Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 2

Yanıt Açıklaması: F. Ahmet Hilmi'ye göre din, iki ucun birleşmesinden meydana gelen düşüncedir. Bu iki ucun biri, içtimai topluluk veya fert, diğeri insanlıkla ilişkide olan ve ona adeta zorunlu olarak ilham veren tabiatüstü bir gerçektir.

Yanıt Açıklaması: Ziya Gökalp, Türk düşüncesi denildiğinde öne çıkan isimlerdendir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ümit Hassan’a göre asıl olan, gelişim-değişmedir, teori bu değişimin incelenmesinin sürekliliğiyle oluşur. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Filibeli’ye göre dinlere musallat olan iki bela, zühd (çile, inziva) ve ruhbanlıktır. Peygamber zühdü yasaklamıştır. Fakat kısa süre sonra bu ortaya çıkmıştır. İslamiyet’te ruhban yoktur ve hiçbir zaman da görülmemiştir. Fakat alimler, şeyhler ve din görevlilerinin seçkin bir sosyal sınıf halini alması ve sonra da bu sınıfın mensuplarının pek çok imtiyazlara sahip olması, ruhbanların bazı olumsuz özelliklerini görülmesine neden olmuştur.Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe tarihçisinin en önemli özelliği, felsefe anlayışıdır. Bu anlayışın gerekliliğini ortaya koymak, felsefe tarihçiliğinde yapılıp edilene ışık tutar. Karanlıkta kalan, felsefe anlayışının nasıl bir yapıya sahip olduğudur. Uygur’a göre felsefe tarihçisinin felsefe anlayışı, felsefenin işleyişi hakkındaki bilinçtir. İşte bu bilinçle tarihçi filozof geçmiş felsefeleri tanıtır.

Yanıt Açıklaması: Bu fikirler Ahmet Ağaoğlu'na aittir.

Yanıt Açıklaması: Gökberk ve Mengüşoğlu’nda çok açık bir şekilde görülen, sonraki felsefe kuşaklarının da büyük ölçüde benimsediği, toplumu Batılılaştırmak için bütün değerler ve kurumlarının değiştirilmesi düşüncesi nasıl yorumlanmalıdır?

Yanıt Açıklaması: Ahlak felsefesi (etik), İnsanların birbirleriyle ilişkilerinde eylemlerini dayandırdıkları değerler ile ilkeleri konu eden felsefe disiplinidir.

Yanıt Açıklaması: Cümlenin unsurları yer değiştirdikleri halde cümlenin anlamının değişmemesi, Türkçe’nin matematiksel bir yapıya sahip olduğu düşüncesini doğurmuştur. Buradan da Türkçe’nin saydam bir dil olduğu sonucuna varılmıştır. (Soykan 1998/13, 132). Diğer seçenekler de Türkçe'nin yapısına göre söylenebilir ancak A seçeneği Türkçe'nin saydam ve matematiksel olduğunu gösterir.

Yanıt Açıklaması: Bilginin Temelleri isimli kitap Arda Denkel'e aittir.

Yanıt Açıklaması: Mengüşoğlu, Değişmez Değerler Değişen Davranışlar adlı çalışmasını, felsefi etik için kritik bir hazırlık olarak tanıtmıştır. Felsefede ve ilimde böyle bir hazırlık yapmanın, literatürde d.nüp dolaşan düşüncelerle hesaplaşmanın şart olduğu (Mengüşoğlu 1965, 3) düşüncesinden hareket etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Felsefenin Evrimi adlı eser Macit Gökberk’e aittir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Fuad Köprülü’ye göre tarih, geniş manasıyla, mazide cereyan eden bütün işlerin ve vakaların heyeti mecmuasıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ülken’e göre, felsefenin temel konusu varlıktır. Hakikat, gerçek, düş ünce gibi problemler varlık sorunundan çıkar. Hatta yanılma, gerçek-değil gibi olumsuz fikirlerde olduğu gibi, varlığın olumsuzluğu, varlık olmayan veya yokluk problemi de yine varlıktan çıkar. Ona göre varlığa yüklemle ve yüklemsiz işaret edilmektedir. Buna göre doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Filbeli'ye göre, eğer bir felsefe ekolü, bilimsel kaide ve düsturlara düşmemek amacındaysa, bilime ait şu genel ilkelere uyması gerekir: 1- Olayların ardışıklığından çıkarılan "zaruret kanunu" düşünceleri, 2- olayların analiz neticesinde ortaya çıkan "genel irtibat ve denge" fikirleri, 3- varlıkların incelenmesinden elde edilmiş olan "maddenin birliği ve kuvvetin birliği" fikirleri 4- Madde ve kuvvetin incelenmesinden anlaşılan "maddenin ve kudretin birliği" fikirleri, 5- bilimsel incelemeler sonucunda zaruri olarak meydana gelen "varlık" fikri.

Yanıt Açıklaması: Ümit Hassan’a göre, asıl olan, gelişim-değişmedir, teori bu değişimin incelenmesinin sürekliliğiyle oluşur. Herhangi bir olayı tanımlamak için geliştirilmiş olan ölçütler, önermelerin sınanmasıyla varılmış olan sonuçlardır; bu bakımdan teorikmetodolojik bir kapsam içinde yer alırlar. Ne var ki, ölçütler belirli bir anda sabittirler; bu kesitsel özellikleriyle teorinin ancak bir ifadesi olurlar. Bütün zaman mekanlar için geçerli olan, teorik olan, hareketin, değişkenliğinin bütünselliğidir (Hassan 2000, 11). Bu teorik açıklamada, teorinin olgulara bağlı olduğunu ve olguların her zaman yönlendirici olduğunu kabul etmektedir. Başka bir deyişle tarihsel açıklamalar geçicidir; her kuşak yeni açıklamalar getirmek durumundadır. Hassan bu anlayış çerçevesinde eski Türk toplumu hakkındaki düşüncelerini oluşturmuştur.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Uygur, metafizik tanımlarını ele alıp tartışarak, metafiziğin ne olduğunu belirlemeye çalışmıştır. Metafiziğin en belli başlı tanımlarından biri, en eskisi olması nedeniyle de kaynak olan tanımı, evrenin tümünü bilmektir; şeklindedir. Bu kapsamda doğru seçenek C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe Sorusu, felsefe yapmanın ya da düşünce üretmenin ilk şartıdır

Yanıt Açıklaması: Nermi Uygur, her fırsatta Türkçe’ye olan tutkusunu dile getirmekten hoşlanmaktadır. Bu tutku, hem felsefe yazılarında hem de edebi denemelerinde açıkça görülmektedir. Uygur aynı zamanda "Türkçe’yi, bir dil olarak alınyazısı diye yaşayıp anlayan, bu dile bir yazgı olarak içten bağlanmış bulunan bir insan açısından görmektir. Kendime verdiğimi ödev, Türkçe’yi gözlemlemektir." ifadelerinin de sahibidir.

Yanıt Açıklaması: Mengüşoğlu’na göre, bütün insan bilgisinin varolan bir şeyin bilgisi olması, felsefi bilgi ile bilimsel bilgiyi birbirine bağlamakta, hatta onları birleştirmektedir. Bu doğrultuda doğru seçenek A seçeneğidir.