Çağdaş Felsefe 2

Yanıt Açıklaması: Destrüksiyon ilksel veya kökensel varlık deneyimlerini çarpıtan tarihsel yorumların devre dışı bırakılarak veya ayıklanarak bizi öncel varlık anlayışının, radikal farklılığı, başkalığıyla karşılaştırmayı amaçlar.

Yanıt Açıklaması: Yönelimsellik

Yanıt Açıklaması: Yazı ve Fark son on yılda edebiyat ve felsefe alanında, Emmanuel Levinas, Georges Bataille, Michel Foucault, Sigmund Freud, Edmund Husserl, Edmond Jabes, Antonin Artaud gibi figürler üstüne yazılmış makaleleri bir araya getiren bir derlemedir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Bu çağın asıl sorunu araçsal aklın hâkimiyetini kurması, her şeyin araçsallaştırılması mıdır? Her şeyin faydaya tabi olarak değerlendirilmesi midir? İlginç olan bir nokta Heidegger’in hiçbir şeyin tamamen araçsallaştırılamayacağını düşünmesidir.

Yanıt Açıklaması: Sözcükler (1963) Sartre’ın çocukluk yıllarını anlatır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Sartre’a göre “yönelimsellik” bu eski sorunu ortadan kaldıran yepyeni bir başlangıç olarak görülmelidir. Yönelimsellik, bilincin dışarı doğru hareketi, yani “aşkınlık” tır.

Yanıt Açıklaması: Metafizik söz ile yazıyı bir karşıtlık ilişkisi içinde ele alır, yazıyı yetersiz ve tehlikeli ila^n eder. Derrida bu tavra “logosmerkezcilik” adını verir. Logosmerkezcilik aynı zamanda, bir sesmerkezciliktir (fonosantrisizm). Metafiziğin yazı türlerini kıyasladığında her zaman fonetik yazıyı yüceltmesinde de açığa çıkar bu. Logosmerkezcilik bir etnomerkezcilik, bir Avrupamerkezcilik de olagelmiştir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sartre somut yaşam tecrübelerini çözümleyebilmek için felsefe yaptığını düşünür ve en ilgi çekici, en parlak felsefi çözümlemeleri de somuta ilişkindir.

Yanıt Açıklaması: Levinas’ın düşüncesinin güzergâhı ilk kez 1935’te karşımıza çıkan aşkınlık sorusunun yeniden sorulması ve ona çeşitli yollardan yanıtlar aranması çerçevesi içine yerleştirilebilir.Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Diğer tüm şıklar Derrida'nın ya bizzat ortaya attığı kavramlardır ya da o kavramlar kendisinden sonra bilirnirlik kazanmıştır,ancak Derrida'nın doğa üzerine diye bir makale ya da çalışması yoktur.

Yanıt Açıklaması: 1950’lerde yazdıkları Levinas’ın Batı felsefesini, Eski Yunan geleneği ile Yahudi-Hıristiyan geleneğinin birbiriyle karşılaşmasının tarihi oluşarak düşündüğünü gösterir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Varlık ve zaman. Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Derrida felsefi yolculuğunun başında, varoluşçuluğa, fenomenolojiye ve yapısalcılığa karşı mesafe almıştır.Bu mesafenin kendisine özgü tarafı “Batı metafiziğinin dekonstrüksiyonu” girişimi içinde açığa çıkar. Dekonstrüksiyonun psikoloji, edebiyat, kültürel araştırmalar, dilbilim, feminizm, sosyoloji ve antropoloji alanlarında önemli bir etkisi olmuştur. Elbette bu disiplinler her zaman felsefeden beslenirler, fakat dekonstrüksiyonun özellikle ilgi çekici olmasının sebebi onun geleneksel felsefenin kapanışını kırması, felsefi düşünümü dışarıya, “felsefi olmayan”a açıyor olmasıdır. Dekonstrüksiyonun bu yaygın etkisi aynı zamanda da dekonstrüksiyonun tek olmadığını gösterir. Bu pratiklerin hepsi Derrida’nın düşüncesinden ilham almış olabilirler ama bu durum, Derrida’nın felsefi düşüncesiyle bunları birbirine eşitlemeyi gerekçelendirmez. Derrida felsefe yapmanın herkesin hakkı olması için çalışmış, Güney Afrika’daki apartheid politikalarına, totaliter rejimlere, düşünceye sansüre, Fransa’nın göçmen politikalarına karşı mücadele etmiştir. Fakat tercihi siyasal olaylar üzerine doğrudan bir biçimde konuşmak değildir. O, siyasetin ve etiğin temellerini, bu temellere ait kökensel deneyimleri ele alarak düşünür. Böylece çağının politik olaylarına tepki verir.

Yanıt Açıklaması: Derrida’nın neden dekonstrüksiyon gibi bir stratejiyle ortaya çıktığını anlamak için onun Heidegger’le ilişkisini dikkate almak gerekir. Heidegger’in varlık tarihine ilişkin saptamaları, 1930’larda metafiziğin kapanışına vurgu yapması, metafiziği destrüksiyona tabi tutma gereğinden söz etmesi, düşüncenin böylece metafizik varsayımlardan serbest kalabileceği yeni bir çağa girebileceğimiz umudunu taşıması, Derrida’nın dekonstrüksiyonu icadına ilham kaynağı olmuştur.Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Dekonstrüksiyon yalnızca felsefeciler tarafından değil, çok geniş bir yelpaze içinde, neredeyse tüm sosyal bilimler, sanat disiplinleri ve aydın çevreler tarafından sahiplenilmiştir. İlk önce Amerika’da ses getirmiş, oradan tüm dünyaya yayılarak çeşitli dekonstrüksiyon pratiklerinin ilham kaynağı olmuştur. 1980’lerde üniversite kampüslerinde moda akımdır, edebiyat ve felsefe eserleri dekonstrüsiyona tabi tutulur, mimarların da bu akıma eklenmesiyle simetriyi göz ardı eserler tasarlanmaya başlanır. Dekonstrüksiyonun psikoloji, edebiyat, kültürel araştırmalar, dilbilim, feminizm, sosyoloji ve antropoloji alanlarında önemli bir etkisi olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sartre ilk felsefi eserini 1934’te Husserl’den aldığı “yönelimsellik” kavramını yorumlamak suretiyle verir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ontoloji bu yüzden aynının özgürlüğünü pekiştirir, başkayı ortadan kaldırır veya aynıya indirger. Husserl “Şeylerin kendisine gidelim.” demişti, ama beliriş varlığın anlaşılmasıyla dolayımlanıyorsa hiçbir şey kendisinden itibaren, olduğu gibi belirmez, şey bize bizim onu anladığımız gibi görünür. Bilinç neyle karşılaşırsa karşılaşsın, karşılaşmanın terimlerini kendisi koyuyorsa, olsa olsa kendisiyle karşılaşabilir.

Yanıt Açıklaması: Aşkınlık. Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yönelimsellik, bilincin dışarı doğru hareketi, yani “aşkınlık” tır. Onun sayesinde biz dünyada, güneşin altında, yolun kıyısında, tozun toprağın içinde, dışarıdayızdır.

Yanıt Açıklaması: Levinas bulduğu çözümden tatmin olmamış olsa gerektir ki 1974’te Olmaktan Başka Türlü veya Özün Ötesinde’de aşkınlık sorusunu bu kez yeniden ele alır. Bu kez veludiyet tecrübesi gözden tamamen kaybolmuştur. Bunun sebebi bazı yorumculara göre çocuğumla ilişkinin başkasıyla fazlaca özdeşlemeyi getiriyor olmasıdır.Doğru cevap C'dir.