur Danto’nun görüşünü belirli yönden geliştirerek “kurumsal sanat kuramı” anlayışını ortaya atmıştır. Bu anlayışa göre bir şeyi sanat eseri yapan o şeyin nasıl göründüğü, duyulduğu vs. ya da hangi malzemeden yapıldığı gibi içsel özellikleri değil bu şeyin bir kurumla nasıl ilintili olduğudur. Buna göre “sanat” denen kurum olmadan sanat eserlerinden söz edilemez". Dolayısıyla doğru yanıt "d" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: "Brillo Kutuları" adlı bu eser Andy Warhol'a aittir.

Yanıt Açıklaması: "Beyaz bordürlü resim" adlı bu eser Vasily Kandinsky'e aittir.

Yanıt Açıklaması: mutlak güzellik

Yanıt Açıklaması: Ahlakçılık (moralizm) ve özerkçilik (otonomizm) (estetikçilik). Ahlakçılık, sanatın estetik değerinin ahlaki değerince belirlenmesi ya da ona indirgenmesi gerektiğini savunur. Özerkçilik ya da estetikçilik ise ahlaki kategorilerin sanata uygulanmasının uygunsuz olduğu görüşündedir.

Yanıt Açıklaması: Kitabımız, "Antik Yunan’da rastladığımız bir yaygın görüş de “güzel” kavramı ile “iyi” kavramının bir tutulmasıdır. Bunun için kullandıkları tek bir sözcük bile vardır: kalokagathia (kalos: güzel, agathos: iyi)." diyor. Bu yüzden doğru yanıt "d" seçeneğinde verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Aristoteles

Yanıt Açıklaması: Sanat duyguların tuval gibi, taş, sesler ya da kelimeler gibi duyusal araçlara aktarılmasıdır. Duygucu görüşün en önemli temsilcisi on dokuzuncu yüzyıl Rus yazar ve düşünürlerinden Leo Tolstoy’dur. Tolstoy başlangıç noktası olarak şu soruyu sormuştur: “Sanat insanlığın yaşamında nasıl bir amaca hizmet etmektedir?” Bu açıdan yaklaşılınca sanat Tolstoy’a göre insanla insan arasında gerçekleşen ilişki araçlarından biri olarak kabul edilir. Nasıl ki insan kelimeler aracılığıyla düşüncelerini başkalarına iletir, işte sanat aracılığıyla da insan duygularını başkalarına iletmektedir.

Yanıt Açıklaması: Kitabımıza göre, "Bir sanat eserinin estetik değerinin ahlaki değeriyle belirlendiği görüş", "b" seçeneğinde yer alan "aşırı ahlakçı görüş"'tür.

Yanıt Açıklaması: İngiliz felsefeci Collingwood (1889-1943), Sanatın İlkeleri (1938) adlı eserinde hayali varlık görüşü adı verilen bir görüşü ortaya koyarak fiziksel nesne görüşüne özellikle iki açıdan karşı çıkmıştır: Sanat yapıtlarının yaratılmalarında fiziksel nesnelerden farklı olarak hayal gücü şarttır. Üstelik bu şart yeterli bile olabilir. Bir sanat yapıtı yalnızca bir müziğin seslerini duyarak ya da bir resmin renklerini görerek algılanmaz. Sanat yapıtını görebilmek için kesinlikle hayal gücü gerekir.

Yanıt Açıklaması: sanatı bilgi kaynağı olarak ele alma yöntemleri; Sanatın bilişsel uyarım kaynağı olması, deneyimsel bilgi sağlaması, ahlaki bilgi sağlaması ve sanatın bilgi kategorilerini şekillendirmede rolünün olması olarak sıralanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: “Estetik Özellikler” tartışmasını çağımızda başlatan düşünür Frank Sibley olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Kitabımızda belirtildiği üzere,  biçimcilik, estetik deneyimin nesnesini biçimsel özellikler olarak kabul eder ve şekil, çizgi, ses, yapı, kalıp gibi özelliklere odaklanır. "c" seçeneğinde yer alan "Renk" de böyledir.

Yanıt Açıklaması: resim ve döküm olmayan heykeller tekil varlıklar olarak ele alınmaktadır.

Yanıt Açıklaması: John Dewey 1958 de yayımlanan Art as Experience (Deneyim olarak Sanat) adlı yapıtında estetik deneyime iki temel karakter yükler. Bunlardan ilki “birlik” ve “tamamlanmışlık”tır. Bu iki nitelik olmadan deneyim oluşamaz. Dewey’e göre estetik deneyimin ikinci karakteri daha ziyade anlama yetilerimizle ilgilidir. Buna göre estetik deneyim için el ve göz yalnızca araçtırlar. Estetik deneyim denilen deneyim el ve gözün ötesinde gerçekleşir.

Yanıt Açıklaması: Konuyla ilgili çalışmalar artık sanat yapıtlarının ahlaki değerlendirmelerinin yapılıp yapılamayacağı üzerine değil daha çok bu tür değerlendirmelerin estetik değerlendirmeler olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği üzerine eğilmektedir. Güncel tartışmalar daha çok (roman, hikâ- ye, sinema gibi) anlatısal sanat etrafında dönmektedir. Anlatısal sanatın kendine özgü özelliklerinden ötürü etik eleştirinin özellikle bu sanat türüyle ilgili olduğu görüşü yaygındır.

Yanıt Açıklaması: Sanat yapıtlarının ahlaki değerlendirmesini yapmanın hiçbir anlamı yoktur görüşünü savunan düşünce aşırı özerkçilikdir.  Doğru cevap B'dir.