Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Ömer Lütfi Barkan iktisat alanında önemli başarılar kaydetmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel felsefe, ortak duyu veya bilim yolundan elde edilemeyen bazı bilgiler sağlamak amacını gütmüştür. Modern analitik felsefe, başka yoldan edinilemeyen bilgiler şöyle dursun, doğrudan doğruya ve tek başına hiçbir bilgi ortaya koymak iddiasında değildir. Felsefenin amacı, bir takım önermeler (yani bilgiler) ortaya koymak değil, eldeki önermeleri aydınlatmaktır. Bu bağlamda felsefe, herhangi bir bilgiyi ifade eden veya ifade ettiği sanılan her türlü önermeyi çözümleyen, yani anlamını aydınlatan bir uğraşıdır. Görevi, önermeleri çözümlemek yani analiz etmekten ibaret olan bu felsefeye analitik felsefe denir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Z.Fahri Fondıkoğlu'nun İçitmaiat: Metodoloji Nazariyeleri, felsefede yöntem üzerine çalışan önde gelen filozofları tanıtmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Şenel'in İlkel Topluluktan Uygar Topluma, Siyasal Düşünceler Tarihi, Irk ve Irkçılık Düşüncesi ve Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi adlı çalışmaları vardır.

Yanıt Açıklaması: Belli bir düşüncenin temellerini oluşturan temel yargılar ile dile getirilmeyen yöntem kuralları bilgi sisteminin öndayanağı olarak kabul edilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sayılı’ya göre, bilimsel düşüncenin ana vasıflarını, ilmi metodun yaratıcı taraflarını, bilim insanının zihninde, doğuş ve oluşum halindeki ilmi bilgide görmek mümkündür. Söz konusu vasıflar bilimsel çalışmaların temelini oluştururlar.

Yanıt Açıklaması: Siyaset bilimci olan Alaeddin Şenel’in çalışmaları, esas olarak siyaset felsefesi ağırlıklıdır. Bir yandan siyasal kavramların analizini yaparken, diğer yandan, insanlık tarihindeki büyük toplumsal ve siyasal dönüşümleri tarihsel seyri içinde açıklayan çalışmalar yapmıştır.Buna göre doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, 1939 yılında temel iki eseri olan Osmanlı Türklerinde İlim ile Tarih Boyunca İlim ve Din adlı çalışmalarını yayınlamıştır. Diğer eserleri, Hakikat Peşinde , Bilgi Cumhuriyeti ve Dur Düşün ’dür. Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar, Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri, Osmanlı Devleti’nin Kuruluşu, Osmanlı’nın Etnik Kökeni, Türk Edebiyatı Tarihi, Divan Edebiyatı Antolojisi, Saz Şairleri Fuad Köprülü’nün önde gelen kitap çalışmalarıdır. Alaeddin Şenel’in İlkel Topluluktan Uygar Topluma, Siyasal Düşünceler Tarihi, Irk ve Irkçılık Düşüncesi, Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi adlı çalışmaları vardır.

Yanıt Açıklaması: Siyasal Düşünceler Tarihi (1986) adlı çalışmada, A. Şenel, ilkel topluluklardan başlayarak tarihsel süreçte temel insan teşkilatlanmasını ve medeniyetlere dönüşümlerini, temel kurumlar ve değerler üzerinden ele almaktadır. Temele aldığı ilkel toplumların yaşayış tarzları, inançları, beslenme tarzlarını incelemiş ve düşünce tarzları üzerinde durmuştur.

