Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1

Yanıt Açıklaması: Bilim Felsefesi ve Bilim: Onun Anlamı ve Metodu adlı eserler Cemal Yıldırım’a, Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir adlı eser Aydın Sayılı’ya aittir.

Yanıt Açıklaması: Sosyal Darwinizm “yaşamak için mücadele” ve “en iyinin hayatta kalması” düşüncelerinin toplumsal yaşama uygulanmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar'a göre Osmanlı'da ilmi ve felsefi düşünüş Fatih döneminde gelişmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Toplumların tarihi, ilkel ve tarihi olmak üzere iki devre ayrılırlar. İlkel devirde, iş bölümü olmadığından her iş herkes tarafından yapılmaktadır. Bu aşama eşitlikçi bir yapıya sahiptir. Sınıflar oluşmadığından sınıflar arası bir eşitsizlik söz konusu değildir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Cemal Yıldırım'a göre bilim tarihinin dört aşaması : 1- Mısır ve Mezopotamya uygarlıklarında görülen ampirik (deneysel) bilgi toplama aşaması. 2- Eski Yunanlıların evreni açıklamaya yönelik akılcı sistemlerinin kurulması. 3- Ortaçağın "Yunan Felsefesi ile dinsel dogmaları bağdaştıran çalışması" karşısında İslam dünyasındaki bilimsel çalışmaların parlak başarılarını kapsayan aşama. 4- Rönesans (aydınlanma) sonrası gelişmelerin yer aldığı modern bilim aşaması. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bilim felsefesi insanlara dünya görüşü vermez görüşü Cemal Yıldırım’a, Analitik felsefenin temel özelliğinin anlam analizi yapmaktır görüşü ise Teo Grünberg’e aittir.

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesi, tarih sorunlarının felsefi bağlamda incelenmesidir. Esas gelişme seyri, tarih bilgisinin güvenirliğini arttırmak için ne türden yöntemler geliştirilebilir sorunlarıyla ilgili olarak gerçekleşmiştir. Tarih felsefesinin bilgi sorunlarını inceleyen kısmına analitik tarih felsefesi, tarihte, anlam, yasa, gaye ve ilerlemenin oup olmadığını tartışan kısmına da tarih metafiziği denmektedir.

Yanıt Açıklaması: İlim, gerçeklikler arasındaki bağlantıların tümüdür. İlim, bu sayısız gerçeklikleri küçük sayıda birtakım bağıntılara indirerek birbirine bağlar ve böylelikle evrenin akılla düşünülebilir bir kadrosunu yaratır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Üç Feylezof ve Türk Ruhu Nasıl Yapılır adlı eserler Filibeli Ahmet Hilmi'ye aittirler. Duvardan Bir Sada ve Düğümlerin Çözümü Ahmet Mithat Efendi'ye aittirler. Türk Töresi bir Ziya Gökalp eseridir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Pozitivizmin yaygınlaşmasında etkili olan üç dergi vardır: Servet-i Fünun (1891-1942), Ulum-u İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası (1908-1910), İçtimaiyat Mecmuası (1917).

Yanıt Açıklaması: Köprülü'nün tarihçi olarak başarısı tarih felsefesini yakından tanımış olmasıyla da ilişkilidir. Türk Edebiyatı Tarihinde Usul adlı 23 yaşında yayınladığı uzun makalesinde, tarih felsefesinin neredeyse bütün sorunlarına değinmiş ve tarihin, tarih felsefesi açısından nasıl ele alındığını tartışmıştır.

Yanıt Açıklaması: Materyalistler arasında, Beşir Fuat, Ahmet Şuayb, Abdullah Cevdet, Baha Tevfik, Rıza Tevfik, Hüseyinzade Ali (Ali Turan)  önde gelen isimler olarak kabul edilmektedir. Mecit Gökberk ise aydınlanmacılık görüşünü savunan düşünürler arasında yer almaktadır.

Yanıt Açıklaması: Macit Gökberk, Aydınlanma düşüncesini tek kurtuluş yolu olarak görmüş, hem düşüncelerini hem de toplumla ilgili sorunları Aydınlanma anlayışı bağlamında ele almayı, tek gerçek yaklaşım tarzı olarak benimsemiştir. Ona göre Aydınlanma, Akdeniz çevresi ve gerilerinin bir ürünü olan Batı uygarlığının bir ürünüdür. Hegel’in deyişiyle, Batı uygarlığı, tarihte üstünlük sağlayan bir ilke ortaya çıkarmıştır. Bu ilke ile, uzun birikimlerden sonra, Milattan önceki 6. yüzyılda bugünkü Batı felsefe ve biliminin, dolayısıyla bunlara dayanan Batı uygarlık düzeninin temelleri atılmıştı.

Yanıt Açıklaması: Adnan Adıvar, Berlin'de tıp eğitimi almış ve aynı kurumda asistanlık yapmıştır. Ancak yayınlarında felsefi bir tutum sergilediği görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarih felsefesinin bilgi sorunlarını inceleyen kısmına analitik tarih felsefesi denmektedir.

Yanıt Açıklaması: Ruhi varlıkların gerçekliğinden yola çıkan spiritüalizm, ruhun maneviliğini ve yüceliğini kabul eder. Ruhun insanda bir ilke olarak bulunduğunu ve evrensel bir gücün varlığını benimser. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Beşir Fuat, Ahmet Şuayb, Abdullah Cevdet, Baha Tevfik, Rıza Tevfik, Hüseyinzade Ali Türkiye’deki materyalistlerin önde gelen isimleri arasında yer almaktadır. Seçenekler arasındaki tek spiritüalist ise Filibeli Ahmet Hilmi’dir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Yaşamak için mücadele, en iyinin hayatta kalması, doğanın yasası ve ırkçı ve yaklaşım ifadeleri Sosyal Darwinizm kavramını tanımlayan ifadelerdir. Sosyal Darwinizm adil değildir.

Yanıt Açıklaması: Adıvar’a göre, bizim gibi bütün modern ilim ve tekniği hazır bulmuş milletler için, o ilim ve tekniğin tarihini kısaca da olsun bilmek, insanlık tarihinde harp ve siyaset yanında bir de ilim ve medeniyetin yeri olduğunu öğrenmek pek faydalıdır. Köprülü, hem tarihin büyük adamlar bağlamında alınmasına hem de onları tamamen dışarıda tutarak incelenmesine karşıdır. Ona göre, çok uzun süredir devam eden birinci anlayış, halkı sürü yerine koyduğu gibi, insanlığın ilerlemesini de sadece seçkin bir öbeğe bağlanması saçmadır. Geri kalan üç düşünce ise Şenel’e aittir.

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Şenel'in eserleri arasında; İlkel Topluluktan Uygar Topluma, Siyasal Düşünceler Tarihi, Irk ve Irkçılık Düşüncesi ve Kemirgenlerden Sömürgenlere İnsanlık Tarihi sayılabilir.