Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Batıda bireye verilen değer, bireyin özgürlüğü, hepsi Aydınlanma sürecinin sonucudur. (Gökberk 1982, 21).

Yanıt Açıklaması: Pozitivizmin yaygınlaşmasında etkili olan üç dergi vardır: Servet-i Fünun (18911942), Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası (1908-1910), İçtimaiyat Mecmuası (1917). Servet-i Fünun dergisi, başlangıcında, Batı’ya ait ilmi, fenni bilgiler verirken sonraları edebi dergi haline gelmiştir.Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Zeki Velidi Togan’ın (1890-1970) Tarihte Usul adlı çalışması yöntem, genel olarak tarih felsefesi, özel olarak analitik tarih felsefesi açısından değerli bir çalışmadır.

Yanıt Açıklaması: Türk filozof Teo Grünberg : "Belli bir düşüncenin temellerini oluşturan temel (ya da ilkel) yargılar ile dile getirilmeyen yöntem kuralları, bilgi sisteminin öndayanakları (a priori (latince) ; önsel) olarak kabul edilir". Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Cemal Yıldırım’a göre bilim tarihinin amacı bir bakıma, nesnel bilginin ortaya çıkma, yayılma ve kullanılma koşullarını incelemek, bir bakıma da nitelikleri belli bir yöntemin, bir düşünce türünün, hatta geniş anlamda bir bakış açısının oluşumunu saptamaktır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar'a göre bilimin amacı merakın tatmini, insan hayatına yeni ihtiraslar ve zenginlikler kazandırma, kudret kazanma gibi düşünceleri aktarmak ve bunların yanında, felsefeyi ilerletme ve bilgiye ulaşmaktır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türklerinde İlim adlı eser Adnan Adıvar tarafından ilim denilen ilmin mirasçısı olan Türklerin beşyüz yıl boyunca bu konunda kısaca ne yaptıklarını belirlemek amacıyla yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Nihat Keklik’e göre, felsefenin zorluğu ve filozoflar hakkındaki olumlu kanaatlerin üç nedeni vardır: I. Felsefeyi birkaç kitap üzerinden tanımaya çalışanların eksik bilgiden kaynaklanan kanaatleri. II. Filozofların olumsuz değerlendirilmeleri ve halkın değerlerine saygı göstermeyen kişiler olarak görülmeleri. III. Felsefenin zor anlaşılması.

Yanıt Açıklaması: Macit Gökberk, Aydınlanma düşüncesini tek kurtuluş yolu olarak görmüş hem düşüncelerini hem de toplumla ilgili sorunları Aydınlanma anlayışı bağlamında ele almayı, tek gerçek yaklaşım tarzı olarak benimsemiştir. Ona göre, Aydınlanma: Akdeniz çevresi ve gerilerinin bir ürünü olan Batı uygarlığının bir ürünüdür.

Yanıt Açıklaması: Nihat Keklik’e göre, felsefenin zorluğu ve filozoflar hakkındaki olumlu kanaatlerin nedenleri şunlardır: Felsefeyi birkaç kitap üzerinden tanımaya çalışanların eksik bilgiden kaynaklanan kanaatleri, filozofların olumsuz değerlendirilmeleri, filozofların halkın değerlerine saygı göstermeyen kişiler olarak görülmeleri ve felsefenin zor anlaşılmasıdır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Nihat Keklik’e göre, metaforun (metaphore (fransızca) ; metaphor (ingilizce) ; mecaz (arapça)) gayesi, en çok kullanılan alan olan edebiyatta sadece üslup ve ifade güzelliği iken, felsefe ve pozitif bilimlerde metaforun amacı, her şeyden önce ifadelerin anlaşılmasını kolaylaştırmaktır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Adıvar'a göre dini irade üzerinden açıklamak isteyenlerin dayanakları ahlaktır.  Bu temele dayanan kuramlar dine ameli bir yandan bakarak onu yalnız iradenin yönünü tayinle ilgili sayar.

Yanıt Açıklaması: Ona (Macit Gökberk) göre, Aydınlanma: Akdeniz çevresi ve gerilerinin bir ürünü olan Batı uygarlığının bir ürünüdür.

Yanıt Açıklaması: Fuad Köprülü’nün Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Osmanlı’nın Etnik Kökeni. Ayrıca, Türk Edebiyatı Tarihi, Divan Edebiyatı Antolojisi, Saz Şairleri adlı kitapları önde gelen çalışmalarındandır.

Yanıt Açıklaması: Felsefenin kendine has konuları, yani evren tasavvurundaki sorunlar olan insan, varlık, Tanrı, ruh farklılıkların bir yanını oluştururken, felsefenin kullandığı yöntem de diğer yanını oluşturmaktadır. Konu ortaklığı olmakla birlikte felsefe ile din arasındaki ayrım, esas olarak yöntem açısından ortaya çıkar. Din, evren tasavvurundaki değerlere iman edilmesini isterken, felsefî düşüncenin temel ilkeleri arasında yer alan şüphe iman etmenin önündeki en önemli etmendir. şüphe, felsefe yönetiminin temel ilkeleri arasında olduğu sürece, sorunların giderilmesinde başarılı olamamaktadır. Şüphe, sürekli başka şüpheler doğurduğundan, iman temelli din ile felsefe arasında sürekli bir uyumsuzluk olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Cemal Yıldırım Bilim Felsefesini yorumlamak için Bilim felsefesi sorunlarıyla uğraşmış, bilim felsefesinin köklerini, yapısını, amacını, yöntemini çeşitli yönleriyle ele alarak incelemiştir.

Yanıt Açıklaması: Yavuz Abadan (1905-1967) hukuk ve devlet felsefeleri hakkındaki yayınlarıyla bu alanda önde gelen düşünürleri tanıtmış ve tartışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Baskı sırasına göre onun önemli sayılan kitapları şunlardır: Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak; Türk Töresi; Türkçülüğün Esasları; Türk Medeniyet Tarihi.

Yanıt Açıklaması: Adıvar’a göre, felsefeyi doğuran nedenlerden biri de, dinin ne demek olduğunu, neden ibadet ihtiyacı duydukları üzerine insanların düşünmeye başlamalarıdır.

Yanıt Açıklaması: Macit Gökberk, Aydınlanma düşüncesini tek kurtuluş yolu olarak görmüş, hem düşüncelerini hem de toplumla ilgili sorunları Aydınlanma anlayışı bağlamında ele almayı, tek gerçek yaklaşım tarzı olarak benimsemiştir. Ona göre, Aydınlanma: Akdeniz çevresi ve gerilerinin bir ürünü olan Batı uygarlığının bir ürünüdür.