Çağdaş Felsefe 1

Yanıt Açıklaması: Austin’in söz-edimi kuramındaki odak noktası, söyleme yoluyla sergilenen söyleme dışı edimlerdir. Diğer sınıflandırmalar bu edimleri açıklamak üzere ortaya konulmuşlardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Schl­ick

Yanıt Açıklaması: Bağlanan bir zihin felsefecisinin amacı, zihinsel ve fiziksel özellikler arasındaki bağıntıyı açıklığa kavuşturmaktır. Bu sorun kısaca “zihin-beden problemi” olarak anılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Schlick’in ilgi alanı fizik ve doğa bilimleri ile sınırlı değildi. 1908 yılında Lebensweisheit (Yaşam Bilgeliği) adını taşıyan küçük hacimli bir kitap yayımladı. Bu eserinde mutluluğu peşine düşülmeye değer en yüksek amaç olduğunu savundu.

Yanıt Açıklaması: “Y ve V ve Ö” doğru ise G de doğru olacaktır. G önermesinin deney sonunda doğrulandığını varsaydığımızda “Y ve V ve Ö”nün doğrulandığını söyleyemeyiz. Sadece yanlışlanmadığını söyleyebiliriz. G önermesinin deney sonucunda yanlışlanması durumunda “Y ve V ve Ö” bileşik önermesinin yanlış olduğu sonucuna varırız. Ancak tikel evetleme ile birleştirilen önermelerin hangi bölümünden bu yanlışlığın kaynaklandığına karar veremeyiz. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Tarski’nin anlambilimsel doğruluk kuramı

