Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Analitik felsefenin amacı, bir takım önermeler (yani bilgiler) ortaya koymak değil, eldeki önermeleri aydınlatmaktır. Buna göre doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: II. Meşrutiyetin ilanını çok önemseyerek, özgürlük yolunda geri dönüşsüz bir aşama olarak kabul etmiş olan felsefeci olmayan düşünür Adnan Adıvar' dır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, tarih felsefesi üzerine odaklanırken, Fuat Köprülü din ve bilim ilişkisine yönelmiştir. Alaeddin Şenel ise insanlık ve düşünce tarihine yönelik kitaplar yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fuad Köprülü'nün eserleri arasında; Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu, Osmanlı'nın Etnik Kökeni sayılabilir. Ayrıca Türk tarihçiliğinde çığır açan çok sayıda makale de yayınlamıştır. Doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ahmet Mithat Efendi, ilk evrimci Osmanlı düşünürü olarak kabul edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Pozitivizmin yaygınlaşmasında etkili olan üç dergi vardır: Servet-i Fünun (1891-1942), Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası (1908-1910), İçtimaiyat Mecmuası (1917). Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Bilim Felsefesi ve Bilim: Onun Anlamı ve Metodu adlı eserler Cemal Yıldırım’a aittir.

Yanıt Açıklaması: Fuad Köprülü'nün en başarılı olduğu felsefe alanı Tarih' dir.

Yanıt Açıklaması: Ruhsal varlıkların gerçekliğinden yola çıkan spritüalizm, ruhun maneviliğini ve yüceliğini kabul eder. Ruhun evrensel olduğunu ve bir ilke olarak insanda bulunduğunu savunur.

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Şenel'in ilkel topluluklardan başlayarak tarihsel süreçte temel insan teşkilatlanmasını ve medeniyetlere dönüşümlerini temel kurumlar ve değerler üzerinden ele aldığı eseri Siyasal Düşünceler Tarihi kitabıdır.

Yanıt Açıklaması: Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir, Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik Astronomi ve Tıp, Bilim ve Öğretim Dili Olarak Türkçe adlı eserler ve İslam Dünyasında Bilim Kurumları adlı doktora tezi Aydın Sayılı’ya aittir.

Yanıt Açıklaması: Bir tarih felsefecisi olan olan Fuad Köprülü, bu kavramı açıklarken tarih metafiziği, doğa bilimleri, eşitlik ve eşitsizlik kavramlarını kullanmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Dinin tümel niteliği hakkında birşey söyleyebilmek için dini, insanın ruhi hayatının üç ayrı cephesinden, yani akıl, irade ve duygu noktalarından incelemek gerekir.

Yanıt Açıklaması: Aydınlanmanın genel özelliklerini Felsefe Tarihi adlı kitabında maddeler halinde sıralamıştır: 1- Din temelli açıklama sistemi, yerini akıl temelli açıklamalar ve temellendirmelere bırakmıştır. Aklın ön plana çıkmasıyla birlikte, eleştirel bir tutum gelişmiş, önceki değer ve kurumlar sorgulanmıştır. Her şeyin ölçüsü olan Tanrı yerine, insan (akıl) ölçü olarak kabul edilmiştir. İnsanın ölçü kabul edilmesi göreceli yaklaşımların artmasına neden olmuştur. 2- İnsan ve kültür sorunları düşüncenin başlıca konusu olmuştur. 3- Metafizik düşünceler üretmek yerine, duyumlar ve deneye dayanan düşünceler hakim olmaya başlamıştır. 4- Toplum hayatını belirleyen, devlet, din ve toplum gibi kavramlar, soru konusu yapılmış ve kökenlerinin araştırılması felsefenin başlıca konuları arasında sayılmıştır. 5- Teorik tartışmalar toplumun geniş bir kesimi tarafından takip edilmeye başlanmış, buna bağlı olarak toplumsal bilinç artmıştır. 6- Edebiyat yeni gelişmeleri konuları arasına katarak, yeni yaklaşımların toplumun büyük bir kısmı tarafından öğrenilmesine yardımcı olmuştur.Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Pozitivizmin Osmanlı düşüncesi üç temel alanda çok etkilediği belirtilmektedir: 1- Şinasi ile başlayan aklın eleştirel bir işlev kazandığı düşünsel boyut. 2- Eleştirel etkinliğin odağına hukuki, idari ve iktisadi rasyonellik anlayışını alarak gelişen kamu yönetimidir. 3- Ahmet Şuayb’ın başlattığı sanat felsefesi.

Yanıt Açıklaması: Comte’un üç hal kanunu çerçevesinde bilimleri sınıflandırması ve tarihi de içeren beşeri bilgileri, dinamik ve statik olarak ayırarak en üste yerleştirmesi tartışmaların kaynağını oluşturmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Science Its Meaning and Metod (Bilim: Onun Anlam› ve Metodu) (1971) Kitap üç bölümden oluşmaktadır. Bilimi Anlamak adlı ilk bölümde, bilimin tanımı, bilim dışında kalan doğruluk arayışları, dil ile bilim arasındaki ilişkiler, tanımlama ile bilim ilişkisi sorunları incelenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, 1939 yılında Türkiye'ye döndüğünde temel iki eseri olan Osmanlı Türklerinde İlim ile Tarih Boyunca İlim ve Din adlı çalışmalarını yayınlamıştır. Diğer eserleri ise; Hakikat Peşinde, Bilgi Cumhuriyeti ve Dur Düşün'dür. Doğru seçenek D'dir.

Yanıt Açıklaması: İslam Mantık Tarihi ve Farabi Mantığı (1969) adlı çalışmasında Nihat Keklik, islam düşünce dünyasının önemli bir sorununu, mantık anlayışlarını, ele almıştır. Çalışmada ortaya çıkan hedeflerden biri, islam dünyasında mantık ve felsefeye olumsuz bakan dogmatik çevrelerin anlayışlarının yanlışlığını göstermektir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Aydın Sayılı, Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı çalışmasında ağırlıklı olarak bilimin toplumla ilişkilerini değerlendirmiştir. Doğru cevap C'dir.