Çağdaş Felsefe 1

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde sıralanan eserlerin hepsi Frege'ye aittir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Peirce'a göre bilim yöntemi inatçılık, otorite ve doğal tercihler yönteminden avantajlıdır. Bilim yöntemi, özel düşüncelerimizin ötesinde, bizden bağımsız bir şeye gönderme yapmaktadır. Dahası, yöntem kamusal olarak geliştirilebilecek bir yöntemdir. İnatçılık, otorite ve doğal tercihler yöntemini aşındıran ve amacından saptıran "toplumsal dürtü", burada tam tersine bir avantaja dönüşmektedir. Analiz yöntemi inaçların ve kanaatlerin sabitlenmesinde Peirce'ın öne sürdüğü yöntemlerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Söylenebilir olanı söylenemez olandan ayırmak, Wittgenstein’ın felsefî projesine ana rengini vermektedir. Wittgenstein’ın bu yaklaşımı, Kant’ın metafizik eleştirisini hatırlatmaktadır. Kant, Kritik der reinen Vernunft adlı eserinde aklın kendi sınırları içersinde neyi bilebileceğini ortaya koyarak, bilinemez ve üzerinde söz söylenilemez olanı açığa çıkarmaya çalışmıştır. Kant’a göre bizim bilgimiz, görüngüsel olanla sınırlıdır; kendi başına olanı düşünebilmekle beraber onun hakkında bir bilgi sahibi olmamız olanaksızdır. Ayrıca Tanrı, ruh ya da evrenin tamamı gibi, görümüzde temsil edemeyeceğimiz idealar hakkında akıl yürütmemiz ve doğru bir takım sonuçlara ulaşmamız da olanaksızdır. Wittgenstein da benzer bir çizgide ilerlemektedir. Ancak, belki de onun projesi daha da köktencidir. Wittgenstein, neyin düşünülemez olduğunu dilin sınırları içerisinde belirlemeye çalışmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Analitik a priori

Yanıt Açıklaması: İnancın Sabitlenmesi yöntemlerinden, kendi tercih ettiğimiz bir kanaati niye benimsemeyelim diye sorar, daha sonra da bu kanaatte israr edebileceğimiz yöntem İnatçılık yöntemini  içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Frege, geliştirdiği niceleme mantığı ile karmaşık matematiksel önermeleri ve bu önermeleri içeren mantıksal çıkarımları test edebilme olanağı sağlamıştır.

Yanıt Açıklaması: Kitabın temel noktası, etikle ilgilidir.

Yanıt Açıklaması: Birli doğruluk fonksiyonları doğru ve yanlış doğruluk değerlerini (doğru, doğru), (doğru, yanlış), (yanlış, doğru) ve (yanlış, yanlış) sıralı ikililerine eşleyebileceği için dört farklı önerme ekleminden söz edebiliriz.

Yanıt Açıklaması: Moore’un mücadele ettiği ve karşı çıktığı felsefe geleneği, söz konusu sağduyuya dayalı önermeleri sorgulayan bir tür idealist felsefedir. Moore’un, Cambridge’te öğrenim gördüğü dönemde hakîm olan felsefe anlayışı budur. En azından Moore’un bu felsefe geleneğini anlayış biçimi böyledir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Yöntemin adı Ockham'ın Usturası'dır. 14. yüzyılda yaşamış felsefeci ve mantıkçı Guilllelmus Ockham tarafından geliştirilmiştir. İnancımızla gerçeklik arasında bir fark olduğu halde, bizim elimizde bunu tespit edecek bir yöntem yoksa, Ockham'ın usturası yöntemini kullanırız.

Yanıt Açıklaması: Wittgenstein buradan hareketle, felsefeye de bir sınır getirmektedir. Ona göre felsefe tarihi, sahte bazı sorulara verilmiş sahte bazı cevaplarla doludur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Aritmetiğin mantığa indirgemesi ile ilgili olarak Frege'nin düşünceleri çıkarımların temsil edilmesinde mantıksal bir dizge oluşturmayı hedeflemektedir. Aritmetiğin doğru önermeleri, birer mantık teoremi olarak mantıksal bir dizgenin olanakları içerisinde ispatlanabilir. II. seçenek yanlış olduğundan doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Analitik felsefe, felsefî açıdan önemli konuların dilin ve dilin mantığının sınırları içerisinde çözümlenebileceğini; bu sayede anlaşılır kılınacağını ve çözülebileceğini düşünmek demektir. Bu, aynı zamanda dili aşan, dilin ve dilin mantığının dışında kalan metafiziksel bir içeriğin de reddedilmesi anlamına gelmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dönüştürme kuralları

Yanıt Açıklaması: Einstein, fizik yasalarının betimlenmesinde Euklidesçi olmayan bir geometrinin daha uygun olduğunu ifade etmiştir.

Yanıt Açıklaması: İşte şeyler böyledir.

Yanıt Açıklaması: Peirce, yorumlayan olmaksızın bir işaretin bir nesneye işaret etmeyeceğini düşünmektedir. Bu noktada da yorumlayanların üç farklı türünü ayırt eder. İlk olarak, duygusal yorumlayanlar, işaretlerle karşılaştıklarında yoğun bazı duygular hissederler. Örneğin, futbol takımının renklerini taşıyan bir nesne görünce coşku hisseden bir taraftar. Burada, söz konusu duygunun kendisi de bir işarettir. Söz konusu coşku ya da gurur duygusu, tutulan takıma işaret etmektedir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Buradan anlayabildiğimiz kadarıyla iradenin iyi kullanımı, etik açıdan iyi davranışlar, beraberinde özneye “farklı” bir dünyada bulunma ve bu dünyada mutlu olma olanağı verir. Söz konusu mutluluk, mutlak anlamda değerli bir şeye sahip olmaktır. Bu anlamda değerli olan ne olabilir? Wittgenstein, 1929 veya 1930 yılında verdiği ve 1965 yılında yayımlanan “Lectures on Ethics” adlı dersinde, bu tür iki deneyimden söz eder: “Dünyanın varlığına karşı hayrete düşmek” ve “mutlak olarak güvende hissetmek” (“Lectures on Ethics”, s.8).

Yanıt Açıklaması: Frege'nin dil felsefesinin gelişimi bakımından en önemli etkisi, "anlam" ve "gönderim" arasında yaptığı ayrım olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Moore, analitik felsefenin kuruluşunda ve gelişiminde büyük katkısı bulunan Bertrand Russell, Alfred North Whitehead ile birlikte 1910 - 1913 yılları arasında kaleme aldığı Principa Mathematica adlı eserinde modern mantığın o ana kadar ulaştığı sonuçları başarıyla ifade etmiştir. Taggart ise, Leibniz ve Hegel'den etkilenmiş idealist bir düşünürdür.