Çağdaş Felsefe 1

Yanıt Açıklaması: Bilen ile bilinenin ayrılması

Yanıt Açıklaması: Kant, matematiksel yargıları temellendirmeye çalışırken, kavramsal bilgiye karşıt olarak yine görüsel bilgiden yararlanmış ve matematiğin saf görüye dayandığını savunmuştur. Netice olarak, sentetik a priori yargılar, saf görüde inşa olunan nesnelerin dolaysız bilgisine dayanmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Moore felsefi kanıtlamaların kendisinin doğalcı yanılsama olarak adlandırdığı bir sorunla malul olduğunu ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Bu yaklaşıma (içsel bağıntılar doktrini) öncelikle Moore karşı çıktı. “Refutation of Idealism” ve “External and Internal Relations” başlıklı makalelerinde, bu doktrine yönelik eleştirilerini sundu. Bu yaklaşımla ilgili olarak Russell da benzer bir sorun görüyordu. Sorun, bir nesnenin bilinebilmesinin nesnenin sahip olduğu tüm bağıntıların bilinmesini gerektirmesiydi. Russell’a göre bu durumda uzay, zaman, sayı ve genel olarak bilimin konusunu teşkil eden nesneler, tam olarak bilinemez hale geliyorlardı. Doğru cevap D'dir

Yanıt Açıklaması: Russell, eleştirdiği idealist anlayışı içsel bağlantılar doktrini olarak adlandırıyordu. En uç noktasında alındığında bu yaklaşıma göre gerçeklik, tek bir birleşik nesne olarak tasarlanıyordu.

Yanıt Açıklaması: İşaret ile işaret edilen arasında nedensel bir bağıntı mevcutsa  bu hangi işaret anlam bilimi sınıflandırmasından indeks den söz eder.

Yanıt Açıklaması: Kantçı geometri anlayışının Einstein’ın uzay-zaman anlayışı ile ters düşmesi

Yanıt Açıklaması: "Principia Mathematica" (Matematiğin Temelleri), 1910-1913 yılları arasında Alfred North Whitehead ve Bertrand Russell tarafından yazılmıştır. "Principia Mathematica" nın amacı, matematiğin, ilk teoremlerinden başlayarak, mantık teoremleri ile ispatlanmasıdır. İlk teoremler, matematik konuşabilmek için matematik dilinin oluşturulmasıdır ; insanların anlaşabilmesi için Türkçe ve İngilizce gibi dillerin oluşturulması gibi. 0'dan başlayarak, 1 ve diğer tam sayılarla devam ederek, sayıların varlığının ispatlanması, ilk sıralardaki teoremlerdendir. Toplam ve çıkarma işlemlerinin ispatlanması (1 + 1 = 2 ; 1 - 1 = 0 olması gibi), ilk sıralardaki teoremlerdendir. (Bertrand Arthur William Russell ve Alfred North Whitehead : ingiliz, filozof, matematikçi ; Russel : aynı zamanda tarihçi ve sosyolog). Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Moore, felsefî kanıtlamaların, kendisinin doğalcı yanılsama olarak adlandırdığı bir sorunla malul olduğunu ifade eder. Bu sorunun kaynaağı nda, bir terimin belli bir kanıtlama dâhilindeki kullanımının, söz konusu terimin tanımı ile karşılaştrıması yatar. Ahlâk felsefesi tartışmalarındanda bu sorunla, özellikle iyi teriminin tanımlanmasında karşılaşılır

Yanıt Açıklaması: Mantıksal önermelerin doğruluğuna, sadece işaretlerin dizilimine (sentaksa) bakarak karar verilebilir. Bu itibarla da mantıksal önermeler a priori önermelerdir.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein'a göre olguların mantıksal resmi bir düşüncedir. Bir olgu durumu düşünülebilirdir; yani, onu kendimize resmedebilmemizdir. Buna göre doğru yanıt E şıkkıdır. lgul

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein, tüm olanaklı olguların ya da olanaklı tüm nesnelerin olanaklı bağlantılarının mevcut olduğu mekana mntıksal uzay denilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Peirce’ın işaretlerin anlambilimi hakkındaki bazı sınıflandırmalarını ele alalım. Peirce bir işaret ile işaret edilen nesne arasında üç farklı tür bağıntı bulunduğunu ifade eder. Peirce ilk olarak indekslerden (veya bağlamsal göstergelerden)söz eder. Bu durumda, işaret ile işaret edilen arasında nedensel bir bağıntı mevcuttur. Dumanın ateşe, bir yanaktaki kırmızı beş parmak izinin atılmış bir tokata işaret etmesi gibi.

Yanıt Açıklaması: Russel dili nasıl kullandığımıza dair tartışmaları, felsefî tartışmaların odağına yerleştirmiştir. Russell’ın gelifltirdiği bazı yöntemler, kendisinden sonraki felsefeciler tarafından kullanılmıştır. Russell’ın etkili olan çözümlemelerinin başındanda, belirli betimleyiciler kuramı gelir.

Yanıt Açıklaması: Aşikâr olanı kabul etmek

Yanıt Açıklaması: I, II, III ve IV numaralı önermeler, ingiliz filozof George Edward Moore'un ahlak felsefesine uygundur. (ampirik : deneysel). Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Peirce, yorumlayan olmaksızın bir işaretin bir nesneye işaret etmeyeceğini düşünmektedir. Örneğin, futbol takımının renklerini taşıyan bir nesne görünce çoşku hisseden bir taraftar. Burada, söz konusu duygunun kendisi de bir işarettir.

Yanıt Açıklaması: Frege, Grundgesetze’nin ikinci cildini yayımlamaya hazırlanırken Russell, kendisine bir mektup yazar ve Temel Yasa V’ten bir paradoksun türetilebildiğini ifade eder. Russell, “kendi kendisinin elemanı olmayan kümelerin kümesi”nin Frege’nin dizgesi içerisinde tanımlanabileceğini, ancak böyle bir kümenin kendisinin hem elemanı olacağının hem de elemanı olamayacağının gösterilebildiğini, dolayısıyla bir çelişkinin ortaya çıktığını gösterir. D şıkkındaki terziler, "kendi söküğünü dikemeyen herkesin söküğünü diken kişiler" kümesini ifade etmektedir. Ancak terzilerin kendisi bu kümenin hem elemanıdır hem de değildir.

Yanıt Açıklaması: Mantıksal atomculuk, deneycilikle mantıkçılığı mezceden bir yaklaşım olarak, Russell’ın felsefe anlayışının temelinde yer alır. Russell bu yaklaşımı 1918 yılında verdiği, “The Philosophy of Logical Atomism” başlıklı derste sunar. Russell bu dersinde, dünyayı bir ayna gibi yansıtan (temsil eden) ideal ve dünyayla eşbiçimli bir dilden söz eder. Bu itibarla bilgimiz, temel atomsal önermeler ve bu önermelerin doğruluk fonksiyonlarının bir araya getirilmesiyle oluşan bileşik önermelerden ibarettir. Russell’a göre her anlamlı önerme, duyu deneyiminde doğrudan bir karşılığı (gönderimi) bulunan terimlerden oluşmalıdır. Kendi bilgi anlayışında yer alan bir ayrıma dayanarak Russell, terimlerin gönderimlerini ya tanışıklık yoluyla bilmemiz ya da bildiğimiz terimlerden mantıksal olarak türetebilmemiz gerektiğini söyler. Bu biçimiyle mantıksal atomculuk uç noktada deneyci bir felsefî konumdur.

Yanıt Açıklaması: Gottlob Frege, analitik felsefenin  büyük babası olarak anılmaktadır.