Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 2

Yanıt Açıklaması: Münif Paşaya göre ilim, mutlaka Birşeyi bilmek olup, bir kaide çerçevesinde bir araya toplanan malumata denir. İlim tabiri, suistimal olunarak astroloji (ilmi nucum) ve kum falı (ilm-i reml) gibi bir takım batıl itikatlar için için de kullanılmıştır.Bunlar aklı selime ve şer'i anlayışa ters olduklarından, ilim tabirinin, bu gurup için kullanılması uygun değildir.

Yanıt Açıklaması: Filibeli’ye göre, islam’ın bugünkü haline, hoşgörü ve aşırı iyimserlik ile bakmak, sevgi eseri ve fazilet alameti olamaz. Bir toplum, çöküntü ve gerileme sebeplerini bilmedikçe, ilerleme ve yükselme sebeplerini hazırlayamaz (F. Ahmet Hilmi 2005, 519). Filibeli’ye göre asıl sorun, tarihsel şartları kavramamaktır. Hayat, yenilik ve yenileşme olduğuna göre, bazı durumları muhafaza etmek çabası cahillik ve gaflet belirtisidir. Çünkü tekamül yasası, zaman ve çevre değişmeleri, kişiler gibi toplumları da arınmaya ve elenmeye mecbur kılar. Bu mecburiyetten kaçınmaya kalkışmak, duraklama fikridir ki, önce hastalığa ve sonra ölüme yol açar (F. Ahmet Hilmi 2005, 539). islam’ın yaşadığı sorun da budur. Asırlardan beri dinle uğraşanlar, yalnız bu hakikatlerden habersiz olmadılar, aynı zamanda bütün gayretlerini, islam toplumunu, bir tarih yanılgısıyla, zaman dışında yaşatmağa çalıştılar. Tanrısal ilkelerle uyuşmayan bu tutum, Müslümanların çökmesinin başlıca nedenidir. Buna ek olarak, harici saldırılar, toplumun cehalet karanlıklarına gömülmesine neden olmuştur (F. Ahmet Hilmi 2005, 539-540).Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Çağdaş devletlerde, kanun yapma ve yönetme hakkı doğrudan millete aittir ve milletin bu salahiyetini kısıtlayacak hiç bir mercii yoktur. Ayrıca milletin bütün fertleri birbirlerine eşittir.

Yanıt Açıklaması: Felsefe tarihçiliği, felsefenin bir dalı olarak Aristoteles’le başlamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kant ve Herder’in Tarih Anlayışları isimli kitap Macit Gökberk'e aittir.

Yanıt Açıklaması: F. Ahmet Hilmi, dinin dayandığı üç esası şöyle sıralamıştır: 1- Bizim üstümüzde olan ve bize uyması gerekmeyen bir gücün varlığını itiraf. 2- Bu gücün kontrolü altında ve ona bağımlı olduğunu hissetme. 3- Bu güçle insan arasındaki ilişki (kulluk, mabutluk veya vahdet) (F. Ahmet Hilmi 2005, 44). Bu esaslar dinin temel yapısını ortaya çıkarmaktadır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tanım: Felsefe yönteminin başlıca unsuru olan tanım, üzerinde konuşulan ko- nuların doğru anlaşılmasını sağlar.

Yanıt Açıklaması: Uygur'a göre (1971, 91), metafiziğin tipik soruları evreni tümüyle, kökten ve kesin bir bilgiyle kucaklamaya yöneliktir. A, B, C ve D şıklarındaki sorular metafiziğin tipik sorularıdır.

Yanıt Açıklaması: Uygur seslenişleri üç açıdan ele almıştır: İlk sesleniş tarzı özaddır (ad). Türkçede, özadla (adıyla) seslenir. İkinci sesleniş tarzı, başkalarına hitaplar büyük ölçüde akrabalık terimiyle yapılır. Üçüncü sesleniş tarzı, kişilere hitap ederken Siz yerine Sen'i tercih etmektir.

Yanıt Açıklaması: Denkel’e göre, fiziksel nesnelerin gerçekçi anlamda, yani bağımsız olarak var oldukları savını temellendirmenin yolu şu aşamalardan oluşmaktadır: 1- Olayların gelişimi, birbirlerini izleyişleri ve gelecekte meydana gelecek deneylerimize ilişkin genellemeler ve bu yolla tahminler yapmak için, algılanan olayların yanı sıra algılanmayan ve bizden bağımsız olaylar da bulunduğunu varsaymak zorundayız. 2- Yapılan bu tahminler hem başarılı olmakta hem de deneyin tutarlılığını açıklamaktadır. 3- Tahmin başarılı olduğuna göre, ona olanak veren genelleme de doğrudur. 4- Doğru bir genelleme için zorunlu olan varsayım da doğrudur. 5- Olaylar fiziksel nesnelerin geçirdikleri değişimler olduklarına göre, bizden bağımsız olaylar varsa, bizden bağımsız fiziksel nesneler de vardır.

