Seçmeli Ara Sınav - Çağdaş Felsefe 1

Soru 1:

Peirce, “yorumlayan olmaksızın bir işaretin bir nesneye işaret etmeyeceğini" düşünmekte ve üç yorumlayan türü ayırt etmektedir. Buna göre, bir sözcüğün sözlükteki karşılığı hangi türden bir yorumlayandır?

A) Duygusal B) Mantıksal C) Enerjik D) Doğal E) Nihai

Soru 2:

Frege'nin dil felsefisinin gelişimi bakımından en önemli etkisi aşağıdaki kavramlardan hangilerinin ayrımını yapmasıyla olmuştur?

A) Çeviri-sayal B) Anlam-gönderim C) Sayal-gönderim D) Gönderim-yönletim E) Gönderge-yönletim

Soru 3:

Aşağıdakilerden hangisi Euklides'in Unsurlar (yunanca : Stoicheia ; latince : Elementa ; ingilizce : Elements) adlı eserinde geometri teoremlerinin ispatında kullandığı beş aksiyomdan biri değildir?

A) İki noktadan bir doğru geçer. B) İki nokta arasındaki sürekli doğru sonludur. C) Tüm dik açılar birbirine eşittir. D) Bir noktadan eşit uzaklıktaki noktaların geometrik yeri, bir çemberdir. E) 1 ile 1’in toplamı 2’dir.

Soru 4:

Frege'nin dizgesinin bir çelişkiye yer verdiğini ortaya çıkaran düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Wittgenstein B) Carnap C) Peano D) Russell E) Kant

Soru 5:

Peirce’ın bilimsel soruşturmanın uyaranı olarak kabul ettiği şüphenin Descartes’çı şüpheden ayrılan yönü aşağıdakilerden hangisidir?

A) Davranışlarımızdan bağımsız olarak merak konusu olması B) Gerçeğin ve yaşananın içinden çıkan bir şüphe olması C) Hiçbir yoldan giderilemeyecek olması D) Aynı anda her şeyden şüphe etmeyi içermesi E) Giderilmesinin ya da giderilmemesinin yaşantımızda bir değişikliğe yol açmaması

Soru 6:

Geometrinin aksiyomlarının ne olgusal bir içeriğe sahip olduğunu ne mantıksal bir zorunluluğu ifade ettiğini ne de sentetik a priori yargılara dayanmakta olduğunu ve fakat “örtük tanımlar” olduğunu savunan ve bu konuda Russell ile tartışan Fransız felsefeci ve matematikçi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Frege B) Poincare C) Hilbert D) Kant E) Peirce

Soru 7:

Hume’un fikirlerin bağıntılarına dayalı doğruları, Kant’a göre aşağıdaki hangi yargı türü ile karşılanmaktadır?

A) Analitik a posteriori B) Sentetik a posteriori C) Sentetik a priori D) Zorunlu a posteriori E) Analitik a priori

Soru 8:

"Kritik der reinen Vernunft" adlı eserinde Metafiziğin olanaklı olup olmadığı hangi bilim adamı tarafından sorgulanmıştır?

A) Hegel B) Kant C) Einstein D) Gottlob Frege E) Euklides

Soru 9:

Russell’ın ahlak felsefesi alanında Moore’un görüşlerinden uzaklaşmasında ve ahlâkî terimlerin öznel değerlerle ilgili olduğunu düşünmeye yönelmesinde etkili olan deneyci düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Hume B) Frege C) Wittgenstein D) Descartes E) Platon

Soru 10:

Frege’ye göre bir önermenin (haber tümcesinin) gönderimi, söz konusu önermenin doğruluk değeridir. Önermenin anlamı ise söz konusu önermenin açıkladığı düşüncedir. Bir ifadenin anlamı ise gönderim yapılan nesnenin sunum biçimi olmaktadır. Frege'nin bu bağlamdaki tartışmasına örnek olarak "Sabah Yıldızı" ve "Akşam Yıldızı" nı seçmesinin nedeni nedir?

A) Gönderimlerinin ortak anlamlarının ise farklı olması. B) İkisiyle de kurulacak önermelerin doğruluk değerlerinin kesin olarak belirlenebilir olması. C) Sunum biçimlerinin ortak olması. D) Anlamlarının, kurulabilecek bütün önermelerin doğruluk değerleri ile belirlenebilir olması. E) Anlamlarının karşıt olması.

