Çağdaş Felsefe 1

Yanıt Açıklaması: İşaretlerle karşılaştıklarında yoğun bazı duygular hissedenler duygusal yorumlayana ait olabilirler.

Yanıt Açıklaması: Peirce, fikirlerin açıkılığa kavuşturulmasının söz konusu olduğunda, üç düzeyi birbirinden ayırt eder. İlk düzeyde bir fikirle aşina oluruz. Bu düzeyde, söz konusu fikri (ya da bu fikrin bir nesnede özellenmesini) tanırız. İkinci düzey, söz konusu fikrin tanımını ifade edebildiğimiz düzeydir. Üçüncü düzey ise fikri kavramamızın pratik alanda sonuçlarının/etkilerinin farkında olmamızı içerir.  Peirce'a göre bu etkilerin toplamı, bize açıklığa kavuşturmaya çalıştığımız fikri verir. Üçüncü düzeyde bir açıklık elde etmek, söz konusu fikrin belirlediği nesne ile ilgili bir işlem gerçekleştirmemizi ve bunun sonuçlarını gözlememizi içerir. Bu yöntemle elde ettiğimiz tanım genellikle işlemsel tanım olarak adlandırılır.

Yanıt Açıklaması: Russell, eleştirdiği idealist anlayışı içsel bağıntılar doktrini olarak adlandırıyordu. En uç noktasında alındığında bu yaklaşıma göre gerçeklik, tek bir birleşik nesne olarak tasarlanıyordu. Tüm nesneler birbirlerine doğaları ve varoluşları itibariyle bağlıydı. Eğer herhangi bir nesne, tek bir özelliğine bile hâlihazırda sahip olduğu gibi sahip olmasa, bu tüm evrenin varlığını ortadan kaldırırdı. Her şey zorunlulukla ve bir bütün olarak mevcuttu. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Dewey’in bu yaklaşımı, 20. yüzyıldaki bilimsel kuramların değişim süreci hakkında yürütülen tartışmaları öncelemektedir. Bu tartışmanın bir tarafı, bilimsel kuramların değişiminin ve gelişiminin mantıksal bir açıklaması olduğunu, bunun teorik bir düzlemde ortaya konulabileceğini savunurken; diğer taraf, söz konusu değişimin ihtiyaçlara ve bilim cemaatinin değerlerine bağlı olarak gerçekleştiğini savunmaktadır. Görüldüğü gibi Dewey ,bu tartışmada ikinci tarafın yanında yer alan bir görüş öne sürmektedir.

Yanıt Açıklaması: Felsefenin dilin sınırları içerisine çekilmesi sürecine son noktayı Wittgenstein Tractatus adlı eserinde koymuştur.

Yanıt Açıklaması: Farklı bilim dallarında kullanılan farklı fikir, kavram ve yöntemlerin araçlar olmasını

Yanıt Açıklaması: Saccheri paralel iki doğruyu kesen doğrunun 90 dereceden az bir açı yaptığı varsayımı altında Euklidesçi geometriye ait olmayan bir çok teoremi ispatlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hume, bilgimizin sınıflandırılmasından söz ederken fikirlerin bağlantılarına dayalı doğrular ile olguları ifade eden doğrular arasındaki ayrım yapmıştır.