Yanıt Açıklaması: Türkiye’de görülen genel tutum, sorunun kişinin kendine sorması değil, soruların filozoflara sorulmasıdır. Soru, varlık nedir? şeklinde dile getirildiğinde, sorunun muhatabı soruyu soran kişidir. Ancak soru Hartmann’a göre varlık nedir? şeklinde sorulduğunda muhatap öncelikle Hartmann’dır. Varlığa ilişkin sorunların neler olduğu, bu soruların hangi şartlarda ortaya çıktıkları, ne türden sorunlara neden oldukları, diğer felsefe sorunlarıyla ilişkileri sergilenmedikçe, felsefede varlık sorununun ne olduğunu ve filozofların bu soruna nasıl baktıklarını anlamak çok zordur.

Yanıt Açıklaması: Köprülü’nün kaygıları ve tarih anlayışı çerçevesinde çalışmalarına bakıldığında, tutarlı bir seyir izlediği kolaylıkla görülür. Türk tarihçiliği ve düşüncesi açısından Köprülü’nün ortaya koyduğu en önemli şeylerden biri, Türk tarihinin sürekliliğinin dayandığı verileri ortaya koyarak, onun bütünlüğünü göstermesidir.Diğer seçeneklerde verilen bilgiler de Köprülü için doğru olsa da en önemli şey sorulduğundan cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Felsefede esas olan sistem kurmaktır. Ve her sistemin belli bir çerçevesi vardır. Filozofun fikirleri ya bu çerçevenin içine sığabilir veyahut da onu aşar. Sığdığı zaman filozof, tutarlıdır; yani fikirleri arasında bir tutarlılık vardır. Sığmadığı zaman filozof söylediklerini çürüten, tutarsız, fikirleri birbirini tutmayan bir filozoftur.

Yanıt Açıklaması: Doğan Özlem, bütünlüklü yani alanının sorunlarını ve tarihsel gelişimini büyük ölçüde içeren tarih felsefesi yazan, felsefe kökenli ilk kişidir. Tarih Felsefesi başlığıyla 1984 yılında çıkan kitap, alandaki önemli bir boşluğu doldurmuştur.

Yanıt Açıklaması: Felsefe sorusunun oluşumunda, eleştirel tutum belirleyici bir rol oynar. Eleştiri, düşüncelerdeki, eksiklikleri, yetersizlikleri, yanlışları ortaya koymak ve tespit edilen sorunları giderme sürecedir.

Yanıt Açıklaması: Deduktif çıkarımlar, dilsel deyimlerin mantıksal analizleri, önerme biçimleri ve doğruluk çizelgeleri, doğruluk değeri analizi, normal şemalar ve ikililik başlıkları incelenmiş böylelikle sembolik mantığın temel yapısının bütünlüklü bir şekilde ilk kez ortaya konulduğu kitap Önermeler Mantığı'dır.

Yanıt Açıklaması: Nermi Uygur metafizik bağlamında varlık sorunu üstünde durmuştur.

Yanıt Açıklaması: İlki, Şekip Tunç'un Bir Din Felsefesine Doğru adlı çalışması diğeri de Mehmet Aydın'ın Din Felsefesi başlıklı kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Mengüşoğlu’na göre, ontolojide, varlık tarzlarından imkan, gerçeklik, zarurilik, tesadüfilik, imkansızlık, gerçek olmama anlaşılır (Mengüşoğlu 1968, 125). Bunlar da varlık modeliteleri adı altında alt birimlere ayrılırlar: 1- Zarurilik, başka türlü olmamak. 2- Gerçeklik, böyle olmak, başka türlü olmamak. 3- İmkan, böyle olabilmek veya böyle olamamak. 4- Tesadüfilik, zaruri olmak, başka türlü de olabilmektir. 5- Gerçek olmama, böyle olmamak. 6- İmkansızlık, böyle olamamak. Bu kapsamda doğru seçenek D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ali Fuad Başgil taassubu şu şekilde ele almaktadır. "Taassup, bir kimsenin kendi inancından ve kendince hakikat kabul ettiği görüş ve kanaatten başka olan inanç, görüş ve kanaatlere ve bunları taşıyanlara karşı düşmanlık beslemesi ve onları boğup susturmaya kalkışmasıdır. Taassubun kaynağı kara cahilliktir. Okuma yazma bilmeyen anlamında değil, az okuyup yarı cahil ve sığ bilgin olan, çok kere öyle bir ahmak cahilidir ki, bilmediğini de bilmez, ne dediğinin ve ne yaptığının farkında olmaz, çiğnediği hakikatleri ve tekmelediği hayratı görmez."