Final Sınavı - Çağdaş Felsefe 1

Soru 1:

Wittgenstein'a göre söz konusu kuralların, dil oyunlarının ve diğer pek çok inancımızın arkasında ne vardır?

A) Mitoloji B) Kitaplar C) Yaşam biçimleri D) Zaman ve teknoloji E) Gelenek ve görenekler

Soru 2:

Quin’in ifadesiyle “Bütüncüllük “ aşağıdakilerden hangisi/hangileri ile açıklanabilir? Bilimsel önermelerin duyu deneyimiyle karşılaştırılması atomsal bir varsayımın doğruluğuna karar vermekle sınırlandırılamaz. Önermelerin karşılaştırılmasının bir tarafında duyu deneyimi yer alırken diğer tarafında ise bilimsel önermelerin tamamı yer almaktadır. İnsan bilişi bir inançlar ağı gibidir. İnanç ve kanaatlerimizin tamam› dünyayla (duyusal deneyimle) dolaylı bir bağ içerisindedir. İnsan bilişinde inanç ve kanaatlerimiz birbirinden kopuktur. Her biri tek başına yer almaktadır.

A) I,III,IV B) I,II,III C) Yanız IV D) Yalnız II E) II,III,IV

Soru 3:

Quine “var olmayanın bilmecesi” adını verdiği sorunun çözümü için kimden yararlanır?

A) Platon B) Russell C) Carnap D) Tarski E) Mach

Soru 4:

I. Dilin ne olması gerektiğini dile dayatmaya çalışmak yanlıştır. II. Felsefe dilin kullanımına karışmaz, sadece onu tasvir edebilir. III. Felsefe, gerçeklik, Tanrı, ölümsüzlük, iyi ve kötü gibi sorunlarla uğraşmak durumundadır. Dil ile ilgilenmesi yanlıştır. IV. Felsefecilerin, sözcükleri gündelik dilin bağlamından koparıp anlamsızlaştırmalarına karşı, dikkatli olmamız gerekmektedir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri Wittgenstein'ın geç dönem felsefe anlayışına göre felsefe ve dil ilişkisine yaklaşımını yansıtmaktadır?

A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) I, II ve IV E) III ve IV

Soru 5:

Frege'nin projesi neden önemlidir?

A) Dil felsefesine önemli katkılar sağlamıştır. B) Matematik felsefesine önemli katkılar sağlamıştır. C) Geometri felsefesine önemli katkılar sağlamıştır. D) Analitik felsefeye katkı sağlamıştır. E) Metafiziğe katkı sağlamıştır.

Soru 6:

Austin’in kuşkuculuğa karşı eleştirisinin merkezinde yatan görüş nedir?

A) Akılla duyumsama B) Yanılsamaya dayalı kanıtlama C) Öğrenme D) Hisler yoluyla algılama E) Metafizik

Soru 7:

“İnsanları öldürmek ahlâken yanlıştır.” ifadesi Ayer’e göre nasıl bir ifadedir?

A) Ahlaki bir ifadedir. B) Ünlem bildiren bir ifadedir. C) Metafiziksel bir ifadedir. D) Gerçeğe karşıt bir ifadedir. E) Ahlak dışı bir ifadedir.

Soru 8:

Rudolf Carnap’ın Jena Üniversitesinde yazdığı fizik bölümünün fazla felsefî, felsefe bölümünün de fazla fizikle ilgili bulduğu tezinin konusu nedir?

A) Dünyanın mantıksal yapısında bilimsel terimler B) Uzay ve zamana ilişkin aksiyomatik bir dizgeyi savunmak C) Uzay D) Matematiğin Perensipleri E) Felsefenin sözde sorunları

Soru 9:

Carnap’ın “hoşgörü” ilkesine göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

A) “Doğru” olarak adlandırılabilecek bir dil veya mantık söz konusu değildir. B) Doğru olan hoş görülebilir. C) Herkes aynı biçimsel dili benimsemelidir. D) Olasılık ve tümevarım bu ilkenin temelini oluşturur. E) “Doğru” herkes için aynı ve kabul edilebilir olmalıdır.

Soru 10:

Austin’in “A Plea for Excuses” başlıklı yazısının genel konusu nedir?