Yanıt Açıklaması: Peirce'nin ele aldığı ikinci yöntem, Otorite yöntemidir. Bu kez, bir toplum ve cemaat içerisinde, belli kanı ve inançları yayan, bu inançlardan şüphe duyulmasına engel olmaya çalışan, karşı ya da farklı görüşlerin ortaya çıkması ihtimali belirirse bunun üzerine giden ve bastıran bir kurumun ihdas edildiğini düşünelim. Peirce, bu yöntemin kanıların ve inançların sabitlenmesi inatçılığa göre daha etkili olabileceğini düşünmektedir. Ancak Peirce'a göre sorulacak soru bu yöntemin istikrarlı olup olmayacağıdır. Peirce bu konudaki yanıtıda olumsuzdur. Peirce göre, her toplumda bir grup insan, farklı toplumlarda ya da farklı zamanlarda, farklı otoriteler altında farklı yaklaşımların ve görüşlerin savunulduğunu görecektir. Kendilerine, kendi inançlarının diğerlerinden neden daha üstün olması gerektiğini soracaklar ve bu da şüphelerin doğmasına yol açacaktır. Öyleyse, bu ikinci yöntem de arzu edilen amaca ulaşmayacaktır. Peirce, üçüncü yöntemini iki farklı biçimde adlandırır.: doğal tercihler yöntemi veya a priori yöntemidir. Bu yöntemde esas olan, farklı biçimlerde ifade edilse de aşikar olanı kabul etmektir. Söz konusu ''aşikar olan'', ''akla uygun-makul'', 'açık ve seçik gibi ifadelerle anlatılabilir. İlk iki yöntemdekinin tersine, burada düşünme, tartışma ve bu suretle reddedilmez olana ulaşma çabası ön plana çıkmaktadır. Ancak bu yöntem de sorunsuz değildir. Tarih göstermiştir ki bir kişiye apaçık gelen bir şey bir başkası için hiç de öyle olmayabilir. Bu yöntemde ön plana çıkarılan düşünme ve tartışma, tıpkı beğeni kavramında olduğu gibi bir düşünsel gelişimi var saymakta, bir bakıma herkesin belli bir beğeni düzeyine ulaşacağını ve ortak bir noktada buluşacağını ummaktadır. Peirce'a göre aradığımız, inançlarımız ve kanılarımızın insani olmayan, dışsal olarak kalıcı bir şey tarafından sabitlenmesidir. Bu dışsal şey, herkesi farklı biçimde etkileyecek olsa da, herkes bu etkilenmenin sonucunda bir ve aynı sonuca ulaşmalıdır. Peirce'a göre bu yöntem bilim yöntemidir.  Bu dördüncü yöntem, bilim yöntemi, ilk üçünde olmayan bazı avantajlara sahiptir. Öncelikle, bu yöntem öznel düşüncelerimizin ötesinde, bizden bağımsız bir şeye gönderme yapmaktadır. Dahası yöntem kamusal olarak geliştirilebilecek ve kullanılabilecek bir yöntemdir. İlk üç yöntemi aşındıran ve amacından saptıran ''toplumsal dürtü'' burada tam tersine bir avantaja dönüştürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Rudolf Carnap Şikago'da bulunduğu yıllarda anlambilim, kiplikler mantığı, olasılık, tümevarım mantığı üzerine kitaplar yazmıştır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1870'lerin sonlarında Peirce, bir dizi makale yayınlamış ve bu makalelerinde bir konudaki kanıların ya da inançların muğlaklıkların ya da şüphelerin ortadan kaldırılarak sabitlenmesi konusunda dört ayrı yöntemden söz etmiştir. Bu yöntemler, bir bakıma, düşüncelerimizi şüphelerden arındırmak ve doğru düşündüğümüze karar vermek üzere kullandığımız yöntemlerdir. Bu yöntemlerden ilki inatçılık yöntemidir. Bir konudaki kanaatimizi sabitlemek için kendimize, kendi tercih ettiğimiz bir kanaati niye benimseyelim diye sorar, daha sonra bu kararda ısrar edebiliriz. Bu fikrimize karşı çıkabilecek her şeyi ve herkesi reddeder ve akılcı bir tartışmaya girmekten kaçınırız. Bu yöntemin kendine göre bir avantajı vardır. Bir kanıya ilişkin sarsılmaz ve değiştirilmez bir inanç beraberinde zihinsel bir rahatlık/huzur getirir. Ancak elbette ki bu yöntem, kanıların sabitlenmesi için arzu edilecek bir yöntem değildir. Akla gelebilecek itiraz, bu yöntemle bir kişinin sarılacağı görüşün yanlış olabileceği ve akılcı bir tartışmadan kaçındığı için kişinin söz konusu yanlış inanca veya kanılara sahip olmaya devam edeceği yönündedir. Peirce'nin itirazı bu yönde değildir. Peirce'ın bu yöntemi reddederken öne sürdüğü akıl yürütme, kendi pragmatizmini anlamamız için ipucu vermektedir. Peirce, bu yöntemi benimseyen kişinin, başka kişilerin kendisinden farklı görüşleri savunduğunu gözlemleyeceğini, soğukkanlı bir biçimde düşünebildiği bir anda, söz konusu bu farklı görüşlerin de en az kendisininki kadar iyi olduğunu fark edeceğini ve sonuç olarak kendi kanısı ya da inancına olan güvenin sarsılacağını öne sürer. Peirce'a göre bir kanıda ya da inançta inat etme yöntemine yapılacak en doğru itiraz, bu yöntemin amacına hizmet etmeyeceğini, yani şüpheyi ortadan kaldırmayacağıdır. Bu yöntemde itiraz eden bir kişinin kendisinden şüphe duymasına neden olan temel etken,  ''toplumsal dürtüdür. Peirce göre bu dürtü, hiç kimsenin nihai olarak yok sayamayacağı kadar güçlüdür. Bizler, diğer bireylerin görüşlerinden etkilenen varlıklarız. Dolayısıyla, inançların ya da kanıların sabitlenmesi için aranan yöntemin, sadece bireyler için değil, içinde bulunduğumuz toplum ya da cemaat düzeyinde de işe yaraması gerekir.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein ölümünden sonra yayımlanan On Certainty (Kesinlik Üstüne) başlıklı çalışmasında Tractatus’taki görüşlerini tamamen terk eder. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Austin, konuşma edimleri kavramının önde gelen savunucusu olarak bilinir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Quine bu sorunu gönderimin netleştirilememesi (İng. inscrutability of reference) olarak adlandırmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kant ahlaki önermelerin doğru ve yanlış olabileceğini savunmuş, hem duygusalcı hem de sonuçcu yaklaşımları eleştirmiştir?

Yanıt Açıklaması: 1)Metafizik karşıtlığı 2)Sentetik a priori yargıların olanaklılığının reddedilmesi 3)Matematiğin mantıkçı bir biçimde temellendirilmesi 4)Doğrulamacı anlam anlayışı

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein, şüphe edebilmek için bile bazı şeylere inanıyor olmamız gerektiğini söyler. Dünyaya ilişkin sahip olduğumuz görüşler, bizim ampirik olarak test ettiğimiz ve dolayısıyla bildiğimiz şeyler değillerdir. Biz, bir bakıma bize miras kalan bir bütünle işe başlarız. Diğer seçeneklerde yer alan ifadeler düşünürün görüşlerine göre doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gündelik dil e dayalı felsefe anlayışı söz konusu dili, teknik terimlerin kendi anlamlarından çok genel anlamda sözcüklerin kullanımına odaklanarak yapar. Ryle’a göre felsefeciler sözcüklerin nasıl işlediklerine odaklanırlar.

Yanıt Açıklaması: Ryle’a göre zihin başlı başına bir nesne değil, insanın davranışlarının ve etkinliklerinin belli bir düzenlenişidir.

Yanıt Açıklaması: Quine, doktora tezini Whitehead’ın ve Russell’ın Principia Mathematica’sı üzerine yazdı.

Yanıt Açıklaması: Quine