Yanıt Açıklaması: Fuad köprülü'nün kitap , makale, bildiriler dahil olmak üzere toplam yayını 1500 adettir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Aydın Sayılı, dünyada bilim tarihi konusunda ilk doktora yapan kişi kabul edilir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Fuat Köprülü, (1890-1976), İstanbul’da doğmuştur. Mercan İdadisini bitirmiş, 1907-1910 yılları arasında Mekteb-i Hukuk’a (hukuk fakültesi) devam etmiştir. Hocalarını beğenmediği için okulu bırakıp lise öğretmenliği yapmıştır. 1913 yılında Halit Ziya Uşaklıgil’den boşalan İstanbul Darülfünunu (Üniversitesi) Türk Edebiyatı Tarihi kürsüsüne 23 yaşında müderris (profesör) tayin edilmiştir. 1924 yılında sekiz ay Milli Eğitim Bakanlığı müsteşarlığı yapmıştır. 1925 yılında Türkiyat Enstitüsü müdürlüğüne atanmıştır. 1934 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi dekanlığı yaparken Atatürk’ün isteği doğrultusunda Kars’tan milletvekili seçilmiştir. 1983 yılında YÖK sebebiyle üniversiteden istifa eden ve Siyasal Düşünceler Tarihi adlı kitabı yazan düşünür ise Alaeddin Şenel’dir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu kitapta aydınlanmanın, İnsanı ahlaken yücelttiği, ruhsal dinginliğe eriştirip özündeki hakîkati kavrattığı, görünen dünyanın üstünde ve ötesinde görünmeyenin şuuruna erdirdiğiyle ilgili bir madde bulunmamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Aydın Sayılı, bütün çalışmalarını bilimle ilişkili yapmıştır. Bu anlamda, doktora konusuna bağlı kalarak, bilimin tarihi, özellikle de ilkçağ medeniyetlerinde bilim ile İslam medeniyetindeki bilim çalışmaları, bilimin yapısı, toplumla ilişkileri onun temel uğraşları olmuştur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Yayın sayısının 1500 civarında olması, Fuad Köprülü'yü Türkiye'nin en iyi tarihçesi yapan nitelikleri arasında değildir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bilgiler önerme denilen dilsel ifade biçimleriyle yer aldığından, bilimi anlama, bir bakıma, bu önermeleri inceleme, eleştirme ve çözümleme demektir. O¨nermeleri oluşturan terim ya da kavramları aydınlatma, bu kavramlar arasındaki ilişkileri belirleme, önerme ve kavramları mantıksal bir ilişki düzeni içinde kapsayan teori veya benzer sistemler yapı ve işleyiş olarak açıklığa kavuşturma bu yaklaşımın başlıca özelliğini belirleyen süreçlerdir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Tanzimat sonrasında görülmeye başlanan ve giderek hâkim olan, devlet, insan, tarih düşünceleri, Aydınlama anlayışları çerçevesinde oluşmuştur. Özellikle Rousseau ve Voltaire’nin etkisi çok belirgindir. Jön Türkler, en çok Fransız İhtilali ve ihtilal düşünürlerinden etkilenmişlerdir. Rousseau’nun Toplum Sözleşmesi adlı kitabı, etki açısından öne çıkanlar arasındadır.

Yanıt Açıklaması: İslam Mantık Tarihi ve Farabi Mantığı (1969) adlı çalışmasında, İslam düşünce dünyasının önemli bir sorununu, mantık anlayışlarını, ele almıştır. Çalışmada ortaya çıkan hedeflerden biri, İslam dünyasında mantık ve felsefeye olumsuz bakan dogmatik çevrelerin anlayışlarının yanlışlığını göstermektir. Nihat Keklik’e göre, İslamiyet, batıl inançlara karşı akıl ve düşünceyi savunduğu halde, onu bu gayesinden uzaklaştırmaya çalışan dogmatik çevreler, mantık ve felsefenin haram sayıldığını iddia etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Nicolai Hartmann'ın öğrencisi olan Takiyettin Mengüşoğlu, yeni ontoloji anlayışını Türkiye'de tanıtmıştır.

Yanıt Açıklaması: Şinasi, aklın eleştirel işlev kazandığı düşünsel boyutu kazandırmasıyla; Ahmet Şuayb başlattığı sanat felsefesiyle, Beşir Fuat ve Ahmet Rıza da pozitif bilimlerle ilgili olan çalışmalarıyla pozitivizme katkı sağlamıştır. Ancak Ahmet Mithat Efendi ise ilk evrimci Osmanlı düşünürü olarak kabul edilmektedir.