Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 2

Yanıt Açıklaması: Tunalı, estetik gerçekliğin son unsuru olan estetik yargı sorununu, esas olarak Kant’ın estetik yargılar hakkındaki düşünceleri bağlamında analiz etmiştir. Estetik yargı, duyum ve algılar aracılığıyla gelen verilerin bilme süreci içinde dönüştürülerek bilgi haline getirilmesidir. Estetik yargı, bir bilgi sorunu olarak değerlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Atatürk devrimleri, bu görüşü daha tutarlı, daha kestirmeden, daha hızlı bir benimseme denemesidir. Atatürk’ün “hayatta en hakiki mürşit ilimdir” sözü, bundan 2500 yıl önce bizim topraklarımızda tarih sahnesine çıkmış olan bu tutumun bir dile gelmesidir. Doğru cevap tabii ki “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türkçe sentaktik esnekliğinden dolayı, herhangi bir olay ya da nesne -durumu karşısında, o olay ve durumun oluş ve yapı tarzına kendini rahatça uydurur. Bu özellik Batı dillerinin hiçbirinde yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu fikirler Ziya Gökalp'e aittir.

Yanıt Açıklaması: Filibeli’ye göre ilim, bir şeyin nasıl olduğunu incelerken, niçin öyle olduğunu inceleme görevi de felsefeye aittir. İlim olayı bilmektedir ve ikinci derecedeki sebepleri de görebilir, ancak en büyük sebebi, gayeyi, hikmeti göremez ve “niçin” sorusuna cevap veremez.

Yanıt Açıklaması: Hitap ettiği kesim aydınlardır.

Yanıt Açıklaması: İsmail Tunalı; estetik konusunda çalışma yapan isimlerdendir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Ö. Naci Soykan şu ön dayanaklardan hareket ederek Türkçenin yapısı hakkında düşüncelerini belirlemiştir: 1. Biricik bir felsefe yok, felsefeler vardır, 2. Her dile özgü bir felsefe yok, tersine her dilde çeşitli felsefe yer alırlar. 3. Her doğal dilin diğerinden farklı oluşu, kendine özgülük alanı açar. 4. Böyle bir dilde her felsefe kendine özgülükten pay alır. 5. Türkçe böyle bir dildir. 6. Türkçe’nin kendine özgülükten pay alabilen en az bir felsefe yolu vardır. 7. Eğer Türkçeye ilişkin bu çalışma başarılıysa, Türkçede bir felsefe yolu daha açılmıştır. Bu bilgiler ışığında doğru cevap “E” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Türk tarihçiliğinin doruk noktasında olan Köprülü, Bu özelliğine 1913 ile 1934 yılları arasındaki çalışmalarıyla ulaşmıştı.

Yanıt Açıklaması: Nermi Uygur, her fırsatta Türkçe’ye olan tutkusunu dile getirmekten hoşlanmaktadır. Bu tutku, hem felsefe yazılarında hem de edebi denemelerinde açıkça görülmektedir

Yanıt Açıklaması: Soykan şu ön dayanaklardan hareket etmektedir: Biricik bir felsefe yok, felsefeler vardır. Her dile özgü bir felsefe yok, tersine her dilde çeşitli felsefe yer alırlar. Her doğal dilin diğerinden farklı oluşu, kendine özgülük alanı açar. Böyle bir dilde her felsefe kendine özgülükten pay alır. Türkçe böyle bir dildir. Türkçe’nin kendine özgülükten pay alabilen en az bir felsefe yolu vardır. Eğer Türkçeye ilişkin bu çalışma başarılıysa, Türkçe’de bir felsefe yolu daha açılmıştır (Soykan 1998/11, 99).Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Tarihi varlık sahasında, tabi varlık sahasının kategorileri de rol oynar. Ancak anlam açısından değişmişlerdir. Ayrıca tarihi varlık sahasının kendine has kategori ve ilkeleri vardır; bunlar kıymetler, hürriyet, görüş tarzı, eğitim, tradition (gelenek) gibi determination prensipleridir.