A) Aşk B) Hitabet C) Sorumluluk D) Bilim E) Sanat

Soru 11:

Alfred Tarski'nin dili ile üst dilin birbirinden ayrılmasına dayanan kuramı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tamamlanamazlık teoremleri B) Doğruluk kuramı C) Betimleyiciler kuramı D) Esneklik kuramı E) Niceleme kuramı

Soru 12:

Euklidesçi olmayan geometriler için bir model ortaya koyan ilk matematikçi aşağıdakilerden hangisidir?

A) Gauss B) Klein C) Beltrami D) Lobachevsky E) Bolyai

Soru 13:

"Dili yeni öğrenen bir çocuğa “elma”, “kırmızı” ve hatta “beş” sözcüğünü öğretmek istiyorsak aklımıza gelen ilk yöntem budur. Bir elmayı elimize alır ya da çocuğun önüne koyar ve ona işaret ederek “elma” deriz. Onun bunu tekrarlamasını ya da hafızasına kaydetmesini umarız. Beş tane elmayı yan yana koyup “beş” diyerek beş sayısını, bir kırmızı ve bir yeşil elmayı yan yana koyup “kırmızı elma” ve “yeşil elma” diyerek farklı renkleri öğretmeyi umabiliriz." Aşağıdakilerden hangisi yukarıda anlatılan yöntemin adıdır?

A) Somutlama B) Örnekleyerek tanımlama C) Benzetme D) Soyutlama E) Karşılaştırma

Soru 14:

Mantıksal pozitivistler için güçlü ve zayıf doğrulanabilme arasında fark nedir?

A) Yaklaşımın kendisinin esas itibariyle metafiziksel olması B) Sözcüklerin (adların) temsil ettiği nesnelerin açık biçimde belirlenmesi C) Mantıksal pozitivizmin amprisizm/deneycilikle yakın bağları bulunması D) Eldeki veri ve tek bir olasılık E) Anlamsız olanın, felsefî söylemin içerisinden tamamen sökülüp atılması

Soru 15:

Ryle'a göre farklı sözcük ve ifadelerin farklı bağlamlarda farklı içermelere sahip olmasının neden olduğu durum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Sistemli muğlaklık B) Sistemsiz muğlaklık C) Sistemli açıklık D) Sistemsiz açıklık E) Sistemsiz sistemlilik

Soru 16:

Ryle'a göre sistemli muğlaklık sadece sözcükler ve karmaşık ifadelerle sınırlı değildir. ........................ ilişkin inşalarda da bu muğlaklık etkili olabilmektedir. Cümlesinde boşluğa ne gelmelidir?

A) Yoruma B) Gramere C) Bilgiye D) Bilime E) Doğaya

Soru 17:

Aşağıdakilerden hangisi viyana çevresinin toplantılarına katılsa da kendisinin grubun bir mensubu olarak kabul etmeyen düşünürdür?

A) Carnap B) Popper C) Schlick D) Hahn E) Nevrath

Soru 18:

Verdiği dersleri How to Do Things With Words başlığı ile yayımlayan felsefeci kimdir?

A) Noam Chomsky B) Pierre Bourdieu C) Gilbert Ryle D) Michel Foucault E) John Langshaw Austin

Soru 19:

Bilimsel gelişimin mantıksal pozitivistlerin ya da Popper’ın düşündüğü gibi mantıksal bir biçimi olmadığı ve bilim cemaatinin değerlerinin belirleyiciliğini ön plana çıkaran " The Structure of Scientific Revolutions" adlı eserinde devrimler yoluyla değişen bir bilim anlayışını savunan felsefeci aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ayer B) Thomas Kuhn C) Rudolf Carnap D) Alfred Tarski E) Gottlob Frege

Soru 20:

Aşağıdaki ifadelerden hangisi Ryle’ın sözcüklerin anlamları hakkındaki yaklaşımını yansıtır?

A) Kendi başlarına, yalıtılmışlardır. B) İfadeler, ancak bazı şeylere karşılık geldikleri sürece anlamlıdırlar. C) Dille bütünleşik değildirler. D) Bir ifadenin anlamı, o ifade tarafından kast edilen bir şeydir. E) Tam bir cümlenin birliğe sahip anlamı içerisinde farkına varılırlar.