Soru 11:

Wittgenstein'a göre mantıksal önermelerin doğruluklarına karar vermek için, gerçeklikle bir karşılaştırma yapmak gereksizdir. Bu itibarla mantıksal uzayın yapısı, mantıksal doğruluk üzerinden tam olarak bilinebilirdir derken bunu aşağıdaki hangi sözleriyle ifade etmektedir?

A) "Mantık doğa bilimlerinden biridir." B) “Mantıkta asla sürprizlere yer yoktur.” C) "Mantık bir doktrin değildir." D) "Mantık, mantıksal düşüncelerin açığa kavuşturulmasını amaçlar." E) "Mantık olmaksızın düşünceler kapalı ve muğlaktır."

Soru 12:

Bir doğruya kendi dışındaki bir noktadan hiçbir paralelin çizilemeyeceği geometriye ne ad verilir?

A) Euklidesçi geometri B) Bob-euclidian geometri C) Bolyai geometrisi D) Küresel geometri E) Lobachevsky geometri

Soru 13:

“A Critical Exposition of the Philosophy of Leibniz” başlıklı doktora tezinde Leibniz’in mantık ve dil felsefesinin benimsenmesi, metafiziğinin ise reddedilmesi gerektiğini savunan düşünür kimdir?

A) Moore B) Russell C) Wittgenstein D) Euklides E) Frege

Soru 14:

Aşağıdakilerden hangisi Wittgenstein'ın dille ilgili görüşlerinden biri değildir?

A) Dille karşılaştığımızda dilin mantığını kolayca çözemeyebileceğimizi ve bu sebeple dilin düşünceyi gizlediğini ileri sürer? B) Dilin yüzeysel grameri ile dilin mantığını birbirinden ayırır C) Gündelik diller dil olmaları itibarıyle her ne kadar muğlaklıklar, karışıklıklar ve belirsizlikler içerseler de dilin özüne haizdirler D) Dilin sakladığı düşünceyi açığa çıkarmak bir çözümlemeyi gerektirir E) Dilin yüzeysel grameri ile dilin mantığı aynı şeyi ifade eder

Soru 15:

Wittgenstein’a göre önermeler .........ve........, boşluğunu aşağıdaki hangi şıkla tamamlamak mümkündür?

A) Bir şey söyler ve gösterir. B) genel ve geçerdir C) Kesin ve kesin değildir D) Doğru ve yanlıştır E) Hem doğru hem yanlış olamaz

Soru 16:

Frege'ye göre "kaplamında sadece 2 birey bulunan yüklemlerin kümesi" neyi ifade etmektedir?

A) Alt küme sayısı 3 olan kümeleri B) Helyum atomunu C) Diyalektiği D) Karşıt anlamlı fiileri E) "İki" sayısını

Soru 17:

I. Kendi çözümleme yönteminin asli bir bileşeni de bilimin kendisidir. II. Bilimin bulduğu yanıtların kalıcı olduğunu düşünür. III. Bilimin her şeyi içine alan organik bir kavrayışa ulaşamayacağını düşünür. IV. Bilimin küçük ilerlemeler kaydettiğini düşünür. Yukardakilerden hangisi ya da hangileri Russell'ın bilim felsefesine göre doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I, II ve IV D) I, III ve IV E) II, III ve IV

Soru 18:

Kant’a göre, öncelikle matematiğin yargıları hangileridir?

A) analitik ve a priori B) analitik vea posteriori C) a posteriori ve sentetik D) sentetik ve analitik E) sentetik ve a priori

Soru 19:

Wittgenstein'ın Tractatus adlı eserindeki yaklaşımına göre bir adın anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Adın yol açtığı düşünce B) Adın kullanıldığı bağlam C) Adın kendisi D) Adın yol açtığı çağrışımlar E) İşaret ettği nesne

Soru 20:

Aşağıdakilerden hangisi Wittgestein'ın felsefe hakkındaki önermelerinden biri değildir?

A) Felsefe doğa bilimlerinden birisi değildir B) Felsefe düşüncelerin mantıksal olarak açıklığa kavuşturulmasını amaçlar C) Felsefe bir doktrindir D) Felsefe felsefi önermelerle değil, önermelerin açıklığa kavuşturulması ile nihayet bulur E) Felsefi bir çalışma açıklamalardan oluşur