Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 2

Yanıt Açıklaması: Ahlak Felsefesiyle ilgili olarak Türkiye’de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Mehmet Ali Ayni, Hilmi Ziya Ülken, Bedia Akarsu, İoanna Kuçuradi, Doğan Özlem ahlak felsefesi alanında çalışma yapanlardan ilk akla gelen kişilerdir.

Yanıt Açıklaması: Felsefenin temel soruları: 1- Ne biliriz? 2- Ne yapmamız lazım? 3- Şimdiki hayatımızda sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? 4- Kant’ın eklediği insan nedir? Mengüşoğlu’na göre insanın ne yapması gerektiği sorusu, ahlak metafiziğiyle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Sıralanan bilgiyle ilgili yaklaşımlar, bilgi felsefesinin genel sorunlarını anlayış farklarıyla ortaya koymaktadırlar. Mengüşoğlu, daha geleneksel bir çizgide, ontolojik temelli bir bilgi anlayışını öne çıkarmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Necati Öner’in bildirdiğine göre İ. H. İzmirli’nin Felsefe Dersleri, H. Ziya Ülken’in Mantık Tarihi (1942) ile A. Reymond’dan tercüme ettiği Lojik Prensipler ve Muasır Tenkitler (1942), Hamdi Ragıp Atademir’in Arsitoteles’in Organon çevirileri (1947-1952) ile Porphyrios’un İsagoji’si (1948), Teo Grunberg’in Sembolik Mantık I (Önermeler Mantığı) (1968), önde gelen yayınlar olmuştur. İlk baskısı 1970 yılında yapılan Necati Öner’in Klasik Mantık kitabı ile Hüseyin Batuhan ve Teo Grünberg tarafından hazırlanan Modern Mantık (1970), kitapları alandaki önemli yayınlar arasındadırlar. Şafak Ural’ın ders kitabı amaçlı hazırlanan Temel Mantık (1985) çalışması da 1990 öncesi mantık yayınları arasında yer almıştır. Bu bilgilerin ışında doğru cevap “B” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Mengüşoğlu’na göre insanın ne yapması gerektiği sorusu, ahlak metafiziğiyle ilgilidir. Bu alanda felsefe, insanın günlük hayatındaki fenomenleri, insanın günlük hareket ve faaliyetlerini, insanların birbirlerine karşı takındıkları tavırları, beğendikleri veya yerdikleri, sevdikleri veya sevmediklerinin temelini, insanların konuşmalarında ve birbirleriyle tartışmalarındaki temeli, savundukları veya nefret ettikleri şeylerin temelini tasvir ve tahlil etmelidir.

Yanıt Açıklaması: Farabi ve İbni Sina’nın Aristoteles mantığını yorumlama temeline oturtulan İsagoji, Tanzimat sonrası mantık çalışmalarında da etkili bir model olarak görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Cemal Yıldırım'a göre bilimin amacı evreni anlamaktır. Bilim insanı, araştırma alanında, bu amaca, olgusal dünyanın yapı ve işleyişine ilişkin oluşturulmuş ya da doğrudan kendisini oluşturduğu, doğruluğu gözlem veya deney sonuçlarıyla yoklanabilir kuram ve hipotezlerle ulaşmaya çalışır. Bu anlamda bilim, olgu-kuram ilişkisi çerçevesinde bir problem çözme yöntemi olarak nitelendirilir (Yıldırım 2010/1, 25).

Yanıt Açıklaması: Estetik obje: Estetik obje, genel olarak bir estetik süjenin kendisiyle estetik bir ilgi içinde girdiği bir varlık anlamına gelir. Estetik süje, geniş anlamda doğa varlığı ile, bu varlığı oluşturan insan, canlı, inorganik doğa gibi doğa kesimleriyle estetik ilgi kurduğu gibi, sanat yapıtlarıyla, resim, heykel, yapı, şiir, roman gibi unsularla ilgi kurar. Bu kapsamda doğru seçenek A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Epistemik Mantık isimli çalışma Teo Grünberg'e aittir.

Yanıt Açıklaması: Hartmann’a göre felsefe tarihçiliği konusunda ikinci bir yaklaşım daha vardır. Problemleri esas alan, onları çözümleyen, araştıran, içlerine nüfuz eden, her şeyi kanıtlama çabasında olan bir anlayıştır. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fakat, felsefe somut olanla münasebete gelmek, kendisini spekülasyonların dizginsizliğine kaptırmamak için, bilimin, tabii hayat bilgisinin yardımına muhtaçtır. Çünkü bütün insan bilgileri, bir ve aynı oluşun birer yanıdır

Yanıt Açıklaması: Felsefe yöntemi, felsefecinin ya da filozofun düflüncelerini temellendirirken takip etmesi gereken yoldur. Söz konusu yolun köşe taşlarını şüphe, eleştiri, tanım, sınıflandırma, ilke, tutarlılık, felsefe bilinci oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: İyi, doğru, güzel gibi araştırma alanları, özel tutum, temele kadar gitmek, felsefe tarihi, felsefenin özellikleri olarak öne çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Duralı’ya göre, metafiziğin temel sorunlardan biri olan hakikat, kapsamlı, ku- şatıcı bir sentetik birliktir. Özelde metafizik, geneldeyse felsefe, hakikate ilişkin gerçeklik yörelerini, kesitlerini öğrenip açıklamak maksadıyla çözümlerler. Felsefenin yüreği konumundaki metafizik, başka birçok konusunun arasında, öznel gerçekliği ele alırken, duyargalar durumundaki bilimler de nesnel gerçekliklere eğilirler

Yanıt Açıklaması: Bilimlerdeki gibi bilgilerin sürekliliği felsefe de bulunmaz. Felsefe her olayda, o sürekliliği yeniden belirlemek durumundadır.

Yanıt Açıklaması: Felsefe anlayışına filozof sahip olduğundan, felsefe tarihçiliğini de filozofun yapması gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Mengüşoğlu’na göre, varolanı tayin eden ilkeler, kategorilerdir. Ontolojide kategori tabiriyle, öznenin veya varlığın formları kastedilmez; aksine, varlığı, varolanı tayin eden ve varolanın kendisinde mevcut olan varlık prensipleri kastedilir. Bu prensipler, varlığı belirleyen genel ilkelerdir. Bu ilkelerin bilimdeki karşılığı kanunlardır. Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nermi Uygur, Felsefenin Çağırısı (1971) adlı kitabında metafiziği de konu edinmiş ve bu bağlamda da varlık konusuna nasıl baktığını sergilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye'nin önde gelen mantıkçılarından Teo Grünberg, 1968 yılında Sembolik Mantık başlıklı kitabını yayınlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Münif Paşa'ya göre her ilim, müstakil ve mümtaz olsa da bazıları diğerleriyle yakın ilişki içinde bulunurlar. Fiziğin hendeseye, kimyanın matematiğe (hesaba), tarihin coğrafyaya balılığı gibi. Hesap ilmi (matematik) hiçbir ilme ihtiyaç duymazken, diğer ilimlerle uğraşanların her birinin biraz matematik bilmeleri gereklidir.