Yanıt Açıklaması: Özne - nesne ilişkisinden hareketle, bilgi sorununu açıklayan çeşitli bilgi anlayışlarını, Mengüşoğlu şöyle sıralamıştır: 1- Bazı bilgi anlayışları, özneyi tam bağımsız kabul ederken, nesneyi özneye bağlarlar. Nesne, öznenin herhangi bir kabiliyetinin ürünüdür. Bu yaklaşım tarzına idealizm denir. 2-Öznenin herhangi bir bilinç içeriğinden hareket eden teorilere ise duyumcu deneycilik (sensualist-empirist) teoriler adı verilmektedir. Bu teoriler nesneyi, duyu ya da impression (izlenim) olarak görürler. Nesnenin kendi başına bir varlığı olduğunu kabul etmezler. 3- Realizm, nesneyi kendi başına bir şey olarak kabul eder. Nesne alanı, özne alanını içine alır. Yani özneye, nesneden hareket edilerek varılır. 4- Monist teori, özne nesne ayrımını kaldırarak her iki unsuru da üst bir alanın özellikleri olarak kabul eder.

Yanıt Açıklaması: Devlet her ne kadar felsefenin baş konuları arasında sayılsa da, Türkiye’de felsefeciler devlet konusunda zayıf kalmışlardır. Felsefe eğitimi alıp ve felsefe bölümlerinde ders veren felsefe hocalarının tamamı siyaset, devlet ya da hukuk felsefesi konusunda kitap yazmamışlardı. Sadece bir kaç makale vardır. Macit Gökberk’in “Hegel’in Devlet Felsefesi” ile Bedia Akarsu’nun “John Locke’un Devlet Felsefesi” adlı makaleleri dışında bir çalışma yoktur. Bununla birlikte, Reform öncesi hocaların tamamına yakını siyaset, hukuk ya da devletle ilgili görüş bildirdikleri metinler yayınlamışlardır. Ahmet Mithat Efendi, Ziya Gökalp, Mehmet İzzet, Halil Nimetullah, Hilmi Ziya Ülken devletle ilgili konularda yayın yapmışlardır. Sadri Maksudi Arsal, Yavuz Abadan, Recai Okandan, Ali Fuad Başgil gibi hukukçular, kamu hukuku, hukuk felsefesi ve devlet felsefi adları altında devlet felsefesi konularını incelemişlerdir

Yanıt Açıklaması: Din felsefesinin konuları, bilgi teorisi, psikoloji, sosyoloji ve ahlak olmak üzere dört bölümden ibarettir.(Tunç 1959, 14)

Yanıt Açıklaması: Estetik yargı, duyum ve algılar aracılığıyla gelen verilerin bilme süreci içinde dönüştürülerek bilgi haline getirilmesidir. Estetik yargı, bir bilgi sorunu olarak değerlendirilmiştir. Estetik yargılar ayrıca, psikolojik ve Marksist açıdan da ele alınmışlardır. (Tunalı 1979, 271-306).

Yanıt Açıklaması: Hilmi Ziya Ülkenin, İslam Düşüncesi başlıklı kitabında İslam dininin temelleri Kelam Allah Fıkıh Rafizi doktrinler Tasavvuf felsefe Endülüs mektebi İşraki mektebi Müstakil filozoflar Matematik ilimler Fizik ilimler gibi başlıklar yer almıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Ziya Gökalp, İlme Doğru (1922) adlı yazısında, asri milletlere katılmak için zorunlu bazı şatların olduğunu belirtmiştir. Bunlardan en önemlisi, ilme doğru gitmektir. Ferdin kendisine mahsus düşünüşü, duyuşu, iradesi olduğu gibi, milletlerin de bu kabilden ruhi melekeleri vardır. Milletlerin düşünüşü, ilim ile felsefe; duyuşu, din ile sanat; iradesi, ahlak, siyaset ve iktisattır.

Yanıt Açıklaması: İslam felsefesi, en az iki açıdan Türkiye’de felsefe çalışmalarının gündemindedir. İlki, tarihimizin son bin yılını geçirdiğimiz İslam medeniyetinin felsefi mirasının anlaşılması ve bazı değerlerin geleneksel felsefe anlayışı çerçevesinde temellendirilmesidir.İkincisi, Felsefe tarihinin bir dönemi ve felsefe anlayışını kavramaktır.

Yanıt Açıklaması: Din felsefesi, emsalleri gibi, felsefenin genel yöntemine uygun çalışmaktadır. Söz konusu yöntemler bilgi teorisi, psikoloji, ahlak ve sosyoloji üzerinde yapılan incelemelere bağlıdır. Dolayısıyla, din felsefesinin konuları, bilgi teorisi, psikoloji, sosyoloji ve ahlak olmak üzere dört bölümden ibarettir (Tunç 1959, 14).Doğru cevap C'dir.