Yanıt Açıklaması: Moore önermeleri arasına; Tanrı'yla evrenin oluşumuyla ilgili birtakım önermeleri, ne kadar çok insan bunlara inanıyorlarsa inansın, katmaz. Moore'a göre ben bu önermelere sadece inanmakla kalmam, belli bir kesinlikle doğru olduklarını da bilirim. Söz konusu önermeleri reddetmek, bir çelişki içermez. Bu itibarla  da bu önermeler bir zorunluluk içermez. Ancak Moore'a göre, bu tür sağ duyuya dayalı önermeler, felsefeye başlamak için varsayılan önermelerdir. Bunun anlamı, hiçbir felsefecinin bunları ikna etmediği değildir. Nitekim felsefe tarihinde, bu önermeleri reddeden felsefeciler de olmuştur.  Ancak Moore göre, bu önermeleri reddetmeleri o felsefecilerin kendi görüşlerini kabul edilmez kılar. Örneğin, söz konusu önermeler hakkında kuşkucu bir yaklaşım sergileyen, bu konuda kitaplar ya da makaleler yazan bir felsefeci, bu söylediklerini diğer insanların okuması ve eleştirmesi için söylemektedir. Başkalarının doğru kabul ettiği bazı önermelerin olduğu ancak, bunlardan şüphe duyduklarını ifade etmektedirler. Bu durumda aslında, kuşkucu yaklaşımlarının reddettiği bazı düşüncelerin, baştan kabul etmeksizin bu yaptıklarını yapamazlar.

Yanıt Açıklaması: Kant’ın transandantal felsefesi da^hilinde ilginç ve yeni olan yargılar sentetik ve a priori yargılardır.

Yanıt Açıklaması: Begriffsschrift

Yanıt Açıklaması: Whitehead

Yanıt Açıklaması: Saccheri’yi önemli kılan, yaklaşımındaki farklılıktı. Saccheri  beşinci aksiyomun yanlış olduğunu varsayıp buradan hareketle bir çelişki türetmeye çalışmıştır.  Paralel iki doğruyu kesen doğrunun 90 dereceden az bir açı yaptığını varsayımı altında, Euklidesçi geometriye ait olmayan birçok teoremi ispatladı. Sonuçta, bir çelişki bulduğunu da iddia etti. Bir düzlem üzerinde sonsuz uzaklıkta bir nokta bulunduğu varsayımı altında; dar açı varsayımı bir çelişkiye  yol açıyordu.

Yanıt Açıklaması: Ne Aristoteles’in kıyas kuramı ne Stoacı önermeler mantığı önermelerin ve çıkarımların temsil edilebilmesi için yeterliydi. Örneğin, Euklides geometrisinin çıkarımları, klasik mantık içerisinde ele alınamıyordu. Klasik mantık, mantık değişmezleri ile ilgili bir ilerleme sağlamış olsa da özellikle “tüm” ve “bazı” gibi ifadeleri içeren önermelerin ele alınışı, yeterince ayrıntılı değildi. Frege’nin geliştirdiği niceleme mantığı, tüm bu sorunları kökünden halletmiş ve modern mantığın gelişiminde yeni bir başlangıç olmuştur. Frege’nin geliştirdiği mantık içerisinde en karmaşık matematiksel ifadeler temsil edilebilmiş, ispatlar kendi ifade ettiği anlamda görüsel herhangi bir unsurun sızmasına izin vermeyen bir biçimde mantıksal araçlarla ele alınabilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Dilin mantığının yanlış anlaşılması

Yanıt Açıklaması: Dewey, Darwin’in eserinin felsefeyi kökten biçimde değiştirdiğini öne sürer.  Yeni felsefe, mutlak kökenler ya da mutlak gayeler peşinde koşmamalıdır. Bu dünyada karşımıza çıkan somut sorunlara ilişkin somut çözümleri olanaklı kılan bir yönteme yönelmelidir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle mantık ve olasılık kuramı üzerinde yoğunlaşan düşünür Charles Sanders Peirce

Yanıt Açıklaması: Matematiğin sentetik a priori yargılara dayandığı düşüncesinin eleştirisinin bir diğer ciheti ise aritmetiğin önermelerinin analitik a priori olduğunun gösterilmesini içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Aritmetiği mantıksal olana indirgeme projesi Frege’nindir. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Batı Felsefesi’ni derinden etkileyen en önemli kuramlardan birisi, hiç şüphesiz Darwin’in geliştirdiği evrim kuramıdır. Bazıları, Darwin’in bu kuramını Newton’un mekanik kuramı ile karşılaştırmaktadırlar.